FOTOĞRAFLAR: VEDAT ARIK
Polis müdahalelerinde 2 adet gaz kullanılmakta:
1- CS gazı (aslında gözyaşartıcı gazlar grubunda yer alan ancak yanlışlıkla biber gazı diye bilinen gaz) özellikle gözleri yakar ve soluk almayı zorlaştırır.
2- CR gazı: özellikle ciltte yoğun yanma ve kaşıntı hissi meydana getirir ve daha yoğun soluk almakta zorluk yaratır.
GAZA KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
-
GÖZ KORUMASI: CS gazına maruz kalındığında gözlerde yanma olacağı için, havuz veya deniz gözlükleri gibi gözü dışarıdan tamamen kapatan koruyucu gözlükler kullanılması önerilir.
-
SOLUNUM KORUMASI: Her iki gaz da solunum yollarını etkilediği için maske kullanmak faydalıdır.
-
KIYAFET KORUMASI: CR gazı kıyafetlere bulaşıp ciltte yanmaya neden olabilir. Bu nedenle yedek kıyafet getirilmesi ve maruziyet sonrası değişim yapılması önemlidir. Maruz kalan kıyafetler plastik torbaya koyulup ağzı sıkıca bağlanmalıdır.
RİSK GRUBUNDAKİLER: Kalp rahatsızlığı, astım, KOAH veya alerjik bünyesi olanlar için gaz maruziyeti daha tehlikelidir.
KONTAKT LENS KULLANIMI: Gaza maruz kalma ihtimali olan durumlarda kesinlikle kontakt lens kullanılmamalıdır. Lensle gaz teması, gözlerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
GAZLA TEMAS HALİNDE YAPILMASI GEREKENLER
-
CS GAZINA (BİBER GAZI) MARUZ KALINDIĞINDA:
-
Gözler bol suyla yıkanmalı. (Yarı su, yarı Rennie veya Talcid gibi antiasit içeren su ile yıkamak da uygundur.)
-
Solunumu rahatlatmak için oturup, 45 derece geriye yaslanarak baş yukarı kaldırılmalıdır.
-
CR GAZINA MARUZ KALINDIĞINDA:
-
Ciltte şiddetli yanma olacağından, bölge süt, bebe yağı veya normal yağ gibi yağlı bir sıvıyla temizlenmeli, ardından bir bezle silinmelidir. İşlem birkaç kez tekrarlanmalıdır.
- Rahat nefes almak için 45 derece arkaya yaslanıp baş yukarı kaldırılarak solunum yapılmalıdır.
YANLIŞ BİLİNENLER
-
Limon suyu göze sıkılmamalıdır. Yararı olmadığı gibi ciddi zarar verebilir.
-
CR gazına maruz kalan cilt suyla yıkanmamalıdır. Su, yanma hissini artırabilir.
ACİL DURUMLARDA İLK YARDIM
KANAMA:
-
Kesik veya kanama durumunda, temiz bir bezle baskı yaparak kanamayı durdurmaya çalışın.
-
Kanama devam ederse, mevcut bezi kaldırmadan üzerine ek bez koyarak baskıya devam edin.
-
En kısa sürede sağlık ekiplerine ulaşın.
BURUN KANAMASI:
-
Baş öne eğilmeli, burun kanatları en az 5 dakika süreyle sıkılarak baskı uygulanmalıdır.
-
En yakın sağlık ekibine ulaşılmalıdır.
BİLİNÇ KAYBI:
-
Bilinci kapalı ancak solunumu devam eden kişiler dikkatlice yan yatırılmalı, baş hafifçe geriye çekilmelidir.
-
Böylece ağızda birikebilecek sıvıların soluk yolunu tıkaması önlenir.
KIRIK, ÇIKIK VE BURKULMA:
-
Etkilenen bölge hareket ettirilmemeli, soğuk uygulanmalıdır.
-
Gazete veya dergi gibi sert bir cisimle sabitleyerek hareketsiz hale getirilebilir.
-
Mümkünse etkilenen bölge kalp seviyesinden yukarıda tutulmalıdır.
BAYILMA:
-
Bayılan kişi sırtüstü yatırılmalı, ayakları 30 cm yukarı kaldırılmalıdır.
KAFATASI VE OMURGA YARALANMALARI:
- Yüksekten düşen veya başına darbe alan kişiler kesinlikle hareket ettirilmemeli, hemen ambulans çağırılmalıdır.
KAYNAK: İSTANBUL TABİP ODASI