'Kadınların ‘sessiz’ kalp hastalığına sahip olma ihtimali erkeklerden daha fazla'

Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bilal Boztosun, kadınlarda sık görülen kalp hastalıklarına ilişkin bilgiler verdi.

Prof. Dr. Boztosun, “Tüm dünyada kalp hastalığı en önemli ölüm sebebi olduğu gibi, kadınlarda da bir numaralı ölüm nedenidir. Ancak kadınlara genellikle erkekler kadar çabuk kalp hastalığı teşhisi konulamaz. O yüzden, kadınların ‘sessiz’ kalp hastalığına sahip olma ihtimali erkeklerden daha fazladır, yani semptomları yoktur.

Kadın semptomları erkeklerin semptomlarından farklı olabileceğinden, ilk başta doktorlar kadınlarda kalp hastalığını fark edemeyebilir. Kadınların, teşhis edilmesi daha zor olabilen bazı kalp hastalıklarına sahip olma ihtimali erkeklerden daha fazladır. Teşhiste gecikme, kalp krizi gibi ciddi sorunların önlenmesine yardımcı olabilecek ilk müdahalede gecikme anlamına gelebilir. Bu nedenle kalp hastalığı riskinizi, kadınlardaki semptomları ve kalbinizi nasıl sağlıklı tutacağınızı öğrenmek önemlidir” diye konuştu. 

'KADINLARIN KALP ODALARI DAHA KÜÇÜK'

Araştırmacıların, kardiyovasküler sistemde cinsiyete bağlı birçok farklılık bulduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Bilal Boztosun, şöyle devam etti: "Genellikle mikroskobik düzeyde olan bu karmaşık farklılıklar, kadın ve erkeklerin kalp hastalığını nasıl yaşadıklarını etkileyebilir. Örneğin; kadınların daha küçük kan damarları ve kalp odaları vardır. Karıncıklarının duvarları da daha incedir.

Kadınların daha az kırmızı kan hücresi vardır. Sonuçta kadınlar herhangi bir zamanda yeterince oksijen alamazlar veya taşıyamazlar. Yükseklik veya vücut pozisyonundaki değişiklikler (yattıktan sonra hızla ayağa kalkmak gibi) kadınları erkeklerden daha fazla etkiler. Kadınların kan basıncında ani düşüşler veya bayılma ihtimali daha yüksektir. Kadınlarda östrojen ve progesteron, erkeklerde ise testosteron baskındır. Bu hormonlar kalp ve genel sağlığın birçok yönünü etkileyebilir." 

'DERŞN KEDER KIRIK KALP SENDROMUNU TETİKLER'

Prof. Dr. Bilal Boztosun, kadınlarda sık görülen kalp hastalıklarını şu şekilde açıkladı: "Kadınlar her türlü kalp hastalığına yakalanabilir. Erkeklerde olduğu gibi kadınlarda da en sık görülen kalp hastalığı türü koroner arter hastalığıdır. Ancak daha az yaygın olan ancak kadınları erkeklerden daha sık etkileyen bazı kalp hastalığı türleri vardır.

Koroner mikrovasküler hastalık, kalbin en küçük damarlarında kan akışını engelleyen spazmlardan kaynaklanan göğüs ağrısı durumudur. Genellikle dinlenme veya rutin aktiviteler sırasında olur. Bu ciddi durum, kalp krizi veya diğer kalp hastalıkları geçirme riskinizi artırır. Daha küçük damarlardaki tıkanıklıkları görüntüleme testlerinde görmek daha zor olabileceğinden, bu türü teşhis etmek daha zor olabilir. Kırık kalp sendromunda güçlü göğüs ağrısı veya kalp krizi gibi görünen diğer belirtilerdir. Derin keder, öfke veya şaşkınlık gibi güçlü duyguların stresinden kaynaklanır. Sağlıklı olsanız bile olabilir.

Çoğunlukla menopozdan sonra kadınları etkiler ve genellikle kalıcı bir hasara neden olmaz. Varyant anjina ise kalp atardamarlarındaki spazmlardan kaynaklanan nadir bir şiddetli göğüs ağrısı türüdür. Ağrı genellikle uyku sırasında bir düzende olur. Varyant anjina nadiren kalp krizine neden olur." 

'BU FAKTÖRLER RİSKİ ARTIRIYOR'

Kadınlarda kalp hastalığına yakalanma riskinin arttığı durumları Prof. Dr. Boztosun, şöyle değerlendirdi: "Kadınlar her yaşta kalp hastalığına yakalanabilir, ancak menopozda, adetleriniz durduktan sonra, genellikle 55 yaşına gelindiğinde riskiniz artar. Menopozdan önce vücudunuz kalp hastalığına karşı korunmaya yardımcı olan daha fazla östrojen üretir. Bu nedenle kadınlarda genellikle erkeklerden 10 yıl sonra kalp damar hastalığı gelişir.

Menopoz sırasında ve sonrasında östrojen seviyeleri düşer ve kalp hastalığı riskiniz artar. Adetleriniz 40 yaşından önce kesilirse, riskiniz benzer yaşta olan diğer kadınlara göre daha yüksek olacaktır. Ayrıca anne veya kız kardeş 65 yaşından önce, baba veya erkek kardeş 55 yaşından önce kalp hastasıysa yine risk yüksektir. Riski artıran diğer durumlar ise; gestasyonel diyabet, anemi ve yüksek tansiyon gibi hamilelik sırasındaki sorunlar, hormonal doğum kontrolünün kullanımı, endometriozis, polikistik over sendromu, enflamatuar ve otoimmün hastalıklar, metabolik sendrom, stres, kaygı veya depresyon gibi ruh sağlığı sorunları, fiziksel aktivite eksikliğinden kaynaklanan sağlık sorunları, obezite veya fazla kilolu olmak, düşük HDL kolesterol seviyeleri, sigara kullanımıdır." 

'EGZERSİZ DIŞI DİNLENME SIRASINDAKİ AĞRILARA DİKKAT'

Prof. Dr. Boztosun, kadınlarda kalp hastalığı belirtileriyle ilgili şu bilgileri verdi: "Göğüste donuk, ağır veya keskin olabilen ağrı veya rahatsızlık, boyun, çene, boğaz, üst karın veya sırtta ağrı, mide bulantısı ya da kusma, olağandışı yorgunluk, fiziksel aktivite sırasında nefes darlığı görülebilir. Koroner arter hastalığı olan kadınların egzersiz sırasında değil, dinlenirken veya günlük aktiviteler yaparken göğüs ağrısı çekme ihtimali erkeklerden daha fazladır. Ayrıca zihinsel stresten dolayı göğüs ağrısı hissetme ihtimalleri erkeklerden daha fazladır. Kadınlarda kalp krizi belirtileri de erkeklerden farklı olabilir.

Göğüs ağrısı her iki cinsiyette de en sık görülen şikayettir. Ezme veya sıkma gibi hissedilebilir. Ancak kadınların göğüs ağrısı çekme ihtimali erkeklerden biraz daha azdır. Kalp krizleri genellikle filmlerde gördüğümüz ani, dramatik olaylara benzemez. Semptomlar hafif veya güçlü olabilir. Yavaş başlayabilirler. Durabilir ve sonra geri gelebilirler. Birçok risk faktörü tedavi ile önlenebilir veya yönetilebilir. Kadınların (ve herkesin) kontrol altına almak için hedefleyebileceği en önemli 7 risk yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol, yüksek kan şekeri, egzersiz eksikliği, sağlıksız diyet, aşırı kilolu veya obeziteye sahip olmak, sigara içmek. İdeal olarak, erken tedbirler, alışkanlıkların oluşmaya başladığı erken çocukluk döneminde başlar. Ancak 20'li ve 30'lu yaşlarındaki yetişkinler, kalp sağlıklarına dikkat ederek ve risklerini azaltmak için çalışarak sağlıklı bir hayata sahip olmak için büyük bir fark oluşturabilirler."