Dünyanın farklı yerlerinden sekiz araştırmacı, 13 Şubat 2024’te siyanürlü liç yığının çökmesiyle dokuz işçinin ölümüne sebep olan Erzincan İliç’teki çokuluslu Çöpler Altın Madeni’nin dört yıl önce çökmeye başladığını belirledi.
ABD merkezli sismoloji dergisi The Seismic Record’da yayımlanan Dr. Pınar Büyükakpınar başkanlığındaki makaleye göre heyelan sonrası bölgede inceleme yapan heyet, alanın dört yıl boyunca yılda 60 milimetreye kadar hareket ettiğini tespit etti. Araştırmacılar, yüzeyde görülen hareketin iyi yönetilen bir sahada görülmesinin oldukça şaşırtıcı olacağının altını çizdi.
SÜREKLİ VE YAVAŞ
Makalede, “Heyelan, 400 kilometreye kadar uzaklıktaki sismik istasyonlarda, 48 saniye arayla iki belirgin darbeyle kaydedildi. Bu heyelan, iki kütle hareketinden oluşuyordu. Dik bir yamaçta batıya doğru ayrılma ve daha yumuşak bir yamaçta kuzey-kuzeydoğu hareketi. Radar, dört yıl boyunca ortalama yılda 60 milimetreye kadar hızlarda sürekli yavaş deformasyon tespit etti” ifadeleri kullanıldı.
Ayrıca araştırmada, şirketin daha önce hasardan dolayı 2 saat 15 dakika boyunca Fırat Nehri’ne siyanürlü karışım akıttığı atık barajına da dikkat edilmesi gerektiğini belirtti. Araştırmaya göre, Fırat Nehir büyük bir çevre felaketiyle daha karşı karşıya kalabilir. Buna sebep olarak da 47 milyon tonluk zehirli atık barajının olduğu alan da her yıl 85 milimetre kayıyor.
Makalede, “Daha da önemlisi, siyanürlü süzme havuzu setinin yılda 85 milimetre deformasyon gösterdiği, bu da gelecekteki kararlılık için kritik bir endişe alanı göstergesidir. Alanın Fırat Nehri’yle bağlantısı göz önüne alındığında, bu tür deformasyonlar ciddi çevresel ve hidrolojik tehlikeler ortaya çıkarmıştır” dendi. Ayrıca bölgenin heyelan oluşturma riskine dikkat çekilerek zehirli atıkların nehire karışmadan acil eylem gerektiği vurgulandı
