Kuruluşunun 83. yıldönümü... Cumhuriyet güneşi: Köy Enstitüleri

Ankara Çankaya Belediyesi, İsmail Hakkı Tonguç Belgeliği Vakfı, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Ankara Şubesi, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Ankara Şubesi, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı ile Köy Enstitülerini Araştırma ve Eğitimi Geliştirme Derneği’nin işbirliğinde, Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde “Köy Enstitüleri Işığında Cumhuriyet Eğitimi” sempozyumu düzenlendi. 

"KURUCU EĞİTİMDEN KOPULDU"

2 gün süren sempozyumun dünkü 4. oturumunda konuşan Dr. Nejla Doğan, kurucu dönemin eğitim kaygısının “geri kalmışlıktan kurtulmak, bağımsızlaşmış ve kalkınmış bir toplum yaratmak” olduğunu vurgulayarak 1950’lerden itibaren kurucu eğitim felsefesinden kopuşların yaşandığını anımsattı ve “Eğitimin, muhafazakâr ve liberal politikaları birleştiren bir sisteme dönüştürüldüğünü görüyoruz. Bu dönüşümle yurttaşlık kavramı; dinsel bir özne olan, ekonomik değerler üreten ve demokratik haklarını bilmeyen varlıklar olarak yeniden tanımlandı” dedi.

Son oturumunda konuşan Eğitim-İş Başkanı Kadem Özbay ise “Amacımız Köy Enstitülerinin felsefesi, heyecan ve ruhunu okullarımızda yaşatmak, tüm yurtta Aydınlanmanın ateşini yeniden yakmak, ülkemizin geleceğine ışık olabilmektir” dedi. 

Çok sayıda uzmanın ve demokratik kitle örgütünün yer aldığı sempozyumun sonuç bildirgesi de dün açıklandı. Bildirgede şunlar kaydedildi:

“Türkiye’de laik, bilimsel, parasız eğitimden uzaklaşılmış, din merkezli okulların sayısı artırılarak öğrenciler seçeneksiz bırakılmış, 4+4+4 düzenlemesi sonucu başta kız çocukları olmak üzere pek çok çocuk eğitimden yoksun bırakılmıştır. Köy Enstitüleri deneyimi geri kalmış bir toplumun eğitim alanında kısa sürede nasıl canlandırılacağı açısından çok önemli bir örnektir. Sempozyumumuzda ulusal eğitimin eşitlikçi, laik, kamusal, demokratik, parasız, bilimsel ve uygar ölçütler göz önüne alınarak, Cumhuriyet devrimlerinin ve evrensel Aydınlanma yaklaşımının gerekleri çerçevesine oturtulması için ödünsüz çaba gösterilmesi kabul görmüştür.” 

‘BOZKIRDA VİVALDİ’Yİ ANLATACAK

Cumhuriyet devrimlerinin Aydınlanmacı atılımlarından Köy Enstitülerinin 83. yılı bugün kutlanıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ’nin düzenlediği “Kuruluşunun 83. yılında Köy Enstitüleri” adlı söyleşide, Türk edebiyatının usta kalemi Osman Şahin Köy Enstitüleri mucizesini anlatacak.

Köy Enstitülerini “(…) bozkırda çalınan Vivaldi müziğine benzetirim hep. Bitmez tükenmez baharların, mevsimlerin bozkıra gelişini müjdeleyen Vivaldi müziği” şeklinde betimleyen Dicle Köy Enstitüsü mezunu ve emekli beden eğitimi öğretmeni Osman Şahin, bugün (17 Nisan 2023) saat 17.00’de, İstanbul’da, tarihi Moda İskelesi’nde, “Köy Enstitülerinin neydi?”, “Cumhuriyete ne gibi değerler kattı”, “Yaşasaydı ne olurdu” sorularının yanıtını verecek. Söyleşiyi yazar Buket Şahin yönetecek.