Bitlis'teki 4.5'lik deprem sonrası Naci Görür'ün uyarısı akıllara geldi: 'Dinamit fıçılarının üzerinde oturuyorlar!'

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), saat 14.50'de, merkez üssü Bitlis'in Tatvan ilçesi olan 4.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldiğini duyurdu.

Sarsıntının derinliği 7 kilometre olarak ölçüldü.

#DEPREM
Büyüklük:4.5 (Mw)
Yer:Tatvan (Bitlis)
Tarih:2024-09-25
Saat:14:50:03 TSİ
Enlem:38.2575 N
Boylam:42.55861 E
Derinlik:7 km
Detay:https://t.co/sNIMg7OHky@afadbaskanlik @trthaber @anadoluajansi

— AFAD Deprem (@DepremDairesi) September 25, 2024

ÇEVRE İLLERDE HİSSEDİLDİ

Deprem Hakkari, Van, Batman ve çevre illerde de şiddetli hissedildi ve paniğe neden oldu.

NACİ GÖRÜR'ÜN UYARILARI YENİDEN GÜNDEM OLDU

4.5'lik deprem sonrası, Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür'ün uyarıları yeniden gündem oldu. Görür, her fırsatta Bitlis'e dikkatleri çeken isimlerin başında geliyor.

Daha önce NTV’nin sorularını yanıtlayan ve DAF ve Bitlis-Zagros bindirme kuşağına dikkat çeken Prof. Dr. Naci Görür, 25 kentin fay zonu üzerine kurulduğunu belirterek, "Bir anlamda dinamit fıçılarının üzerinde oturuyorlar" diyerek uyarmıştı.

Görür, Adıyaman-Hakkari arasında yer alan kentlere dikkat çekerek, "Bitlis-Zagros kuşağının harekete geçmesiyle yeni depremler olabilir" ifadelerini kullanmıştı.

En az 25 kentin fay zonları üzerinde olduğunu vurgulayan Görür, "Bir anlamda dinamit fıçılarının üzerinde oturan kentler var" uyarısında bulunarak, şunları ifade etmişti:

"6 Şubat’ta Doğu Anadolu Fay zonu deprem üretti. Bingöl-Karlıova’dan Hatay’a kadar giden hat. Doğu Anadolu Fayı ve Ölü Deniz Fayı dediğimiz kesimler, büyük ölçüde Doğu Anadolu’nun devamı niteliğinde kırıldılar. Ve orada artık büyük boyutlu bir depremin oluşmayacağı ortada.”

"ADIYAMAN-HAKKARİ ARASINDA YER ALAN KENTLERDE YENİ DEPREMLER OLABİLİR”

“Çünkü enerjinin büyük bir kısmı boşaltıldı. Artçı depremler olabilir. Fakat Adıyaman’ın özel bir durumu var. Doğu Anadolu Fayı, Adıyaman’a kadar geliyor. Tam Adıyaman yakınlarında Bitlis-Zagros bindirme kuşağıyla kesişiyor. Aslında o da bir tektonik zondur.

Bu DAF, 6 Şubat depremlerini ürettiği zaman bir kısım enerjiyi-muhtemelen yüzde 20 kadarını- bu Bitlis-Zagros bindirme kuşağına transfer etmiş olabilir. Bu demektir ki özellikle Adıyaman-Hakkari arasında yer alan kentlerde Bitlis-Zagros kuşağının harekete geçmesiyle yeni depremler olabilir.

O hatta büyük depremler üretebilecek potansiyeldedir. Adıyaman- Hakkari arasında Arap platformu üzerinde yani Bitlis, Urfa, Diyarbakır, Cizre, Nusaybin, Batman vs. gibi kentlerde depremler olursa benim için büyük bir sürpriz olmaz. Boyutu ve zamanını bilemiyorum."

"HATAY’DAN BAŞLAYARAK BİNGÖL- KARLIOVA’YA KADAR BÜYÜK DEPREMLER OLMUŞ”

“Adıyaman-İskenderun arası hatta Bingöl-Karlıova- İskenderun arası tüm Doğu Anadolu özel bir bölge. Nedir özel bölge olan, bu zon levha sınırı. Yani Arap, Afrika, Anadolu Levhası sınırı. Şimdi levha sınırları büyük depremler üretirler. Belirli zamanlarda yinelenirler.

Hatay’dan başlayarak Bingöl- Karlıova’ya kadar büyük depremler olmuş, yıkılmış ve tekrar yapılmış. O yüzden özel zonlarda özel teknikler uygulamak lazım. Yerleşim anları haline getirecekseniz kent planlamasını özel yapacaksınız. Buranın nüfusunu ona göre düzenleyeceksiniz. Kafanızın estiği, rantın öngördüğü gibi bina yükseltmeyeceksiniz. Yazık, bu ülkenin insanları devamlı ölmek zorunda değil. Devleti idare edenler bu işi bilmeli. Çözümleri ona göre geliştirmeli."

"500 TANE FAY VARSA 510 OLDU”

Fay hatları haritasının güncellemesiyle ilgili de Görür, şunları söylemişti:

"500 tane fay varsa 510 oldu. Bunlar çözüm değil, akıllı olmak lazım. En az 25 tane fay zonlarında kurulmuş, fay zonlarında oturan bir anlamda dinamit fıçılarının üzerinde oturan kentler var. Belki de bunlar artar. Bu kentleri biran önce deprem dirençli hale getirmek lazım.

Sadece deprem zonlarına yakın diye değil fay zonunun içinde oturuyor. Belediye başkanı kenti yönetiyor. O kentin fayın üzerinde oturduğundan bir haber… Böyle yönetim şekli olamaz. Belediye başkanları, bir kentte işe başladığı zaman önce kenti tehdit eden tehlikenin yani fayın nerede olduğunu enini, boyunu, derinliğini tekerrür periyodunu, özelliğini, kapasitesini bilecek.

Tehlikeyi bilecek ki önlem alsın. Bildikten sonra tehlike gerçekleşirse; kentime nasıl zarar verir, kentimi oluşturan bileşenlere nasıl zarar verir onu araştıracak. Sonra deprem gelmeden önce zararı azaltma çalışmalarını yapacak ki kent deprem dirençli olsun. Bilimi doğru kullanmak lazım, gereğini yapmak lazım. Söyleye söyleye bıktık artık."

“STRES BİRİKTİRDİ”

Prof. Dr. Naci Görür, Hakkari'de 3 Şubat 2024’te Hakkari Yüksekova’da meydana gelen 4.1’lik deprem sonrası da Bitlis-Zagros fay hattına dikkat çekmişti.

Görür, bu kuşakta stres birikmesi olduğu uyarısında bulunmuştu.

Görür, 6 Şubat 2023'teki Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bölgedeki faylarda biriken stresin değişime uğradığını belirtmişti.

Naci Görür, "Hakkari-Çukurca, Kayalık’ta 4,1 deprem oldu. Deprem Bitlis-Zagros Bindirme Kuşağı'nın üstünde. Daha önce belirttiğim gibi, bu kuşak 6 Şubat depremlerinden sonra muhtemelen belli ölçüde stres alanı değişimine uğradı ve stres yükledi. Bu husus gözardı edilmemelidir” demişti.