Çevre Bakanlığı, ‘çevre dostu’ araç için yarış arabası ihalesi düzenledi

Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’nı onaylamasıyla yaklaşık altı ay önce ismi değiştirilen ve “sıfır emisyon” hedefi için görevlendirilen Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı “çevre dostu” araçlara geçiş yapamadı.

Cumhuriyet, 15 Kasım 2021’de, “Bakanlık gaza bastı” ve 13 Aralık 2021’de “Doğa ‘düşmanı’ Çevre Bakanlığı” başlıklı haberlerle bakanlığın “iklim değişikliğiyle mücadele” görevinin aksi yönünde işlemler yaptığını gündeme getirdi. 

"ARAÇ YOK" DEMİŞTİ

Bakanlığa bağlı birimlerin 100’den fazla aracın kiralanmasına yönelik açtığı ihalelerde “çevre dostu” olarak bilinen araçlar kapsam dışı bırakıldı; bunların yerine yüksek emisyon değerlerine sahip dizel araçlar tercih edildi. CHP Ankara Milletvekili Levent Gök’ün konuya ilişkin soru önergesini 19 Ocak’ta “gecikmeli” yanıtlayan Bakan Murat Kurum, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sorumluluğundaki mevzuatı işaret ederek “Kiralanabilecek çevre dostu araç yok” savunmasını yaptı. 

BAKAN BOŞA DÜŞTÜ

Kurum’un verdiği yanıt, başında bulunduğu bakanlığın 14 Ocak’ta ilan ettiği “20 adet hibrit taşıt kiralama” ihalesinden “habersiz” olduğunu ortaya koydu.

“Bakan Kurum’u boşa düşüren” ihale için hazırlanan dosyadaki ayrıntılar da dikkat çekti. Buna göre, bakanlığa bağlı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, 14 Ocak 2022’de “20 adet hibrit taşıt kiralamak” için ihale düzenledi. 14 Şubat 2022’de yapılması öngörülen ihale “geçerli teklif verilmediği” gerekçesiyle iptal edildi. Ancak bakanlığın hazırladığı teknik şartname incelendiğinde ihaleye geçerli teklif verebilmenin mümkün olmadığı ortaya çıktı. Şartnamede kiralanacak araçların teknik özelliklerinin sıralandığı başlık altında “beygir gücü” bölümünün karşısına “silindir hacminin karşılığı olan 100 cc”, “silindir hacmi” bölümünün karşısında da “beygir gücünün karşılığı olan 988 Hp” yazıldı. Bakanlık, “araçların 2021 ve üzeri modelde olması” koşulunu da şartnameye ekledi. 

ADI YANLIŞ YAZILDI

Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği’nin verilerine göre, 2021’de ülkemizde 38 hibrit otomobil modeli satışa sunuldu. Ancak farklı konfor gruplarındaki bu araçların teknik özellikleri incelendiğinde, bakanlığın istediği 988 beygir gücüne sahip hiçbir seçeneğe ulaşılamadı. Başka bir deyişle bakanlık, şartnameye “piyasada karşılığı olmayan teknik özellik ekleyerek” kimsenin geçerli teklif veremeyeceği, “boşuna” ihale açtı. Öte yandan teknik şartnamenin ayrıntılarını içeren dosyaya “hibrit” yerine “hirbit” isminin verildiği görüldü.

YARIŞ PİSTLERİNDE KULLANILIYOR

Bakanlığın şart koştuğu 988 beygir gücündeki hibrit motorlar F1’de yarışan araçlarda bulunuyor. 2014 yılından itibaren benzinli motorların yanına elektrikli motorların da eklendiği hibrit F1 araçlarında iki motorun toplam beygir gücü ortalama 1000’e ulaşıyor. Sadece pistlerde yarış amaçlı kullanılan ve teknik özellikleri kurallarla belirlenen bu araçlar yüksek hızlara ulaşabiliyor. F1’in hibrit döneminde pilot Valtteri Bottas’ın 2016’daki Meksika Grand Prix’inde saatte 372.5 kilometre hıza çıktığı biliniyor. Bakanlığın “F1” koşuluna karşın Türkiye’de satışa sunulan alt ve orta sınıftaki binek hibrit araç motorlarının beygir gücü 100 ila 300 arasında değişiyor.