Sezgin Tanrıkulu’dan ‘hak ihlalleri’ raporu: 3 bin 301 yurttaşın yaşam hakkı ihlal edildi

CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü’nde Türkiye’de insan hakları ihlalleriyle ilgili rapor yayınladı. Tanrıkulu raporunda, Freedom House'un dünya genelindeki siyasi haklar ve sivil özgürlüklerde Türkiye’yi 32 puanla yine “özgür olmayan ülke” olarak sınıflandırıldığına dikkat çekti. 

Freedom House’un raporuna ilişkin; “2022 yılı boyunca 195 ülke ve 15 bölgedeki özgürlükleri değerlendiren raporun metodolojisine göre her ülke, 25 gösterge üzerinden 0 ve 4 arası puanlandırılıyor. Toplam 100 puan olan göstergelerin yüzde 40'ı siyasi haklar, yüzde 60'ı sivil özgürlükler kategorisinde gruplandırılıyor. Raporda 195 ülkenin 84'ü ‘özgür’ kategorisinde yer alırken, 54 ülke ‘kısmen özgür’ ve 57 ülke ‘özgür olmayan’ ülke kategorisinde yer aldı. Ayrıca raporda, geçen yıl yürürlüğe giren dezenformasyon yasasıyla muhalefetin kampanyalarının ve bağımsız medyanın daha fazla baskıya uğrayabileceği değerlendirmesi yapıldı. 2022'deki bu gelişmeler nedeniyle Türkiye, raporun sonlarındaki ‘2023'te özellikle incelenmesi gereken ülkeler’ listesinde yer aldı” dedi.

Tanrıkulu insan hakları ihlalleriyle ilgili hazırladığı raporunda ise şu tespitlere yer verdi:

- 2023 yılında ülkemizde yaşanan olaylarda 31’i çocuk -en az- 3 bin 301 insanın yaşam hakkı ihlal edildi.

- 26’ı çocuk -en az- 2 bin 541 kişi de gözaltında, toplantı ve gösterilerde, cezaevlerinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.

- 6 Şubat günü Kahramanmaraş merkezli depremler ve artçılarından Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa başta olmak üzere çok sayıda il, ilçe ve köy etkilendi. Resmi verilere göre 50 binden fazla kişi hayatını kaybetti. 20 Şubat Günü merkezi Hatay Samandağ olan 6,4 şiddetindeki depremde de -en az- 6 kişi yaşamını yitirdi.”

“32 BİN 180 İŞÇİ İŞ CİNAYETLERİNDE ÖLDÜ”

Tanrıkulu raporunda 2023 yılındaki kadın ve iş cinayetlerine de yer verdi. Rapora göre 1 Ocak 2023- 21 Kasım 2023 dönemindeki 324 günde, en az 288 kadın ve 23 çocuk erkekler tarafından öldürüldü. En az 228 kadının ölümü basına “şüpheli” olarak yansıdı. Erkekler, 1 Ocak 2013- 21 Kasım 2023 arasında ise en az 3 bin 151 kadını öldürdü. Rapora göre, 2023 yılının 10 ayında en az 1634 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. AKP’nin iktidara geldiği 3 Kasım 2002 tarihinden 3 Kasım 2023’e iş cinayetlerinde en az 32 bin 180 işçi öldü.

Raporda Umut Vakfı'nın verilerine de atıfta bulunularak, "2022 yılında, medyaya 3 bin 984 silahlı şiddet olayı yansıdı. Bu olaylarda 2 bin 278 kişi öldürüldü, 4 bin 231 kişi yaralandı" denildi.