Yaşasın çocuk olmak

Çocukların çalıştırılmasının en önemli nedeni her zaman yoksulluk. Küresel çaptaki karantina uygulamaları, okulların kapanması, derinleşen yoksulluk, hatta gelirsizlik çocukların çalıştırılmasına, özellikle de istismara, şiddete açık alanlarda çalıştırılmasına, yani çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerine yol açıyor.

Hayata Destek Derneği 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde Çocuk Aklı/Çocuk Haklı adlı kutu oyunuyla çocukların vazgeçilemez haklarına dikkat çekiyor. Oyunda, 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme”nin 15 hak maddesine odaklanıldı.

Derneğin dikkat çekmek istediği bazı haklar şöyle: 

YAŞAMA VE GELİŞME HAKKI İLE ÇALIŞTIRILMAKTAN KORUNMA HAKKI:

• Oyun alanlarında, okulda veya sosyal faaliyetlerde olması gereken çocuklar tarlada, inşaatta, sokakta veya başka yerlerde çalıştırılıyor. Türkiye’de mülteci çocuklarla birlikte tahmin edilen çocuk işçi sayısı ise yaklaşık 2 milyon.

EĞİTİM HAKKI:

• Çocuk haklarının sağlanabilmesinde okulların temel bir rolü bulunuyor. Eğitim hakkının tüm çocuklara sağlanabilmesi için erişilebilir ve kapsayıcı eğitim politikalarının oluşturulması gerekmektedir. 

HER TÜRLÜ ŞİDDETTEN, İSTİSMARDAN VE İHMALDEN KORUNMA HAKKI İLE CİNSEL İSTİSMARA KARŞI KORUNMA HAKKI:

Koruyucu ve destekleyici tedbirlerin güçlendirilmesi, çocukların kendi haklarını savunacak şekilde katılım hakkıyla desteklenmesi; çocuk şiddet, istismar ve ihmalini izleyecek ve önleyecek kurumların güçlendirilmesi ve geliştirilmesi; toplum temelli ve çocuklar dahil herkesin kolaylıkla erişebildiği şikâyet mekanizmalarının kurulması ve süreçlerin etkili şekilde işlenmesinin sağlanması gerekiyor. 

ÇOCUK AKLI / ÇOK HAKLI 

Çocukların en iyi öğrenme aracının oyun olmasından hareketle de onlarla çocuk haklarını konuşmak için tasarlanan oyunla, çocukların haklarıyla ilgili farkındalıklarının artması; zihinsel, duygusal, sosyal ve bedensel gelişimlerini destekleyecek bilgileri öğrenebilecekleri güvenli bir alan sağlanması; iyi olma hallerinin artması amaçlanıyor. 

Oyun kartlarının bir yüzünde çocukların sahip oldukları haklarla ilgili karşılaşabilecekleri örnek durumlar/olaylar yer alıyor. Diğer yüzde ise bu durumu/olayı anlatan bir illüstrasyon bulunuyor. Oyun tahtası üzerinde ise 15 kutucukta, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin maddeleri yazıyor. Oyunda amaç, örnek durumların oyun tahtası üzerindeki hangi çocuk hakkına denk geldiğini bulmak.

TARLALARDA ÇALIŞAN BİZİZ... 

Hayata Destek çocuk koruma ekiplerinin Çocuk Aklı/Çocuk Haklı oyununu oynarken çocukların verdiği mesajlardan:

• Ayrımcılığa maruz kalmamak bir haktır, bunu bilmiyordum.
• Engelli hakkı beni çok etkiledi, çünkü engelli arkadaşım olduğu için.
• Oyun hakkını çok seviyorum, çünkü canımız sıkılmıyor, olmasaydı canımız çok sıkılırdı.
• Yaşasın çocuk olmak.
• Kız ve erkekler aynı sınıfta olduğumuz için eşitiz. İyi ki okula gelebiliyorum.
• Abim yazları berberde çalışıyor ama ben onunla oyun oynamak istiyorum. Bu hak hangi kartta var?
• Ben babamla işe gidiyorum ama ben babamla parka gitmek istiyorum. Bu benim hakkım.
• Benim kadar erkek kardeşim de ev işi yapsın o zaman.
• Benim görüşlerim sadece benim için değerli, benim dışında kimse önem vermiyor.
• 18 yaşına kadar çalışmamalıyız sadece oyun oynamalıyız.
• Bu tarlalarda çalışan biziz, bunlar hangi çocukların hakları?
• Ben 13 yaşındayım ve çocuk değilim, herkes öyle diyor.
• Konuşmaya hakkımız yok ki fikirlerimize saygı duyulsun.
• Çocuk olmam için evin bütün işini yapmıyor olmam gerekirdi ama ben yapıyorum bütün işi yapıyorum ve her gün, her gün...
• Çocuk hakları çocukları korur.