Yurttaş tedaviye erişemiyor: Özel hastane oranı yüzde 70, ne yatak yeterli ne de hekim!

İstanbul Planlama Ajansı "Bir İnsan Hakkı Olarak Sağlığa Erişim: İstanbul’da Sağlık Altyapısının Sektörel Bazda İncelenmesi" adlı raporunu yayımladı. Bu raporda resmi istatistikler incelenere Türkiye ve İstanbul karşılaştırılması yapılıyor, kamunun ve özel sektörün rolü inceleniyor. 

Rapora göre kamuya açık verilerin de ortaya koyduğu gibi, İstanbul’da sağlık hizmetleri büyük oranda özel sektör tarafından sunuluyor. 

Türkiye ve İstanbul’daki hastane sayılarının sektörlere göre dağılımı, Türkiye geneline göre İstanbul’da özel sektörün ne kadar baskın olduğunu gösteriyor.

İSTANBUL’DA ÖZEL HASTANE ORANI YÜZDE 70

Rapora göre, 2022 yılında özel hastane oranı Türkiye genelinde yüzde 36.78 iken İstanbul’da yüzde 70.09’a yükseliyor.

Türkiye’nin hastane yatağı sayısında OECD ortalamasının altında kaldığı belirtilen raporda, yatak sayısında en fazla artışın olduğu sektörün yüzde 44.97 ile özel sektör olduğu ortaya kondu.

HEKİM SAYISI YETERSİZ

Buna göre, Türkiye’de 1.000 kişi başına düşen hekim sayısı 2.18 ile OECD ortalaması olan 3.4’ün altında kalıyor. Türkiye bu sayı ile OECD ülkeleri arasında sondan 4. konumda. Uluslararası karşılaştırmanın da gösterdiği gibi, Türkiye’deki hekim sayıları bakımından gelişmiş ülkelerin çok gerisinde kalıyor. Her ne kadar Türkiye’de seneler içerisinde hekim sayısı artış eğilimi gösterse de dünya standartlarına göre bu artışın yetersiz kaldığı görülüyor.

Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde çalışan hekimler arasında uzman hekim olanların oranı 2019 yılı hariç yüzde 50’nin altında kalıyor. Bu veriler doğrultusunda, uzman hekimlerin alanına giren konularda kamu hastanelerine başvuran kişilerin, uzman hekimlere erişimi konusunda sorunlar ortaya çıkması mümkün. Özellikle hem Türkiye hem İstanbul’da bölgesel farklılıklar göz önünde bulundurulduğunda, belli alanlarda uzmanlaşmış hekimlerin bazı şehir ve ilçelerde bulunmadığı da sıklıkla medyada yer alıyor.

Türkiye’de 100.000 kişi başına düşen toplam 47 diş hekiminden yalnızca 14’ü, yani yüzde 29,79’u Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurumlarda çalışıyor. İstanbul’da ise 100.000 kişi başına düşen toplam 64 diş hekiminden yalnızca 11’i Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurumlarda çalışıyor. Türkiye’de yüzde 29,79 olan diş hekimlerinin Sağlık Bakanlığı’na bağlı çalışma oranı, İstanbul’da yüzde 17,19’a düşüyor.

İSTANBUL’DAKİ MUAYENEHANELERİN YARISINDAN FAZLASI İKİ İLÇEDE

Şişli’nin özel sağlık kurumu sayısı bakımından ilk ilçe olarak öne çıktığı görülüyor. Şişli’yi Kadıköy, Üsküdar ve Bakırköy gibi sosyo ekonomik düzeyi yüksek ilçeler takip ediyor.

Muayenehane sayısının en fazla oldu ilçe 1.405 ile Şişli’yken onu 824 muayenehane ile Kadıköy takip ediyor. İstanbul'daki toplam muayenehane sayısının 4.162 olduğu düşünüldüğünde, İstanbul’daki muayenehanelerin yüzde 53’ünün sadece Kadıköy ve Şişli’de olduğunu söylemek mümkün.

Sosyo ekonomik düzeyi yüksek olan ilçelerdeki ağız ve diş sağlığı poliklinikleri ve muayenehanelerinin sayısı ön plana çıkıyor. Bu ilçelerin başında yine Kadıköy ve Şişli geliyor. İstanbul nüfusunun yüzde 6,4’ünü barındıran bu iki ilçede, ağız ve diş sağlığı poliklinik ve muayenehanelerinin yüzde 24,25’i bulunuyor.