Tıpta hiperkolesterolemi olarak adlandırılan yüksek kolesterol, uzun süre hiçbir belirti vermeden ilerleyebiliyor. Ancak uzmanlara göre, bazı kişilerde kolesterol seviyelerinin yükseldiğini erken dönemde gösteren fiziksel işaretler ortaya çıkabiliyor. Britanya Kalp Vakfı’na (BHF) göre, özellikle ailesel kolesterol yüksekliği olan bireylerde bu belirtiler ayak bileği, el ve göz çevresinde fark edilebiliyor.
İLK BELİRTİ AYAK BİLEĞİNİZDE OLABİLİR
Uzmanlara göre kolesterolün vücutta oluşturduğu ilk görünür bulgulardan biri “tendon ksantomları” olarak bilinen yapılar. Bunlar, özellikle aşil tendonunda ayak bileğinin arka kısmında—oluşan sarımsı yumrular şeklinde ortaya çıkabiliyor. Ksantomlar, kolesterolle dolu birikintiler olup, aynı zamanda el parmak boğumlarında ve dizlerde de görülebiliyor. Bu lezyonlar çoğunlukla yüksek kolesterolü işaret etse de, nadiren bazı kalıtsal hastalıkların (örneğin serebrotendinöz ksantomatozis) belirtisi de olabilir.
GÖZDEKİ HALKAYA DİKKAT
Kolesterolün başka bir belirtisi de gözde görülebiliyor. “Kornea arkusu” olarak bilinen bu durum, göz irisinin çevresinde oluşan soluk beyaz bir halka ile kendini gösteriyor. Bu halka yaşla birlikte gelişebiliyor ancak genç bireylerde görülmesi, yüksek kolesterolün önemli bir işareti kabul ediliyor. Bir başka nadir bulgu ise gözün iç köşesinde beliren küçük, sarı benekler. “Ksantelazma” olarak adlandırılan bu lekeler de kandaki kolesterolün yüksek olduğunu gösterebilir.
KONTROL ŞART: "SİNSİ VE GÖRÜNMEZ BİR TEHLİKE"
Kolesterol yüksekliği genellikle belirti vermediği için sadece kan testiyle teşhis edilebiliyor. Bu nedenle uzmanlar, özellikle ailesinde kolesterol geçmişi olan bireylerin düzenli olarak kolesterol testi yaptırmalarını öneriyor.
Britanya Kalp Vakfı’ndan yapılan açıklamada, “Bu sinsi ve sessiz risk faktörü, çoğu zaman fark edilmeden kalp krizi ve felç gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu yüzden kontrol yaptırmak hayati önem taşır” denildi.
TEDAVİ MÜMKÜN YAŞAM TARZI KRİTİK
Yüksek kolesterol tedavi edilebilen bir durum. Genellikle ilk adım, yaşam tarzı değişiklikleri oluyor:
- Dengeli ve düşük yağlı beslenme
- Fiziksel aktivite artışı
- Alkol tüketimini azaltmak
- Sigaranın bırakılması
Bu değişikliklerin yeterli olmaması durumunda ise statin gibi kolesterol düşürücü ilaçlar devreye giriyor. Özellikle ailesel hiperkolesterolemiye sahip bireylerde ilaç tedavisi daha erken yaşta başlayabiliyor.
