İpek Bilgin’e merhaba!
Ayşegül Yüksel
Son Köşe Yazıları

İpek Bilgin’e merhaba!

11.06.2019 07:30
Güncellenme:
Takip Et:

“İstanbullu Gelin”i üç sezon seyrettikten sonra çok şükür noktaladık. Herkesin “gaza”sı “mübarek” olsun. Çok yavaş giden, sonsuz yinelemelerle insana geviş getirten, böylece en az bir sezon gereksizce uzatılmış bir çalışmaydı. İyi rating yaptığı için, senaristler, “karizmayı çizdirme”ye karar vermişlerdi anlaşılan. Dizi sektörü krizdeyken, herkese para kazandıran bir çalışmayı kısa kesmek akılsızlık olurdu. Senaryoda –dizilerin pek çoğunda gördüğümüz- saçmasapan “sapma”lar yer almadı diyemeyeceğim, ama yine de olay doğru dürüst toparlandı sonunda.
Dizinin üç sezon sürmesinde en büyük etken, tüm oyuncuların düzeyli yorumlar sunmuş olmasıydı. Yapaylığa, gösterişe kaçmadan, karakterlerden her birinin özelliklerini baştan sona tutarlı biçimde yansıtmayı beceren, nitelikli oyunculuk, dizinin öyküsünü roman tadına büründürmeyi başarmıştı. Öykünün belkemiği olan Esma Boran’da ise İpek Bilgin’in, rolü “sahici” kılmaktaki hüneri en büyük alkışı alıyordu. O etkileyici Bursalı hanımefendinin cenaze arabası kentin sokaklarından geçerken, iki yana birikmiş olan halkın onu gerçek bir hüzün, sevgi ve saygıyla selamlayışından, hiç kuşkusuz İpek Bilgin’in oyunculuğuna da pay çıkıyordu.
İpek (Çalışkur) Bilgin hiçbir zaman kendini sahne ışıkları altında ön düzeye çıkarmaya meraklı bir sanatçı olmadı. Onu 1980’li yıllarda ilk tanıdığımda, kırmızı saçlı küçük bir kız çocuğunun (Çağ Çalışkur’un) annesiydi. Bale kökenli olduğunu sandığım, çıtı pıtı bir sarışın... Eşi Cüneyt Çalışkur da kendisi gibi Ankara Devlet Tiyatrosu sanatçısıydı. O yıllarda Ankara Üniversitesi D.T.C. fakültesi Tiyatro Bölümü’nde aynı öğrencileri – İpek oyunculukta, ben kuram derslerinde - eğitme çabası içindeydik. Dersler yoğundu, pek sık karşılaşmıyorduk.

Yaman bir oyuncu/sahneye koyucu
Sonra 1992’de Tiyatro Bölümü öğrencilerinin Shakespeare’in “Bir Yaz dönümü Gecesi Rüyası” oyununu izledik. (Ben iki ya da üç kez izledim). İpek Hoca’nın sahnelediği bu ünlü yapıtla yaratılan sahne olayından aldığım tadın bir benzerini, bugüne dek, oyunun yurtiçinde ya da dışında, sahnede ya da sinemada sunulan yapımlarının hiçbirinden almadığımı rahatça söyleyebilirim. İpek (Çalışkur) Bilgin’in ne demir leblebi bir yönetmen olduğunu, tanrı vergisi zekâsını, sahneleme sanatında nasıl etkili kılabildiğini, ben bu oyunu izledikten sonra öğrendim. Oyunda günümüzün gözde sahne/ dizi sanatçıları olan Murat Daltaban, Tülay Günal, Devrim Yakut, Muhammet Uzuner, Ünsal Coşar, Benian Dönmez, Toprak Sergen, Dilek Güven ile şu anda anımsayamadığım başka öğrenciler rol alıyordu. İpek’in onlarda da emeği var.
Sanatçı, o yıllarda, Ankara Devlet Tiyatrosu’nda Dario Fo - Franca Rame’nin ‘kadın oyunlarından birinde oynuyor ve Sanat Kurumu En Başarılı Kadın Oyuncu Ödülü’nü alıyordu. Onun yumuşacık dönüşümlerle karakter çizebilen, ne esnek, ne hünerli bir sahne yorumcusu olduğunu bu oyundaki çalışmasında görmüştüm.
Zaman içinde, yaman bir “oyuncu çalıştırıcısı” olduğunu da öğreniyordum. Benzeri olmayan bir “koç”tu tiyatro ve dizi oyunculuğuna hevesli gençler arasında. (Bugün de öyle). “Güney Kuzey” dizisinde Kıvanç Tatlıtuğ’un ‘çalıştırıcı’sı olmuştu. (Tatlıtuğ, o gün bugündür, “iyi oyuncu”lar arasına katılmıştır).

Dizi oyunculuğunda atak
İpek Bilgin dizi oyunculuğunda da atağa kalkmıştı. 2005-6 yıllarında “Hırsız- Polis”te “felçli ihtiyar”ı oynayan Erol Günaydın’ın bakıcısı Mahide rolüyle gönüllerde taht kuruyor, ardından “Ezel” dizisiyle başrollere doğru yol alıyordu. Kenan İmirzalıoğlu’nun annesi --gözleri görmeyen- Meliha’da sunduğu yorumla ustalar arasındaki yerine yerleşmişti.
Ve Esma Sultan’da ülkenin en çok konuşulan dizi kahramanı olup çıkıyordu. Yaşamında hep “önder” olmaya alışmış, “dediği dedik” bir kadını, gelecekte başına gelebilecekleri bilen bir “alzheimer hastası”na dönüştürme işleminin gerektirdiği duyarlık ve beceri, olsa olsa İpek’te vardı...
İpek Bilgin’i, Esma Boran karakterini aşabileceği roller bekliyor şimdi. Dahası, eğitilecek gençler de var gündemde. Devlet Tiyatroları’ndan emekli olan sanatçı kızı Çağ’ın kurduğu Craft Oyunculuk Atölyesi’nde ders veriyor. Oyunculuk sanatı üstüne iki de çevirisi var: Eric Morris – Joan Hotckis’ten “Rol Yapmayın Lütfen” ve Eric Morris’ten “Fütursuz Oyunculuk”. Daha ne yapsın...
Yolun açık, sağlıklı ve keyifli olsun, sevgili İpek!  

Yazarın Son Yazıları

28. Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali noktalandı

Festival çoğunlukla Çankaya Belediyesi’nin sahnelerinde yer aldı. Toplamda 12 farklı oyun salonu kullanıldı.

Devamını Oku
02.12.2025
‘Tiyatro hazinemiz’ sergileniyor

Takviminize not edin. 27 Kasım-31 Ocak tarihleri arasında İstanbul Depo’da tiyatro mirasımızın arşivleri sergileniyor. Tophane’deki bu sanat uzamının tam adresi: Depo/Tütün Deposu, Lüleci Hendek Caddesi No. 12 (E-posta adresi: depo@depoistanbul.net Telefon: 90 (212) 2923956)

Devamını Oku
18.11.2025
Meraklıları için tiyatro bilimi

Kitapların her bir bölümünün sonunda yer alan “ölçme ve değerlendirme”ye yönelik alıştırmalar, öğrencinin, eğitim sürecinde etkin bir katılımcı olmasını sağlıyor.

Devamını Oku
04.11.2025
Dergi yöneticisi Ozan Ertuğ

Ozan Ertuğrul Özüaydın’ı şiir meraklıları tanır. Çoğunlukla şiirlerini içeren 11 kitabı var. Yapıtlarını 4 ve 5 Ekim’de 22. Ankara Kitap Fuarı’nda imzaladı.

Devamını Oku
28.10.2025
DTCF Tiyatro Bölümü 61 yaşında

Ben bu öyküye ne zaman katıldım? İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı’nda lisansüstü öğrencisiyken tüm bölümlere sınavsız tiyatro dersleri veren Haldun Taner’in gözüne -yaptığım bir ödev nedeniyle- girmiştim. 1964’te, DTCF’de açılacak tiyatro bölümüne başvurmam için bana haber yolladı. Yurtdışında burslu olarak yüksek lisans yapmaya hazırlanıyordum; yolumu değiştiremedim. Ama sonunda da sevgili Taner’in sözüne geldim: 1978’de, çoluğa çocuğa karışmışken DTCF Tiyatro Bölümü’nün doktora öğrencisi oldum. Akademik kadrom ODTÜ ya da (sonra) DTCF İngiliz Dili ve Edebiyatı’nda olsa da tiyatro bölümünün altın çağını yaşadım. 1981’de başlayan derslerim göz açıp kapayıncaya dek 32 yıla ulaştı

Devamını Oku
07.10.2025
Tiyatroların iletişim alışkanlıkları

70 yıllık tiyatro seyircisi ve 50 yılı aşkın süredir aralıksız yazan bir eleştirmen olarak tiyatrolarla iletişim kurma üstüne düşündüğümde geçmiş yılları özlüyorum.

Devamını Oku
23.09.2025
12 Eylül’ün savurduğu sonbahar yaprakları

12 Eylül döneminin tiyatro eleştirisi çoğunlukla sahne olaylarındaki özensizliğe karşı çıkmaktadır. Bu aşamada gazetelerdeki kültür sanat sayfalarının küçülmeye, eleştiri yazılarının azalmaya başladığı görülür.

Devamını Oku
09.09.2025
Ferhan ve Müjdat gündemimizde

Ferhan Şensoy’u 31 Ağustos 2021’de 70 yaşındayken yitirmiştik. Yeni yapılan “Ferhangi Bir Yaşam” belgeseli seyircisiyle buluşmayı bekliyor. Müjdat Gezen ise 82 yaşında ve bir hafta önce hakkındaki soruşturma kapsamında ifade vermeye çağrıldı.

Devamını Oku
26.08.2025
Metin Sözen: Anadolu’yu kucaklamıştı

Değerli bilimadamı Prof. Dr. Metin Sözen’i 1 Ağustos’ta yitirdik. Yaşamını ülkemizin doğal, tarihsel, kültürel değerlerine sahip çıkılmasına adamış, yüce gönüllü bir insandı.

Devamını Oku
12.08.2025
Genco’ya ikinci mektup

Sevgili Genco, Sen gideli bir yıl oldu. Zaman çabuk geçiyor. İlk mektubumda (Cumhuriyet, 13.08.2024) ardında bıraktığın görsel-işitsel belgelerden söz etmiştim: Sanat yaşamın boyunca oluşturduğun sesli kitapları, fotoğraflarınla yorumladığın şiirleri, çevirilerini, plak ve kasetlerinde kayıtlı müzik çalışmalarını...

Devamını Oku
29.07.2025
Memet Baydur’un diyecekleri var

Okuduğunuz başlığı bir başka yazımda da kullanmıştım. Ölümünün üstünden 20 yılı aşkın bir süre geçmiş olmasına karşın, Memet Baydur’un bizlere diyecekleri sürüyor

Devamını Oku
15.07.2025
Zeynep Oral’la çalışırken eğlenmek

17 Haziran’da Metrohan’da ilk gösterimi yapılan “Bir Babıali Zirvesi” başlıklı, Habitat TV yapımı Zeynep Oral belgeselini henüz izleyemedim. Neyse ki Dikmen Gürün izlenimlerini geçen haftaki yazısında bir güzel dile getirmiş. Okurken belleğimde birikmiş, belge tadında Zeynep Oral olayları gözümün önüne gelmeye başladı. Bu yazıda Zeynep’le yaşanmış anlar var.

Devamını Oku
01.07.2025
İlhan Selçuk’un ‘Pencere’ köşesini anarken

Gazete ve dergi yazarlığım 50 yıla ulaştı. ​​Özgür basın dergisinde başlayıp çeşitli başka dergilerde ve ayrıca 45 yıl Cumhuriyet’te süren bu uğraşa -30 yıldır gazeteme iki haftada bir “Sahneden” köşesini yazmak da eklenmiş. Kolay iş değil.

Devamını Oku
17.06.2025
Oya Başak’ın kahkahası eksildi dünyamızdan

Prof. Dr. Oya Başak’ı bir hafta önce yitirdik. Cenazesindeki çelenklerden birinde “çocukların” yazıyormuş.

Devamını Oku
03.06.2025
Vasıf Öngören ‘Zengin Mutfağı’ ile ‘şimdi’ ve ‘burada’

“Zengin Mutfağı” oyunu neredeyse 50 yıldır sahnelerimizde yer alıyor. İşin hoşu, oyunun başkişisi Lütfü Usta’yı oynayan Şener Şen Usta da 1977’de ilk kez canlandırdığı bu karakteri son üç yıldır yepyeni bir seyirci kuşağına sunmakta.

Devamını Oku
20.05.2025
Bahar ölümsüzlük simgesidir

Bahar ölümsüzlük simgesidir

Devamını Oku
06.05.2025
Ahmet Özer’in 50. kitabı çıktı

Ahmet Özer’in 50. kitabı çıktı

Devamını Oku
22.04.2025
Son veda...

Son veda...

Devamını Oku
09.04.2025
Tiyatro biletleri uçuşta

Tiyatro biletleri uçuşta

Devamını Oku
08.04.2025
Shakespeare siyaset sahnesinde

Shakespeare siyaset sahnesinde

Devamını Oku
25.03.2025
Sanat Kurumu 78. yaşını sürüyor

Sanat Kurumu 78. yaşını sürüyor

Devamını Oku
11.03.2025
Nevra Serezli: Profesyonel tiyatroda 60 yıl

Nevra Serezli: Profesyonel tiyatroda 60 yıl

Devamını Oku
25.02.2025
İzmir D.T’den ‘Karıncalar / Bir Savaş Vardı’

İzmir D.T’den ‘Karıncalar / Bir Savaş Vardı’

Devamını Oku
11.02.2025
Heiner Müller’den ‘Medea’

Heiner Müller’den ‘Medea’

Devamını Oku
28.01.2025
‘Vatan Kurtaran Şaban’ günümüzde

‘Vatan Kurtaran Şaban’ günümüzde

Devamını Oku
14.01.2025
Broadway ya da West End biçeminde süper tiyatro

Broadway ya da West End biçeminde süper tiyatro

Devamını Oku
31.12.2024
Gonca Vuslateri Shakespeare oynamalı

Gonca Vuslateri Shakespeare oynamalı

Devamını Oku
17.12.2024
Özdemir Nutku anlatıyor

Özdemir Nutku anlatıyor

Devamını Oku
03.12.2024
Ankara’da tiyatronun renkleri

Ankara’da tiyatronun renkleri

Devamını Oku
19.11.2024
Festivalde üç Shakespeare oyunu

Festivalde üç Shakespeare oyunu

Devamını Oku
05.11.2024
‘Öteki’nin dramı

‘Öteki’nin dramı

Devamını Oku
22.10.2024
Ankara’da yeni bir tiyatro şenliği

Ankara’da yeni bir tiyatro şenliği

Devamını Oku
08.10.2024
Ateş Kuşu Semiha Berksoy

Ateş Kuşu Semiha Berksoy

Devamını Oku
24.09.2024
Tiyatromuzun belleği: Türkiye Tiyatro Vakfı beş yaşında

Tiyatromuzun belleği: Türkiye Tiyatro Vakfı beş yaşında

Devamını Oku
10.09.2024
Müşfik Kenter’i anarken...

Müşfik Kenter’i anarken...

Devamını Oku
27.08.2024
Genco’ya mektup

Genco’ya mektup

Devamını Oku
13.08.2024
Nilüfer Kent Tiyatrosu ile Daltabanlar ayrı düştü

Nilüfer Kent Tiyatrosu ile Daltabanlar ayrı düştü

Devamını Oku
30.07.2024
Hocamız Sevda Şener’i yitireli 10 yıl oldu

Hocamız Sevda Şener’i yitireli 10 yıl oldu

Devamını Oku
16.07.2024
Tiyatromuzun modernleşme süreci İngilizcede

Tiyatromuzun modernleşme süreci İngilizcede

Devamını Oku
18.06.2024
Nâzım’ın Ferhat ile Şirin’i

Nâzım’ın Ferhat ile Şirin’i

Devamını Oku
04.06.2024