Artık salt retorik olarak değil, kelimenin tam manasıyla ‘komşularla sırf sorun’ diyebilecek hale geldik! Ankara’daki siyasi heyet, dengeli ilişkiler kurabildiği son komşumuz Bulgaristan’da da “ortalığı karıştırmayı” başardı. Aylardır Türk diyasporası üzerinden yürütülen politikalar, Türkleri bir kez daha bölüyor. Sofya ile diplomatların karşılıklı ‘istenmeyen adam’ ilan edilmesine varıldı.
Peki neden? Ne oldu?
Havuz medyasının saldırgan retoriği, komşumuzla ilişkileri tehlikeye atan adap ve üslubu da, “Ankara soslu Bulgaristan dramasında” niyetleri örtmekte. Ve kriz Rus uçağının kasımda düşürülmesinden çok önceye dayanıyor. Anlatalım…
***
Öncelikle belirtmeli, Bulgaristan’da merkez sağcı Başbakan Boiko Borisov’un Türkiye ile ilişkileri bozmakta çıkarı da, niyeti de yok. 275 km’lik sınırda sığınmacı krizi var. Üstelik Ankara’dan “sınırı açma tehditlerini” işitiyorlar. Lakin Sofya’nın AB ve NATO üyesi olsa da Rusya ile dengeyi tutturmasını doğal karşılamalı. Yıllarca aynı sistemi paylaştılar. Doğalgazda Rusya’ya işbirliğine bakıyorlar. Moskova ile 2014’te Ukrayna kriziyle Güney Akım projesi dondurulmuşken ekonomik işbirliği komitesi yeniden toplandı. Bizden kaçan Rus turistlere vize kolaylığı getiriyorlar.
***
Hepimizin malumu, 1989’daki asimilasyon ve göçte büyük mücadeleler vermiş Bulgaristan Türkleri, Ahmet Doğan liderliğinde Haklar ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) ile ülkelerinin siyasetinde etkili konuma gelmişti. Ancak HÖH 2012 sonunda bölündü, içinden Kasım Dal liderliğinde Ankara’nın desteklediği “Müslüman Demokrat” kimlikli Hürriyet ve Şeref Halk Partisi (HŞHP) çıkartıldı. HÖH 2014 seçiminde düşüş yaşarken, HŞHP de başarılı olamadı. Doğan 2013’te aktif siyaseti bırakıp onursal başkan olurken, yerine Lütfi Mestan geçti. Ankara Erdoğan’la görüşmediği için Doğan’dan hazzetmezken Mestan farklı yol tuttu. Erdoğan’ın uzattığı ele “iki elle sarıldı”. 25 Kasım’da Rus uçağının düşürülmesinde Moskova’yı eleştirip Ankara’nın yanında saf tuttu. Doğan ise Mestan’ı “gaf yaptığı” gerekçesiyde eleştirdi: “Ya bir yangın çıkarsa, ne yapacağız? Potansiyel husumetlerin çevresindeyiz. Ben Bulgaristan’ın kurban olmasını istemiyorum” dedi. Kızılca kıyamet koptu! Mestan 24 Aralık’ta HÖH’ten ihraç edilirken, şaibeli biçimde korumaları çekildi, anma etkinlikleri için Türkiye büyükelçiliğine ancak gönderilen araçla ulaşabildi.
Bizim yandaş medya Doğan’ı Bulgar devletiyle geçmiş ilişkilerine dair iddialardan ötürü “KGB ajanlığıyla” suçladı. Mestan hakkındaki aynı iddialara elbette değinmediler. Ankara, şubat ortasında Ahmet Doğan ve HÖH liderliğine Türkiye’ye giriş yasağı koydu.
İşe Borisov bulaştırıldı, parlamentoda Türkiye liderliğinin Mestan’ın tarafını tutması için kendisine büyük baskı yaptığını söyledi, “Ne Rus yanlısıyız ne de Türk yanlısıyız. Sadık komşular olmak istiyoruz” tavrını koydu.
***
Sonunda Sofya, Burgaz Başkonsolosluğumuzda görevli “müftülük ihtisaslı” sosyal işler ataşesi Uğur Emiroğlu’nu “istenmeyen kişi” ilan ederek ülkeyi terk etmesini istedi. Gerekçe “Viyana Konvansiyonu’nu ihlal eden faaliyetler”. Bulgar basını Emiroğlu’nun Türk toplumunda Mestan’ı destekleyen dini soslu istişarelerini yazıyor. Parlamento HÖH’ün önerisiyle Türkiye’nin içişlerine karıştığı iddialarını araştıracak. Ankara da dün mütekabiliyet çerçevesinde Bulgaristan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda Konsolos Zarnitsa Petrova Apostolova’yı “istenmeyen kişi” ilan etti.
***
Özetle mini diplomatik krizimiz var. Kasım Dal projesi başarısız olmuştu. Şimdi Mestan 27 Şubat’ta Dost Parti ismiyle üçüncü Türk partisini kuruyor ama yüzde 4 barajını aşıp aşamayacağı meçhul. Türkiye’deki göçmen dernekleri rahatsız.
Komşuda parti liderliğini dini eğilimleri ve biatlarına göre biz seçecek değiliz. Hedef farklı siyasi görüş, kimlik ve hayat tarzındaki soydaş ve akraba toplulukları kucaklayıp etkinliklerini sağlamak olmalı. Ama bakıyoruz “Sofya’dan Şam’a, Bağdat’a, hatta malum ‘Batı’da Kızılderili kabilelerine kadar Türkiye her yerde”… Hakikaten öyle!
