Ekranları doğru bilgilendirmeye davet, şarlatanlığın zamanı değil
Orhan Bursalı
Son Köşe Yazıları

Ekranları doğru bilgilendirmeye davet, şarlatanlığın zamanı değil

15.03.2020 07:30
Güncellenme:
Takip Et:

Siyaset tartışılmıyor ki birbirinden uç noktada ayrılmış, iktidar politikalarına eleştiri yapmaya çalışan bir taraf ile tek ağızdan iktidarın sesi tarafı birbirine karıştırın, vuruşturun, seyirci de, kimi leblebi çekirdek çıtlatsın veya ekrana yumruklarla yürüsün, siz de reyting toparlayın. Öyle ki gerçek, belki de en iyi yalanı söyleyenin ve algı yaratanın ağzında... Hakikat ötesi dönem! Gerçi büyük bir seyirci kitlesi artık aşağıladığı bir güruhu izlememeyi yeğledi, ama bu çatışmanın hâlâ seyircisi bir kitle var. Ama seviye düştükçe, izleyenin nitelik kapasitesi de düşüyor. 

Ama bu kez siyaset değil, can alıcı bir salgın tartışılıyor: Dünyayı saran, bıraksanız 8 milyar insana bulaşacak ve yine bıraksanız 8 milyar içinden 252.5 milyon insanı öldürecek bir salgından bahsediyoruz (enfekte olmuş toplam insan ve ölen insan sayısından yola çıkarak, böyle giderse eğer, hesabı...).

Dolayısıyla, insan yaşamının bire bir söz konusu olduğu yerde, doğru bilgiye, yani bilimsel bilgiye, bunun aktarıcılarına, tartışmacılarına, birbirini tamamlayıcılarına ihtiyaç var.

Yani yanlış bilgi aktarımına, sahte tartışmacılara, bilimsel olguları reddiyelere, bu anlamda unvanına bakarak bilimci kisvesine bürünmüş şarlatanlık yapacaklara ihtiyaç yok. Sorumluluk isteyen günlerdeyiz!

Kafası karışıklar yaratmak

Bilim, “hepsi doğru olabilir, her şey de yanlış olabilir” gibi, “demokratik tartışma” adı altında sunulan bir arena değildir. Bilimci, araştırmaların sonuçlarına, sahip olduğu ve şu an doğru kabul edilen bilgiye göre konuşur ve tartışır, önerilerde bulunur, aralarında şüphesiz ki tartışmalar ve yorum farklılıkları olabilir, ama veriyi hiçbiri reddetmez...

Oysa COV-19’un tartışıldığı ekranlarda bilime aykırı kafa karıştırıcı, bilimsel okuryazarlığı olmayan izleyenlerin kafasından, hiçbir şeyin doğru olmayabileceği, virüsün tamamen bir aldatmaca olduğu konusunda düşünceler cirit attırılıyor. İnsanları ciddi ciddi bilgilendirmek yerine, kafası karışık kitleler yaratılıyor.

Tam bir bilim düşmanlığı havası ekranları sarıyor. Doğruları savunan bir kişi çırpınıyor, ama karşısında bilimci kılığında unvanlı adamlar atıp tutuyor. Bazen bir ekonomici olduğu söylenen biri şarlatanlığı üstleniyor, bazen “kanserci” reklamı yapılan bir başkası... Çoğu aşı düşmanı... Virüsün laboratuvarda yapıldığını ve söyleyen kanserci veya bilmem ne hastalıkları şarlatanına “kanıtın ne” sorusu bile fazla geliyor.

Sözde yeni aşılar yapmak için virüsün kullanıldığı, aslında aşıların depolarda hazır olduğu, daha kârlı olması için hastalığın 1 milyon kişiye bulaşmasının beklendiği gibi, alçakça yalanlar ekranlardan yayılıyor. Bunları bir köşe yazarından okumuştuk, bakıyoruz bunlar bir çete sürüsü üyeleri olarak aynı yalanı ısıtıp ısıtıp piyasaya sürüyorlar.

Şu koronalı günlerde hepsini virütik düşünceler karantinasına almak gerekir.

‘Yarın yeni felaketler bekleyin’

Biraz önce bir arkadaşım bir ses paylaştı. Şöyle diyordu: “Şekspirin bir eserinde 16 Mart felaket günü diye bir tabiri vardır. Mesela İstanbul 16 Mart’ta işgal edilmiş. Dünyada birçok felaket 16 Mart’a denk geliyor. Şekspir de buna çok önem verir, bakalım, bazı bombalar patlar yine 16 veya 17 Mart’ta...”

Türkiye’de böyle kafa yapısı tonla, pek çok okumuşta bence daha felaket, hiç olmazsa sıradan bir izleyici veya okur bilmem ki der. Fakat bunlar her şeyi bildikleri için sıktıkları palavraları alır ve şarlatanın kafasını devralır. Çünkü ilginç gelir ona!

Virüs mü, olmaz böyle bir şey, ancak yapılmıştır diyen kafaya, peki 1918’de 100 milyon insanın ölümüne yol açan İspanyol virüsü de mi yapıldı derseniz susar, çünkü 1918’de bilim ne genetik bilirdi ne gen, ne moleküler biyoloji vardı ne de bugünkü gibi etkin ilaçlar. Ne viroloji ne başka bir şey. İlk 1900 yılına girerken bakteri dışında başka etkenler olarak sınıflandırılan virüslerin milyonlarca türü var ve canlı hayatta (en) çok yaygınlar.

Bazen biz insanlar için olağanüstü sonuçları olabilen ve canlı varlıkların tümüne bulaşabilen çeşitlilikte virüs var. Bazen de kuş gribi, koronavirüs ailesi gibi gelişiyor, biyolojik yaşam için sıradan ve önemsiz, ama ne zaman biz insanlara zarar vereni çıkıyor, bizler için sorun oluyor. Çünkü bu tipleri, sadece bize bulaştığında çoğalabiliyor ve yayılıyor. İnsandan insana geçemediği zaman, orada yolu ve hayatı bitiyor.

Hayat ve dünya böyle bir yer. Depremler, fırtınalar, doğal felaketler ve virüsler...

İnsanlık için, şarlatanlığın zamanı değil! Reyting beklentisinin de! 

Yazarın Son Yazıları

Şu 29 maddeye noldu ey komisyon? Yanıt: DEM istemedi!

CHP, “Öcalan’a serbestlik, anayasa değişikliğine DEM desteği, PKK’ye ülkede siyaset yapma özgürlüğü” komisyonuna katılırken demokratikleşme olmadan Kürt sorunu çözülmez diyerek 29 maddede bir paket sunmuştu, hatırlatmak istedim özetle de olsa...

Devamını Oku
04.12.2025
Ümmet: Parçalanmış bir Türkiye

Dünkü yazımın sonu “Peki niye şimdi ümmet” sorusuyla bitiyordu. Yer darlığından yanıtı yoktu.

Devamını Oku
02.12.2025
İmralı ve PKK’nin ‘ümmetçi Türkiye’ söyleminin anlamı ne?

Bugüne kadar seküler parti havası basan Kürt milliyetçi siyasal hareketini bir süredir “ümmet” heyecanı bastı.

Devamını Oku
01.12.2025
CHP’yi kurultay sonrası çok zor bir dönem bekliyor

CHP programını yeniledi, parti meclisini 80 kişiye çıkararak kapsayıcılığını ve halk nezdinde temsiliyetini artırdı, büyük bir inançla Özgür Özel iktidara geleceklerini söyledi.

Devamını Oku
30.11.2025
Adeta yargısız infaz kararı

Evet Fatih Altaylı’ya verilen 4.2 yıllık mahkûmiyet kararı, sözlerinde açık bir tehdit asla olmayan ve doğrudan cumhurbaşkanını hedef almayan, ana fikri Türk halkının seçimlerde oy kullanmayı artık çok sevdiği ve bundan asla vazgeçmeyeceği idi.

Devamını Oku
27.11.2025
DEM’in kaçırdığı, CHP’nin yapması gereken

CHP’nin “çözüm” komisyonuna katılırken verdiği sözü tutması iktidar kanadını ve bu kanada eklemlenenleri rahatsız etti.

Devamını Oku
25.11.2025
Yeni seçim ittifaklar olasılığına bir bakış ve sırat köprüsünde yürüyenler

Dünkü yazımın sonunda şu cümleler vardı: Süreç zaten yeni ittifaklar yaratacak ortama itildi.

Devamını Oku
24.11.2025
Neden İmralı dayatması? Çünkü sürecin lideri!

Evet, apar topar ve medyaya kapalı bir toplantı ile milletvekillerinden oluşan ve 5 kişi olacağı söylenen bir heyet, İmralı Adası’na gidecek.

Devamını Oku
23.11.2025
İddianamede yaldızlı bir casus öyküsü

İddianamede Eylem 13 başlığı altında çok ciddi bir iddia var:

Devamını Oku
17.11.2025
Burası Türkiye abicim, yarın ne olacağını kestirmek zor

AKP çok şükür kendinden önceki sağcı iktidarların izinden giderek ülkeyi, geçmişe kıyasla en büyük ekonomik çöküşe ve yoksullaşmaya itti.

Devamını Oku
16.11.2025
Olağanüstü döneme olağanüstü iddianame

4 bin sayfalık iddianame mi olurmuş?

Devamını Oku
13.11.2025
Millet, ‘dâhi adam’ın bu topraklardan çıkmasının gururunu yaşıyor

AKP’den önce 10 Kasım’larda sirenler çaldığında köprüde, caddelerde sokaklarda durmayan araçların ve yayaların sayısı hatırı sayılır ölçüde fazlaydı.

Devamını Oku
11.11.2025
Cumhuriyetin temeli ve Ata’nın bize mirası 3+2 altın anahtar

Bugün büyük Türk’ü anıyoruz.

Devamını Oku
10.11.2025
Üniversite diploması ne kadar değerli

ABD’de Gallup’un ağustos ayında gerçekleştirdiği anket ilginç sonuçlarıyla tartışma yarattı...

Devamını Oku
09.11.2025
Mesele salt İmamoğlu değil, yenilikçilik ve yerellik

Ekrem İmamoğlu’na casusluk suçlamasının hemen ardından oğlu ve babasının sorguya çekilmesine sıra geldi.

Devamını Oku
06.11.2025
Ahmet Türk ve hayal alemi

DEM heyeti ile cumhurbaşkanı arasında son yapılan ve sonucu merakla beklenen görüşme üzerine bir açıklama beklerken cumhurbaşkanı hukuk başdanışmanlarından Mehmet Uçum merakımızı giderdi.

Devamını Oku
04.11.2025
İstanbul ‘iş bilmez kadir bilmezler’in mi elinde? Peki ‘Biz ihanet ettik’ kim dedi?

Cumhurbaşkanı, İstanbul’un en değerli havaalanı Atatürk Havaalanı’nın yıkılarak yerine yapılan “millet bahçesi”ni ziyaret etmiş ve “İstanbul’umuzu iş bilmez, kadir kıymet bilmez, tarih ve medeniyet şuurundan yoksun kifayetsizlerin insafına terk etmiyoruz. İstanbul bizim göz bebeğimizdir. Bu aziz şehrin bir fetret devri daha yaşamasına gönlümüz asla razı değil” demiş.

Devamını Oku
03.11.2025
Bayrampaşa’ya çökme, genel seçimlerin provası mı?

Bayrampaşa Belediyesi’ni “ele geçirme eylemi” tam bir milli iradeyi hava cıva gören bir iktidar anlayışının tipik örneğidir.

Devamını Oku
02.11.2025
En büyük iki devrim: Ulus ve kadın devrimi

Bu döneme özgü karamsarlıkları erteleyerek bir de şu açıdan bakalım: Atatürk’ün Cumhuriyet hedeflerine önemli ölçüde varılmıştır; bu hedeflerin artık geri döndürülemez olduklarına, tüm Türkiye’nin dün Cumhuriyeti ve Atatürk’ü olağanüstü sahiplenmesiyle sürekli tanıklık ediyoruz.

Devamını Oku
30.10.2025
Casuuusss... Cephanelerini çabuk tüketiyorlar... Hedef Tele1 miydi!?

Yahu bekleyin kardeşim, insanları en çok etkileyebilecek bir konuyu...

Devamını Oku
27.10.2025
İslamcı ‘muhafazakâr demokrat’ olabilir miydi?

“Muhafazakâr demokrat”ların en son numarası, bertaraf etmek istedikleri muhalif rakiplerini casuslukla suçlamak oldu.

Devamını Oku
26.10.2025
Ya İmralı gelsin veya İmralı’ya gidelim!

Evet, DEM (ve tabii ki Kandil) “terörsüz Türkiye” komisyonunu, daha doğrusu AKP iktidarını ve MHP’yi, Öcalan’ın serbest bırakılması noktasına indirgedi ve sıkıştırdı.

Devamını Oku
23.10.2025
Demokrasi yoksa ne çözümü!

Tarafların pozisyonuna bakalım, evet yeniden, fotoğraf net olarak görülmezse politika üretilemez ve kararlar alınamaz.

Devamını Oku
21.10.2025
Ey Meclis milletvekillerine sahip çıkma özgürlüğün de mi yok

Önce: Merkez Bankası başkan yardımcısının dolandırıcılık suçlamasıyla hakkında soruşturma açılmasına şaşırdık mı, hayır demeyeceğim ama evet de diyemiyorum.

Devamını Oku
20.10.2025
Tek tek avlanmak ve hukuka sahip çıkmak

Fatih Altaylı’ya 5 yıldan az olmamak kaydıyla hapis cezası isteniyor.

Devamını Oku
19.10.2025
Tek adamlık için şarttı: AKP içinde büyük tasfiye

İki yazıdır AKP’nin 2 yıllık iktidarı süresi içinde mutlak iktidara, tek adam rejimine giden yolların nasıl açıldığını yazıp duruyorum.

Devamını Oku
16.10.2025
Mutlakiyete giden süreç: Ordu ve yargının dönüştürülmesi

Dünkü yazım, tek adam rejiminin başlangıç noktası üzerineydi:

Devamını Oku
14.10.2025
Başlangıç noktası: Denge denetleme yıkılınca varılan yer

Demokrasiye zerre inanmayanlar, iktidara gelince adım adım mutlak iktidarlarını kurmak için kolları sıvarlar.

Devamını Oku
13.10.2025
Siyaset ağlarını örüyor, hukuka aykırılığın anlamsızlığı ve İmralı tahterevallisi

Bayrampaşa Belediyesi’ne, başkan ve arkadaşlarına çekilen operasyonun yanı sıra, CHP meclis üyelerinden bir kaçını hayatlarından adeta bezdirerek partilerinden istifa ettirilmeleri ...

Devamını Oku
12.10.2025
Nobel Ödülleri: Bilim gelişmenin ve yeni ufukların anahtarıdır

Aziz Sancar, en üst düzey ve özgürce araştırmaların yapıldığı ülkelerden birinde, ABD’de, günde 16-18 saat çalışarak ve merakının peşinde koşarak, odaklandığı konuyu çözmek için yöntemler geliştirerek DNA’nın, ikili zincirdeki bozulmaları nasıl onardığını gösterdi.

Devamını Oku
09.10.2025
Ülkeyi, ekonomiyi altın alanlar mı batırdı... Belirsizlikler dorukta

İktidarın gözü milletin altınlarında...

Devamını Oku
07.10.2025
Bir fotoğrafın düşündürdükleri: Kimse yanılsamaya kapılmasın

Meclis’in açılış resepsiyonunda cumhurbaşkanının iyi bir halkla ilişkiler girişimi ile siyasi parti liderlerini davet ederek verdiği gülücüklerle dolu toplu fotoğraf en önemli tartışma konusu oldu.

Devamını Oku
05.10.2025
Nobel Barış Ödülü merakı ile boşa koşan adam

Netahyahu-Trump’ın baş başa hazırladığı plan kime yarar...

Devamını Oku
02.10.2025
Büyük yoksullaşma ve çöküşün anatomisinden paylaşımlar

Ülkede hiç bu kadar büyük yoksul kitleler ve giderek daha az sayıda büyük zenginler yaratılmamıştı.

Devamını Oku
30.09.2025
ABD karşısında tarih boyunca hep kaybettik, çünkü...

Çok şey konuşuldu cumhurbaşkanının ABD ziyareti üzerine.

Devamını Oku
29.09.2025
Tunç’un bağımsız tarafsız yargısı Gökçeklere neden işlemiyor?

Haftada birkaç kez her ciddi karın ağrısı hukuk olayı ortaya çıktığında, “Türkiye bir hukuk devletidir, yargı bağımsız ve tarafsızdır...

Devamını Oku
28.09.2025
İptalciler mi daha hukuksuz, AKP yargısı mı... Ve yarı hiyerarşisine reddiye

Dün komik olaylar yaşandı.

Devamını Oku
25.09.2025
Kongre gri alanları ve operasyonel sözde muhalefeti bitirdi

Hukuku, yargıyı tamamen elinde tutan, yargıçları mahkemeleri atayan, farklı karar veren mahkemeleri dağıtan, dahası beğenmediği yargıçları üstelik rütbesini düşürerek sürgüne gönderen, AKP’li avukatları yargıç yaparak İstanbul’da CHP 38. kongresini iptal ettirerek üstelik onlara mutlak butlan (kongreyi yok sayma) kararı aldırmaya çalışan iktidar değil, sanki bizzat CHP’nin kendisi...

Devamını Oku
22.09.2025
Temiz bir iktidar hayal değil, bu ülke bunu çoktan hak etmiştir

Anlamakta zorluk çekiyorum.

Devamını Oku
21.09.2025
Devlet partisi belediyeleri tuzakla ele geçiriyor: İkinci aşama

İsmail (Saymaz) iyi slogan üretti: “Ya AKP rozeti takacaksın ya da kelepçe”.

Devamını Oku
18.09.2025