Özdemir İnce

‘Adabımuaşeret’e dair

22 Aralık 2023 Cuma

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), müfredata yeni bir seçmeli ders daha ekledi. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan “adabımuaşeret” dersi ile MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan “görgü kuralları ve nezaket” dersinin müfredatını onayladı. Bakanlık, dersin adını pedagojik uygunluk açısından liselerde “adabımuaşeret”, ortaokullarda ise “görgü kuralları ve nezaket” olarak belirledi. Görgü kuralları ve nezaket dersinin ortaokullardaki tüm kademelerde okutulması planlanıyor ve ders müfredat kapsamında iki düzeyde de 72 saatlik öğretim programını içeriyor. Dersin işleyişinde drama, gözlem, tartışma gibi etkinliklere ağırlık verildi. 7 üniteden oluşacak derste, aile içinde sevgi ve saygının önemi, Kuran’da ve sünnette anne babaya saygı ve “sıla-i rahim” kavramının üzerinde durulacak. (Ankara/Cumhuriyet, 12 Aralık 2023)

Milli Eğitim Bakanlığı liselerde yeni okutulacak “adabımuaşeret” dersi için kitap hazırlayan öğretmenlere uyarıda bulundu. Ders programının işlevsel uygulanması için öğretmenlerin dikkat etmesi gereken hususları sıralayan bakanlık, öğrencilerin milli ve manevi değerleri kavramaları için kitap yazım sürecinde Kuranıkerim ve hadislere yer verilmesini istedi.

Sadece Kuran ve hadislerle olmaz, bence İslam dünyası kültürü bu konuda çok zengindir. Örneğin, Nizamülmülk’ün Siyasetnâmesi, İlyasoğlu Mercimek Ahmet’in Kabusnâmesi, Gelibolulu Mustafa Âli’nin Görgü ve Toplum  Üzerine Ziyafet Sofraları (mevâidü’n-nefâis fi-kavâidi’l-mecâlis) gibi...

Bu konuda hem İstanbul hemi de köy kitaplığımda mebzul miktarda kitap bulunmaktadır, eğer Maarif Vekâleti benden yardım isterse derhal ederim. Nizamülmülk’ün Siyasetnâmesinin otuzuncu faslını aktararak ilk katkıda bulunacağım:

‘ŞARAP MECLİSİNİN KURULMASI VE ŞARTLARI’

 “İşret meclisinin kurulduğu hafta bir ve iki gün alışkanlık peyda etmiş kişilerin gelmesi için izin verilir. Gelmesi mahzurlu olmayan kişilere gelecekleri gün bildirilir. Özel işret olduğu günler, şahıslar bu toplulukta yerlerinin bulunmadığını bilmelidirler. İhtiyaç bulunmayan kişilerin bu toplantıya katılması hoş karşılanmaz. Biri kabul edilirse diğerleri geri çevrilir. Özel meclise layık olanlar buraya gelmeye izinlidirler. Buraya gelenlerin yanında bir köle hariç saki veya sürahi getirmeleri asla âdet değildir. Padişah sarayından evlerine yiyecek, çerez ve şarap götürmeleri, evlerinden saraya getirmeleri hiçbir zaman hoş karşılanmamıştır. Çünkü sultan dünyanın kethüdası sayıldığından insanlar onun aile efradı ve kullarıdır. Aile fertlerinden birinin efendiye ekmek parçası, şarap ve yiyecek getirmesi vacip değildir. Biri şarap getirirse padişahın şarapları ona verilmez. İyi veya kötü şarap getirdiği için onu döverse bu özür ortadan kalkar.

Padişah liyakatli vezirler hariç, hizmet edecek kulları ile bir arada çok oturursa şikâyetler ortaya atacaklarından, haşmetine zarar vererek ona olan sevgiyi azaltacağı  gibi ona karşı da gevşek olurlar. Büyükler, sipahiler, âmidlerle gerektiğinden fazla bir arada bulunursa padişahın büyüklüğüne zarar getirir...”

Nasihatnameye dönüşen şarapla ilgili görgü kuralı ilkeleri birkaç satır daha devam etmekte. Nizamülmülk’ün siyasetteki büyüklüğü, teşkilatçılığı, İslam dinbazlığının yobazlık derecesi tartışılmaz. Nizamülmülk, Alp Arslan ve Melikşah dönemlerinde vezirlik yapmıştı. Demek ki bu şarapla ilgili görgü kuralları iki Müslüman sultanın sofrasıyla ilgili.

Bakanlık, öğrencilerin milli ve manevi değerleri kavramaları için kitap yazım sürecinde Kuranıkerim ve hadislere yer verilmesini istemiş. İstemiş de şu milli ve manevi değerleri kendisi seçip verse iyi olmaz mı?

2023 yılının Türk gençleri 1500 yıl öncesinin Arap adabımuaşeret kaidelerini neden öğrensin ey cehalet!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Taksim Komünü 3 Mayıs 2024

Günün Köşe Yazıları