Arazi sanal, rekabet gerçek

Sanal arazi, hiper gerçekçi sanal gerçeklik deneyimleri ve kendi ekonomileri de dahil olmak üzere fiziksel ve sanal dünyaların çarpıştığı internetin bir sonraki yinelemesi “Metaverse”in en önemli ögelerinden. Örnekler arasında Sandbox, Decentraland ve Cryptovoxels, sanal dünyada kullanıcıların arazi satın almalarına, onların üzerinde inşaat ve çeşitli yerleşim birimleri kurmalarına izin veren kendi paralarıyla kurulan, oyuncuların birlikte yönettikleri paralel evren oyunlarından sayılabilir. Emergen Research'e göre, küresel metaverse pazar büyüklüğü 2020'de 47,69 milyar dolardı ve 2028'de 828,95 milyar dolara ulaşması ve 2021-2028 tahmin döneminde yüzde 43.3'lük bir bileşik yıllık gelir artışı (CAGR) kaydetmesi bekleniyor.

Yatırım firması Grayscale metaverse ekonomisinin büyüklüğü 1 trilyon dolar olarak tahmin ederken, bazıları da 30 trilyon dolar büyüklüğe ulaşacağını iddia ediyor. 28 Ekim’de ismini Meta’ya değiştiren Facebook 900 milyar Dolar değerinde, Apple’ın ise 2,8 trilyon Dolar piyasa değeri olduğunu düşünecek olursak sanal üç boyutlu web 3.0 yepyeni bir ticaret evreni sunacak. Sanal arazi satın almanın birçok nedeni var. Hatta hükümetler de metaverse’e dahil olabiliyor. Örneğin İngiltere’den bağımsızlığını ilan eden Barbados, metaverse'te büyükelçiliği olan ilk ülke oldu. 16 Kasım 2021’de CoinDesk'te yer alan habere göre, ülkenin Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanlığı, elçiliğin kurulması 3 boyutlu sanal gerçeklik platformu Decentraland ile sözleşme imzaladı.

Metaverse'te kurulacak büyükelçilik binasının çeşitli projelere, arazinin belirlenmesine ve satın alınmasına, sanal elçilik ve konsoloslukların mimarisinin oluşturulmasına ve e-vize gibi hizmetler sağlanması için kulalnılacağı belirtildi. Sanal arazilerin fiyat artışlarının en önemli nedenlerinden biri arazi sahiplerinin arazilerin üzerindeki dijital varlıklardan ve o arazilerdeki reklamlardan para kazanma beklentisi. Artık arazinin sahibi olduğunuzdan, arazinin üzerine deneyim inşa edebilir veya bunu yapmak için başkalarına kiralayabilirsiniz. Markaların reklamını yapmak veya moda şovları gibi markalı deneyimlere ev sahipliği yapmak için markalara arazinizi kiralayabilirsiniz. Markalar ayrıca doğrudan arsa satın alıyor, örneğin Adidas yakın zamanda Sandbox'ta bir arsa satın aldı. Ayrıca oyun geliştiricilere oyun geliştirmeleri için de arazinizi kiralayabilirsiniz.

Markalar metaverse'e akın ettikçe, geliştiriciler oyunlar yarattıkça ve sanatçılar özel konserler veya deneyimlere ev sahipliği yaptıkça, içeriği tüketmek isteyen kullanıcılarda doğal bir artış olacağı ve arazilerin fiyatların yükseleceği beklentisi var. Arazilerin arzı ise sınırlı. Sandbox’da 166,464 adet LANDS adında parsel var.  Decentraland’da ise maksimum arazi 90 bin parsel ile sınırlı. Decentraland’ın aylık kullanıcı tabanı Ocak itibariyle 300 bin, günlük ise yaklaşık 18 bin kullanıcı seviyesinde. Bolca sanal arazi olmasına rağmen, alıcılarını iştahlandıran heyecan hala spekülasyona dayanıyor. Decentraland'ın oyun parası MANA'ya bakarsak, 2021'de yüzde 3 binden fazla artış görüyoruz ve Ocak itibariyle 5 milyar Doların üzerinde bir piyasa değeri var. Facebook’un ismini değiştirmesinden iki gün sonra Decentraland’ın kripto parası MANA 1 dolardan 3 dolara çıktı. Bugün itibariyle 1 MANA 3,13 ABD doları değerinde ve "stablecoin" listesinde yerini aldı bile.

Prof. Dr. Aylin Seçkin 

Yeni ve gelişmekte olan bir alan olarak, sanal arazi ile ilgili bir takım riskler de var. Bir konsept veya varlık sınıfı olarak sanal arazi ayda ve uzayda da gelişecek olsa bile, hangi oyunların ve metaverse gruplarının kazanan olacağı henüz belli değil. Belki daha ilginç özelliklere veya deneyimlere sahip yepyeni yeni bir oyun çıkacak ve kullanıcılar Axie Infinity, Sandbox veya Decentraland'ı geride bırakarak bu yeni platforma akın edecek.

Bir diğer eleştiri de gerçek kullanıcı ilgisinin olmadığı, sanal arazinin kripto spekülatörleri arasında bir yutturmaca olduğundan endişe ediliyor, amasonunda yeterince gerçek kullanıcı ilgisi ve sanal dünyada sunulan ürünler ve deneyimler için gelip para harcamak isteyen yeterli sayıda tüketici olmayacak. Örneğin, Second Life'ın kurucusu Philip Rosedale 2007'de üç boyutlu internete geçileceğini ve hepimizin kendi avatarlarımıza sahip olacağımızı söylüyordu. Ancak 15 yıl sonra bile metaverse’in kişiler arasında kullanımının önündeki engellerin en önemlisi yüz ifadelerini kullanamamanın zorluğu. Ancak, çok az sosyal temasın olduğu kırsal bir yerde yaşıyorsanız veya konuşmaktan çekindiğiniz otoriter bir ortamda yaşıyorsanız, avatarınız birincil kimliğiniz olabilir.

Kaynakça: 

https://stats.ovr.ai/

https://www.joinkoia.com ( Iris ten Teije,December 21, 2021,What You Need to Know About Virtual Land in the Metaverse)

Grayscale Research, THE METAVERSE, Web 3.0 Virtual Cloud Economies, November 2021.

Mazur, Non-Fungible Tokens (NFT). The Analysis of Risk and Return, IESEG School of Management, 31 October 2021, (This paper was minted as an NFT (ERC-1155) on OpenSea under the contract address 0x2953399124F0cBB46d2CbACD8A89cF0599974963)

KİMLER ALIYOR

“Metaverse Group” ve “Republic Realm” geleneksel emlak firmaları gibi araziyi satın almakla kalmıyor, aynı zamanda değer katmak için geliştiriyor. Republic Realm, web sitelerinde üzerinde çalıştıkları birkaç geliştirme projesinden bahsediyor: Perakende kiracıları ve kiralamaları olan ilk metaverse alışveriş merkezi Metajuku, Sandbox metaverse'de lüks, master planlı bir gayrimenkul geliştirme olan Fantasy Islands ve Republic Realm Academy, meta veri tabanında yer alan ve tamamen eğitim NFT'leri tarafından yönlendirilen ilk çevrimiçi üniversite. Metaverse Group ise gayrimenkul satın almanın yanı sıra “bölge geliştirme” üzerinde çalışacağını belirtiyor.

SNOOP DOG'A KOMUŞU OLMAK

Toronto’da faaliyet gösteren Tokens firması Decentraland’den 2,5 milyon dolara bir arazi satın aldı. Republic Realm ise Sandbox’dan 4,3 milyon dolara bir arsa satın aldı. Snoop Dogg'un Sandbox’da kuracağı malikhaneye komşu olmak için birisi yanındaki arsa için 450 bin dolar ödedi. Republic Realm 2021 Ocak ayında 15 bin dolara sattığı arsalar bugün 300 bin dolar civarında. Son aylarda parsellerin yüzde 400-500 arası prim yaptıkları gözlemleniyor.

Decentraland’daki ilk şehir 90 bin parselden oluşmakta. Superworld ise 64,8 milyar parsellik bir metaverse. Örneğin Taj Mahal’i 50 Ethereum’a satın alabilirsiniz. Ocak’ın ilk haftasında, Sandbox platformundaki bir dijital arazi parseli için en ucuz fiyat 14.099 ABD Dolarına eşdeğer 3.7 Ether ve Decentraland'da 13,211 ABD Dolarına eşdeğer 3.46 Ether idi. emlak fiyatları. Mevcut en küçük boyut bir arazi parseli, kullanıcının avatarının Sandbox'ta 96x96 "metre" ve Decentraland'da 16x16 "metre" olarak deneyimleyeceği şeye eşdeğer.

Prof. Dr. Aylin Seçkin