Çin'de Covid-19 protestoları: Boş bir kâğıt parçası neden eylemlerin sembolü haline geldi?

Dünyada büyük çaplı protestolarda sık sık bir obje hareketlenmenin sembolü haline gelebiliyor. Geçmişte Hong Kong'da şemsiye, Tayland'da plastik ördek ve Belarus'ta çiçekler çeşitli eylemlerin sembolü haline gelmişti. Geçen haftadan bu yana Çin'de giderek hararetlenen Covid karşıtı protestolarda ise bu obje bomboş bir kâğıt parçası.

Yayınlanma: 29.11.2022 - 08:18

Güncelleme: 29.11.2022 - 10:09

Geçtiğimiz hafta Çin'in batısındaki Sincan bölgesinde çıkan bir yangında 10 kişinin ölmesinin ardından ülkenin birçok bölgesinde hükümet ve izlediği sıkı Covid politikaları yoğun bir şekilde protesto edilmeye başlandı.

Kamuoyunda, yangın sırasında Urumçi kentindeki gökdelende yaşayanların Covid kısıtlamaları nedeniyle binanın kilitlenmiş olması nedeniyle kaçamadıkları ve bu nedenle yaşamlarını yitirdikleri kanısı yaygın.

Ölenleri anmak için pazar akşamı Şanghay kentinde toplanan eylemcilerin ellerinde boş kâğıtlar vardı.

Ülkenin başkenti Pekin'de, bir zamanlar Devlet Başkanı Şi Cinping'in de eğitim aldığı Tsinghua Üniversitesi'nin önündeki protestolarda da benzer şekilde eylemciler boş kâğıtlarla katıldılar.

Eylemler sırasında çekilen bir videoda genç bir kadın, doğudaki Zhejiang eyaletine bağlı Vuzhen kasabasının sokaklarında bilekleri zincirlenmiş ve ağzı koli bandıyla bağlanmış bir şekilde yürürken görüntüleniyor.

Kadının elinde boş bir kâğıt parçası var.

Boş kâğıt kullanımı aslında 2020 Hong Kong eylemlerine dayanıyor.

O dönemde Hong Kong'un yeni ulusal güvenlik yasalarına karşı çıkan eylemciler, yetkililerin 2019'da başlayan kitlesel protesto hareketiyle ilgili sloganları yasaklamasının ardından eylemlere ellerinde bomboş kâğıtlarla katılmıştı ve bu bir hareket haline gelmişti.

Bazıları bu hareketin yalnızca muhalefetin susturulmasına tepki olmadığını, aynı zamanda yetkililere bir meydan okuma olduğunu savunmuştu.

"Hiçbir şey söylemeyen bir pankart tuttuğum için beni tutuklayacak mısınız gerçekten?" sorusu sıkça tekrarlanmıştı.

Şanghay'daki protestolara katılan ve BBC'ye konuşan bir kadın, "Kâğıtların üzerinde hiçbir şey yazmıyor ama hepimiz aslında ne yazdığını biliyoruz" diyor.

Pekin protestolarında Reuters haber ajansına konuşan 26 yaşındaki Johnny ise boş kağıdın "söylemek istenen ama söylenemeyen her şeyi temsil eder hale geldiğini" söylüyor.

BBC için Çin medyasını analiz eden Kerry Allen, Çin'de sansür alanında çalışan hükümet yetkililerinin sosyal medya platformlarında yoğun bir şekilde faaliyet gösterdiğini söylüyor.

Allen, "On milyonlarca paylaşım, arama sonuçlarından siliniyor. 'Boş kâğıt parçası' ve 'beyaz kâğıt' aramaları da artık çok az sonuç veriyor" diyor.

Sosyal medya kullanıcıları ise "Eğer boş bir kâğıttan korkuyorsanız güçsüzsünüz demektir" yanıtını veriyor.

Öte yandan kâğıt üreten Şanghay M&G adlı şirket, ulusal güvenlik gerekçesiyle tüm A4 kâğıt satışlarını durdurduğu iddialarını yalanlamak zorunda kaldı.

M&G yetkilileri, üretim ve faaliyetin normal bir şekilde sürdüğünü ve söylentiyi başlatan internette dolaşan sahte bir belgeyi polise bildirdiklerini belirtti.

Boş kâğıt, bir sembol olarak hala devleti destekleyenler ve protestoları kınayanlar tarafından hedef gösteriliyor.

Cumartesi günü ülkenin doğusundaki Nanjing kentindeki Çin İletişim Üniversitesi'nde çekildiği bildirilen bir videoda, kimliği belirsiz bir adamın öfkeyle bir protestocudan boş bir kâğıt parçasını kaptığı ve ardından hızla uzaklaştığı gösteriliyor.

Aynı akşam ilerleyen saatlerde çekilen bir başka videoda ise onlarca öğrenci kampüste ellerinde beyaz kâğıtlarla sessizce duruyor.

Pekin'in sansür makinesi tarafından engellenen göstericiler, Çin'in sert Covid politikalarına yönelik alaycı destek ifadeleri de dahil olmak üzere çeşitli başka yollarla hükümeti eleştirmeye devam ediyor.

Yetkililer protestoculara kısıtlama karşıtı kampanyaları imzalamayı bırakmalarını emretmelerine protestocular alaycı bir şekilde yanıt veriyor ve "daha fazla kısıtlama" ile "Covid testi yapmak istiyorum" gibi sloganlar atıyor.