Kayıp Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang’in yerine gelen Wang Yi kimdir?

Wang Yi, eski halefi Qin Gang'ın açıklanamayan bir şekilde ortadan kaybolmasının ardından 25 Temmuz 2023'ten itibaren tekrar Çin’in Dışişleri Bakanı oldu. Peki Wang Yi kimdir? Nerelidir, kaç yaşında? Yeniden atanması nasıl karşılandı? İşte Wang Yi hakkında merak edilenler…

WANG YI KİMDİR?

Wang Yi, 1953 yılında Pekin'de doğdu. Çocukluğu boyunca Kültür Devrimi döneminde, 1969'dan 1977'ye kadar İç Moğolistan’da yaşadı.

Wang Yi, Aralık 1977'de Pekin'e döndü ve Pekin Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi Asya ve Afrika Dilleri Bölümü'ne kaydoldu. Japonca eğitimi aldı ve Şubat 1982'de başarıyla mezun oldu. Siyasetçi, akıcı bir şekilde İngilizce ve Japonca biliyor.

Mezuniyetinin ardından diplomasi kariyerine Dışişleri Bakanlığı Asya Departmanı'nda kayınpederi Qian Jiadong sayesinde başlayan Wang Yi, Eylül 1989'da Japonya'daki Çin Büyükelçiliği'ne gönderildi ve burada beş yıl boyunca görev yaptı. 

Diplomat, daha sonra Çin'e dönerek Dışişleri Bakanlığı Asya Dairesi Başkan Yardımcısı oldu ve ertesi yıl Daire Başkanı olarak terfi etti. Ayrıca, kendisi Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Georgetown Üniversitesi'nde misafir öğretim üyesi olarak da bulundu.

Eylül 2004'te Wang Yi, Çin'in Japonya Büyükelçisi olarak atandı ve Eylül 2007'ye kadar bu görevde kaldı. Haziran 2008'de Tayvan İşleri Ofisi'nin Direktörlüğüne atandı.

Wang Yi 16 Mart 2013'te, Yang Jiechi'nin yerine Dışişleri Bakanı olarak atandı. Görevi 2022’ye kadar sürdü.

Siyasetçi, 24 Aralık 2022'de Çin Komünist Partisi 20. Siyasi Bürosu üyeliğine terfi etti ve 30 Aralık 2022'de Dışişleri Bakanı olarak Qin Gang'ın yerini aldı.

1 Ocak 2023'te Wang Yi, Çin Komünist Partisi Dışişleri Merkez Ofisi Direktörlüğüne atanarak Çin Halk Cumhuriyeti'nin en üst düzey dış politika yetkilisi oldu.

25 Temmuz 2023'te, Qin Gang'ın görevden alınmasının ardından Wang Yi tekrar Dışişleri Bakanı olarak atanarak bu görevi iki kez üstlenen ilk kişi oldu.

YENİ ATAMA NASIL KARŞILANDI?

Bazı gözlemciler Wang'ın yeniden atanmasını çalkantılı bir dönemdeki Çin diplomasisini istikrara kavuşturmaya yönelik bir hamle olarak görüyor. Araştırmacılara göre, Çin’in ekonomisi Covid kaynaklı izolasyondan çıkarken bocalıyor ve Çin, ABD ile soğuk ilişkileri çözmeye çalışıyor.

Çin Analiz Merkezi'nde kıdemli araştırmacı olan Rorry Daniels “Bir dizi önemli uluslararası toplantı yaklaşırken Xi, yabancı mevkidaşlarının çoğuyla ilişkileri olan birini tercih etti. Belirsizlik dönemlerinde Çin bu pozisyonda süreklilik ve öngörülebilirlik istiyor," dedi.

Dış İlişkiler Konseyi'nde Çin çalışmaları alanında kıdemli araştırmacı olan Ian Johnson ise şunları ekledi: "Wang Yi daha önce de dışişleri bakanlığı görevinde bulundu. Kendisi açıkça Çin dış politikasının sorunsuz ilerlemesini sağlamak için gemiyi düzeltmek üzere gönderilmiş. Ve bence bunu başaracak çünkü çok ama çok yetenekli bir yetkili."