Eğitimdeki eşitsizlik verilere yansıdı! Uzmanlar: İktidar göz boyuyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ilkokul itibarıyla eğitim yaşamına başlayan bir bireyin, eğitimde geçirmesi olası yılı ifade eden muhtemel eğitim süresi (MES) verilerini dün paylaştı. 2018-2022 arasını kapsayan verilere göre 2022’de bir bireyin ilkokul ile yükseköğretim arasındaki MES’i 18.2 yıl iken, bunun 12.7 yılı ilkokul-ortaokul, 5.5 yılı ise yükseköğretim olarak saptandı. Araştırmaya konu olan yıllar arasında ilkokul-yükseköğretimde en yüksek sayı 2020’de 19.1 olarak hesaplandı. Ayrıca 2018-2022 arasında okul öncesi eğitimde MES, yüzde 32.5 artış gösterdi.

Öte yandan veriler il düzeyinde incelendiğinde ise en yüksek MES 20.3 yılla İstanbul çıkarken, İstanbul’u sırasıyla Karabük, Ankara ve Bayburt takip etti. En düşük iller ise 15.2 yılla Şanlıurfa ve Muş oldu. Bu şehirleri de Şırnak, Ağrı ve Mardin takip etti.

İSTANBUL İLK SIRADA

MES’in kadın-erkek denklemine ilişkin verileri de paylaşıldı. Bu kapsamda Türkiye geneli MES, 2022’de kadınlar için 18.3 yıl, erkekler için ise 18.1 yıl olarak bildirildi. Erkekler ile kadınlar için en yüksek MES değeri İstanbul’da kaydedildi. Erkeklerde İstanbul’u 19.8 yılla Bayburt, 19.7 yılla Karabük, 19.6 yılla Ankara ve 19.5 yılla Erzurum takip etti. Kadınlarda ise İstanbul’un ardından 20.5 ile Karabük, 20.3 ile Ankara, 19.7 ile Eskişehir ve 19.6 ile Artvin kaydedildi. 

CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ 

Iğdır, Şanlıurfa, Muş, Şırnak, Ağrı, Bitlis, Siirt, hem kadın hem erkekler için MES verilerinde ortalamanın altında kaldı. Iğdır 16.4, Şanlıurfa, Muş ve Şırnak 15.9 ve Ağrı 15.8 yıl ile erkeklerde en düşük şehirler oldu. Kadınlarda da en düşük şehirler 15.4 ile Siirt ve Bitlis, 14.7 yılla Şırnak, 14.6 yılla Muş ve 14.4 yılla Şanlıurfa oldu.

Eğitimci Nurcan Korkmaz, Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede “Söz konusu verilerde bölgesel ve toplumsal derin eşitsizlik çok yüksek. Eğitim yoluyla ayrışma var. Bu tablo, ‘okullaşma oranı’ ve ‘cinsiyet eşitsizliği’ ile aynı tablo” dedi.

Korkmaz, Türkiye geneli MES’e de değinerek, “İstihdamda yer alamayanlar eğitime yöneliyor. Sayının yüksek çıkması, istihdamla ilgili problemlerden kaynaklı. İşsizler, eğitim yoluyla sınıf ve istihdamını artırmaya çalışıyor. Hükümet de eğitim süresini uzatarak işsizlik oranını düşük tutmaya çalışıyor. Bu, bir göz boyamadır” ifadelerini kullandı.