Dolar/TL'de yatay seyir hakim: Dolar ne kadar oldu? (1 Kasım 2022)

Merkez Bankası bankaları piyasa dışı saatte döviz işlemi yapmaması için dün tekrar uyarırken ayrıca tahvil yükümlülüğünden kaçınmak için yüksek mevduat faizi uygulamalarının da son bulmasını istedi.

Piyasa dışı saatte döviz işlemi yapmaması uyarısı ilk kez mayıs ayında sözlü olarak yapılmış geçen hafta yazılı uyarıya dönmüştü. Ayrıca TCMB aksi durumlarda cezai işlem de uygulayabileceğine dikkat çekmişti.

BDDK'NIN BUGÜN BAŞLAYACAK

TCMB'nin dünkü yazısında ayrıca son verilmesini istediği iki uygulama kredi kullanan müşterilerin elde ettikleri fonları kur korumalı mevduatta değerlendirilmesine izin verilmesi ve kredi kullanan müşterilere kredi konusu fonların bir kısmının veya tamamının bir süre vadesiz mevduat olarak değerlendirilmesi yükümlülüğü getirilmesi oldu.

Piyasalarda BDDK'nın bugün başlayacak olan ve belirli bir orandan fazla döviz nakdi olan bağımsız denetime tabi şirketlerin yeni TL kredi almasını zorlaştıran kararının etkileri de izlenecek.

Piyasanın kasım ayı kur korumalı mevduat (KKM) itfalarını da izlemeye başladığı haftada BDDK düzenlemesinin dövizden KKM'ye geçiş yaratması bekleniyor.

Kararla, 15 milyon TL sınırının 10 milyon TL'ye indirilmesi orta ölçekli şirketler için düzenlemenin kapsamını genişletecek. Yüzde 10 YP nakdi varlık sınırının yüzde 5'e düşürülmesi ise hem halihazırda kapsamda olan hem de kapsama yeni girecek şirketler için bağlayıcılığı artırıyor.

KKM TL cinsi mevduat olarak görüldüğü için uygulamanın şirketlerin döviz mevduatını azaltması ile sonuçlanması bekleniyor. Düzenlemenin özellikle YP kredi yükümlülükleri için YP mevduat tutan şirketlerin KKM dönüşümlerini hızlandırması bekleniyor.

TCMB düzenlemeleri bankayı döviz, tahvil, kredi ve mevduat piyasalarında kontrolünü artırdığı bir yapı oluşturuyor.

Kaynakların doğru alanlara yönlendirmesi, kredilerin istihdam yaratan yeni yatırımlara gitmesi, bu sayede ihracatın artması ve bu yeni döviz girdisinin piyasada bir süreklilik içeren bir denge oluşturması hedefleniyor.

Kalıcı cari fazla ve sağlanan döviz dengesinin enflasyondaki kur kaynaklı hareketliliği kontrol altında aldığı için ayrıca enflasyon sorununu da ortadan kaldıracağı öngörülüyor.

Bu adımlarla gösterge 10 yıllık tahvil getirisi yüzde 26'dan yüzde 10.5'e kadar düşerken, piyasalarda ilgili uygulamalara eleştiriler de her geçen gün belirginleşiyor.

İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, bankaların ekonomi modelini baltalayan aktörler gibi gösterilmesine isyan ettiğini belirterek, ekonomi modelinin hep beraber desteklenmesi için TCMB'nin de bankaları desteklemesi gerektiğini söyledi.

TL YILBAŞINDAN BERİ YÜZDE 29 KAYIP YAŞADI

TCMB'nin son düzenlemesiyle 50-60 milyar TL civarında kaynağın kredilere gidemeyeceğini belirten Aran "Yani makro ihtiyati tedbirler yeni ekonomi modelini desteklemek için değil, yeni ekonomi modelinin bir yan etkisi olarak çıkan enflasyonu kontrol etmek için alınan kararlar" dedi.

TCMB son üç ayda politika faizini 350 baz puan indirdi. Dolar/TL geçen hafta faiz indirimi sonrasında ve takibinde birden fazla kez tarihi zirvelerini test etti. Son zirve dün 18.6445 oldu. Kur iki haftadan uzun süredir yatay seyrettiği 18.6 seviyesinden ise anlamlı değişim göstermedi.

Kur bu sabah saat 08.55'te 18.61/18.61 seviyesindeydi. Ağustostaki faiz indiriminden beri TL dolar karşısında yüzde 3.5 değer kaybetti. Ancak birikimli olarak bakıldığında TL yılbaşından beri yüzde 29, son bir yılda yüzde 55 değer kaybetti.

Bugün iç piyasada PMI ve İTO öncü enflasyon verileri takip edilirken küresel piyasalarda Fed'in 75 baz puan faiz artırmasına kesin gözüyle bakılan Çarşamba günkü toplantısı bekleniyor. Yatırımcılar, Fed'in gelecekte faiz artırım hızını düşürmeyi değerlendirdiğine dair ipuçlarını izleyecek.