2017'de ekonomiye damga vuran olaylar

Metal işçilerinin grevi Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklandı Birleşik Metal-İş Sendikası üyesi 2200 işçinin 20 Ocak'ta başlattığı grev, Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklandı. Bu yasak OHAL'in emekçiler için nasıl bir yıl geçireceklerinin işaret fişeği gibiydi. Yıl içinde işçilerin hak talepleri OHAL gerekçe edilerek bastırıldı.

Doların önlenemez yükselişi Anayasa tartışmaları ile 9 Ocak'ta 3.74 ile zirve yenileyen dolar/TL, 10 Ocak tarihinde sabah ilk işlemlerde rekoru 3.77'in üzerine taşıdı. Avro, ise 4 liranın üzerine çıktı. 2016 yılında Türkiye ekonomisine dair en çok konuşulan konuların başında Türk Lirası'nın Amerikan Doları'na karşı yüzde 18 değer kaybetmesi yer almıştı. Bu yıla başlarken de bu kötü mirası devralan Türk Lirası, yıl içinde dolara karşı yine yüzde 8 civarında değer kaybetti. Bu yıl içinde Euro ve ABD Doları, Türk Lirası'na karşı sürekli rekor kırarken Merkez Bankası ve yabancı kurumlar hem yıl sonu hem de 2018 için kur tahminlerini yükseltmek zorunda kaldı. Analistler bu durumun Türkiye'de yaşanan siyasi gelişmelere, dış politikaya ve dünya ekonomisine bağlı olduğu yorumunda bulunuyor.

Zenginler daha zengin yoksullar daha yoksul oldu 2008'de patlak veren ve bütün dünyayı etkisi altına alan finansal krizden beri ekonomik bir sistem olarak kapitalizm etrafında dönen tartışmalar hız kesmek bilmiyor. Gelir adaletsizliği ise 2008 yılından beri tırmanarak tarihi zirvesini sürekli tazeliyor. Gelir dağılımındaki bu adaletsizliğin dünyanın dört bir yanında yaşanan siyasi gelişmelere etki ettiğini söylemeden geçmek olmaz. Credit Suisse'in Kasım ayında yayımlanan Küresel Servet raporuna göre dünyanın en zengin yüzde 1'i, dünyadaki servetin yarısına sahip.

Tartışılan Büyüme Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte yıllık olarak yüzde 11,1 büyüdü. Baz etkisi ile beklentileri aşan büyüme rakamı, son 6 yılın en yüksek büyüme verisi olarak kayıtlara geçti. Türkiye ekonomisinin bu performansı OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) ve G20 ülkeleri arasında birinci sıraya oturmasını sağladı. Bu büyüme rakamı, başta hükümet olmak üzere yabancı kurumlar ve ekonomistler tarafından da övgüler aldı ancak kimi ekonomistler ise bu büyüme rakamanın sürdürülebilir olmadığını söylüyor.

Bitcoin çılgınlığı 2017 yılına dünya ekonomisi açısından dijital para birimlerinin damga vurduğunu söylersek fazla abartmamış oluruz. Özellikle yılın başından beri yüzde 1400'e yakın değer kazanan bitcoin dillerden düşmedi. Rekor üstüne rekor kıran bitcoinin değerinin son zamanlarda düşüş kaydetmesi ve bitcoin piyasasındaki oynaklığın artması ise yatırımcısını korkutmuyor değil. Bitcoinin geleceğin para ödeme biçimi ve yatırım aracı olduğunu görenler bir yana, bitcoinin finans dünyasının gördüğü en büyük balon olduğunu söyleyenler başka yana, bitcoin ile ilgili tartışmaların 2018'de de devam edeceği açık. Sadece bitcoin değil, ethereum, ripple ve litecoin başta olmak üzere bitcoin'in 1000"den fazla rakibi de paralel olarak değer kazanıyor. Dijital para birimlerini radikal örgütlerin finansmanı ya da kara para aklamak için kullanıldığını söyleyenler, kripto paralardaki yükselişi bu duruma bağlıyor. Bakalım 2018'de kimilerinin söylediği gibi bitcoin balonu patlayacak mı, yoksa bitcoin değer kazanmaya devam mı edecek.

Dev şirketler ve Bankalar Varlık Fonu'na aktarıldı Bakanlar Kurulunca, Türkiye Cumhuriyet Ziraat Bankası AŞ, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ, Türkiye Petrolleri AO, Posta ve Telgraf Teşkilatı AŞ, Borsa İstanbul AŞ, Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme AŞ'nin sermayelerinde bulunan Hazineye ait hisselerin tamamı, Türk Telekomünikasyon AŞ'nin yüzde 6,68 oranındaki Hazine'ye ait hissesi ile Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünün, 2016 yılında OHAL KHK'si ile kurulan Türkiye Varlık Fonuna aktarılması kararlaştırıldı. Öte yandan Bakanlar Kurulunca Savunma Sanayii Destekleme Fonuna ait veya bu fonun tasarrufunda bulunan 3 milyar lira tutarındaki kaynağın en geç aktarım tarihini izleyen 3 ay içinde geri ödenmek kaydıyla Varlık Fonuna aktarılması kararlaştırıldı. Söz konusu karar 5 Şubat tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

BES hayata geçirildi Tasarrufların artırılması amacıyla 45 yaş altı çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) dahil edilmesi uygulaması başlatıldı. Kademeli olarak hayata geçirilen uygulamayla 3,4 milyon çalışan sisteme dahil edildi.

Enflasyon Kasım ayında rekor kırdı Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, kasım ayında aylık bazda yüzde 1.2 artması beklenen TÜFE, yüzde 1.49 artış gösterdi. Yıllık enflasyon yüzde 12.98'e ulaştı. Çekirdek enflasyon yüzde 12.08 seviyesine yükseldi. Enflasyon, 2003 Aralık ayından beri en yüksek seviyeye çıkmış oldu.

Sicil Affı Bankalara borcu olan milyonlarca vatandaş ve şirketleri ilgilendiren sicil affı yürürlüğe girdi.

Vergi Affı Bazı acaklarını yapılandırmayı amaçlayan 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Kanunu yürürlüğe girerken, bir önceki yeniden yapılandırmaya (6736 sayılı kanun) başvurmuş ancak ödemelerini süresinde yapamadıkları için haklarını kaybeden vatandaşlara da ikinci bir fırsat tanındı. Başvuru için son tarih önce 30 Nisan olarak açıklandı, ardından 30 Haziran'a kadar uzatıldı.

MTV zammı Motorlu Taşıtlar Vergisine yapılan zam da 2017'nin gündem maddeleri arasında yer aldı. Yüzde 40 artırılacağı açıklanan MTV, kamuoyunun tepkisi üzerine yüzde 25 olarak belirlendi.

ÖTV'de kapsam genişletildi Torba tasarıda AKP önergesiyle yapılan ve meyve suyu (nektar), limonata, mineral ve gazlı su, sade gazoz da özel tüketim vergisi (ÖTV) kapsamına alınmasını öngören değişiklik TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Düzenleme 1 Ocak 2018'den itibaren geçerli olacak. CHP Yalova milletvekili Muharrem İnce, yapılan ÖTV zammına sosyal medyada ‘Sarayda kilosu 4000 tl olan beyaz çay içenler, soğuk çaydan yüzde 10 ÖTV almak için yasa çıkarıyorlar!’ diyerek tepki gösterdi.

Yerli otomobil için imzalar atıldı Yerli otomobil üretimi için imzalar Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda atıldı. Yerli otomobili, Anadolu Grubu, BMC, Kıraça Holding, Turkcell ve Zorlu Holdingin oluşturduğu ortak girişimin yapacağı açıklandı.

Saman, bakliyat ithalatı Hayvancılık sektöründe dışa bağımlılık artarken, sığır ithalatında dünya ikincisi ve Avrupa lideri Türkiye, 5 yıl aradan sonra tekrar saman ithal etti. Bulgaristan'dan ithal edilen yaklaşık 4 bin ton saman Ağustos ayının sonunda İzmir Limanı'na geldi. Bakanlar Kurulunun "İthalat Rejimi Kararına Ek Karar" kapsamında kuru fasulye, barbunya, nohut ve börülce ithalatında gümrük vergisi oranları sıfıra indirildi. Karar, 2 Aralık'ta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

İthal ucuz et için iki market seçildi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba, dana kıymanın kilosunu 29 TL, dana kuşbaşının kilosunu 31 TL’den satmayı taahhüt eden ulusal zincir marketlere ESK tarafından dana karkas et satışı yapılacağını açıkladı. Tarım Bakanlığı, Et ve Süt Kurumu (ESK) Genel Müdürlüğü aracılığıyla marketlere ucuz ve uygun fiyattan et satışı için sekiz firmanın müracaatta bulunduğunu; bu firmalardan BİM ve A101 ile sözleşme imzalandığını duyurdu.

Asgari ücret yine açlık sınırının altında 2018 yılının asgari ücretini belirlemek için bir araya gelen hükümet, işçi ve işveren saatlerce pazarlık yaptı. Bakan Jülide Sarıeroğlu, yüzde 14.2 artışla asgari ücretin 1603 lira olduğunu açıkladı. 2017'nin bitmesine 2 gün kalaaçıklanan asgari ücret, Türk-İş'in açıkladığı 1608 TL'lik Açlık Sınırı'nın altında kaldı. Devletin resmi kurumu olan TÜİK (Türkiye İstatistik Enstitüsü), Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun verdiği görev doğrultusunda bir işçinin yaşama maliyetini Kasım 2017 ayı itibariyle 1.893,90 TL olarak hesaplamıştır (TÜRK-İŞ’in aynı ay itibariyle bir işçi için hesapladığı tutar 1.948,56 TL).

Ve bitmeyen iş cinayetleri İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin (İSİG) raporuna göre yılın ilk on bir ayında 1851 işçinin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği kayda geçti.

Bill Gates'i tahtından etti Amazon'un kurucusu Jeff Bezos, 100 milyar dolara yakın servetiyle en zenginler listesinde Bill Gates'i geride bıraktı.

En pahalı tablo Leonardo da Vinci’nin Salvator Mundi tablosu, 450 milyon dolarla bugüne kadar açık artırmada satılan en pahalı tablo oldu.

20 Mart- Rockfeller 102 yaşında öldü Amerikalı milyarder iş adamı David Rockefeller, New York'ta Pocantico Hills'teki evinde kalp yetmezliği nedeniyle 101 yaşında yaşamını yitirdi.

23 Mart- Duran Akbulut 1994 yılından beri Büyük Kulüp'ün yönetim kurulu başkanlığını yapan Duran Akbulut 80 yaşında, tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

20 Haziran- Şamdan'ın ışığı söndü 42 yıllık gece kulübü Etiler Şamdan’ın işletmecisi Mehmet Tuna geçirdiği kalp krizi sonrası 65 yaşında yaşamını yitirdi.

7 Temmuz- Şinasi Ertan İzmir'de uzun yıllar Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) yönetim kurulu başkanlığı ve meclis başkanlığı yapan, İzmir Ticaret Odası, İzmir Ticaret Borsası, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, TÜSİAD gibi ekonomiye yön veren kurumlarda görev yapan duayen işadamı Şinasi Ertan, 91 yaşında yaşamını yitirdi.

22 Ağustos-Feyyaz Berker Tekfen Holding kurucu ortaklarından ve Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Kurucu Başkanı Feyyaz Berker 92 yaşında yaşamını yitirdi.

18 Ekim- Eti'nin kurucusu yaşamını yitirdi Eti Şirketleri Onursal Başkanı Firuz Kanatlı (85) Eskişehir’de tedavi gördüğü hastanede çoklu organ yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti.

20 Ekim- Mehmet Kunt Türkiye turizminin duayen isimlerinden Mehmet Kunt hayatını kaybetti. Başta Hilton olmak üzere Türkiye'nin yerlerinde çok sayıda otelin yöneticiliğini yapan Mehmet Kunt hayatını kaybetti.

20 Ekim- Nuri Yönver Akmerkez'in eski ortaklarından ve Fenerbahçe Kulübünün eski yöneticilerinden Nuri Yönver Bebek'teki evinde 65 yaşında yaşamını yitirdi.

23 Ekim- Necmettin Bitlis Türk sanayisinin duayen ismi, boya, kimya, tarım, tekstil, inşaat ve lojistik (liman işletmeciliği) olmak üzere altı farklı sektörde faaliyet gösteren Polisan Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Necmettin Bitlis, ani rahatsızlığı dolayısıyla tedavi gördüğü hastanede 23 Ekim Pazartesi günü 89 yaşında yaşamını yitirdi.

11 Aralık- İSO Başkanı İbrahim Çağlar İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı İbrahim Çağlar, 11 Aralık'ta evinde geçirdiği kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi.

14 Aralık- DİSK'in acı kaybı DİSK’in eski Genel Başkan Yardımcısı, DİSK/Gıda-İş Sendikası eski Genel Başkanı Celal Ovat yaşamını yitirdi.

28 Aralık-Vural Eroğlu İklimlendirme sektöründe 40 yılı aşkın süredir hizmet veren ve sektörün öncü firmalarından olan HSK kurucusu ve Yönettim Kurulu Başkan Yardımcısı Vural Eroğlu dün geçirdiği ani kalp krizi sonucu yaşamını yaşamını yitirdi.