32.6 milyon kişi fişleniyor!

Twitter ve Youtube’un Türkiye’den erişiminin engellenmesiyle DNS kullanımında büyük bir artış yaşandı. Türkiye’de BTK verilerine göre 2013 soru itibarıyla 32.6 milyon internet abonesi var. Abonelerin büyük kısmı internetteki yasaklı sitelere girmek için türlü yöntemlere başvurmak zorunda kaldı.

Özellikle son Twitter ve Youtube yasağından sonra milyonlarca kullanıcı bilgisayarındaki DNS ayarlarını değiştirdi. Ancak kullanıcılar Google DNS kullandıklarını sanırken aslında Türkiye’deki internet servis sağlayıcılarının atadığı DNS’leri kullanıyor. Bu iddiayı geçen hafta başında Google yaptı. Google açıklamasında, “Türkiye’deki erişim sağlayıcıları muhtemelen kullanıcıları takip etmek için Google DNS kılığına giriyor. Birçok güvenilir kaynaktan aldığımız raporlara dayanarak ve kendi ekibimizin yaptığı araştırma sonucu, Google DNS’nin önüne geçilmeye çalışıldığını doğruladık” diyerek Türkiye’deki internet kullanıcılarını uyardı. Google, bu işlemin kullanıcı gizliliğini ihlal ettiğinin altını çizdi. Türkiye’deki internet abonelerinin neredeyse tamamı Türk Telekom’un altyapısını kullanıyor. Google’ın açıklamaları bizi şu noktaya götürüyor: Türk Telekom kendine ekstra bir yapı kurmuş ve bu yapının üstünden geçen trafiği kontrol ediyor. Belki içeriğine bakıyor, belki de insanları o ortama gitmiş gibi gösterip aslında göndermiyordu. Türk Telekom, ülke çıkışının nededeyse tamamını kapsıyor. İddialarla ilgili ısrarla görüşüne başvurduğumuz Türk Telekom sorularımızı yanıtsız bırakırken TTNET, fiber interet konusunda son dönemlerde atılım içinde olan Turkcell Superonline ve mobil internet hizmeti sunan Avea da sessiz kalmayı tercih etti. Vodafone Türkiye ise “Türkiye’de bulunan internet servis sağlayıcı şirketlerin Google DNS kimliği altında gizlendikleri iddiası ile ilgili olarak şirketimize böyle bir talep gelmediğini ve bu kapsamda tarafımızca herhangi bir uygulama da yapılmadığını kamuoyunun bilgisine sunarız” açıklamasını yaptı.

Şirketler boyun eğiyor

Teknoloji uzmanı Serhat Ayan, tknlj.com sitesinde kaleme aldığı yazısında eğer Google’ın iddia ettiği gibi bir yapı kurulduysa Twitter ve benzeri ortamlarda anonim kalmamız neredeyse imkânsız hale gelecek. Ayan’a göre, eğer VPN kullanmıyorsak bir yere bir bilgi gönderirken bunun içeriğini görebilecekler. Mesela ben kullanıcı ismimi Ahmet yazdıysam benim ev adresimi bildiklerinden aslında benim kim olduğumu anlayabilecekler. Ayan yazısında, “Günümüz Türkiyesi’nde iktidar ve onun mantalitesi o kadar güçlü ki şirketlerin buna dayanabileceğini, karşısında göğsünü siper edebileceğini çok düşünmüyorum. Eğer hükümet isterse onun sözünün dışına çıkabilecek bir yapı yok ülkede. Eğer böyle bir yapı kurulursa artık kimlerin VPN kullandığını, kimlerin kullanmadığını anlayabilecekler, buna göre insanları fişleyebilecekler” açıklamalarına yer veriyor.

Güvensiz ortam var

Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Başkanı Yusuf Ata Arıak, Türkiye’de son yıllada haberleşme güvenliği konusunda güvensiz bir ortam oluştuğuna dikkat çekti.

Arıak, fişleme iddalarının sebebinin büyük ölçüde 5651 sayılı İnternet Yasası’nda yakın zaman önce yapılan değişikliklerin etkili olduğunu kaydederek “Yasada şöyle bir ifade var: Erişimin engellenmesi, alan adından erişimin engellenmesi, IP adresinden erişimin engellenmesi, içeriğe (URL) erişimin engellenmesi ve benzeri yöntemler kullanılarak erişimin engellenmesi... Burada yer alan ‘ve benzeri yöntemler kullanılarak’ ifadesinin çok geniş olarak yorumlanabildiğini ve TELKODER üyesi olmayan bazı işletmeciler tarafından bu nedenle Google DNS ayarlarının değiştirilmesi gibi uygulamalar yapılmış olabileceğini düşünüyoruz” dedi.

Arıak, yasaların ani ve ilgililerine danışılmadan düzenlenmesinin sakıncalarına da değinerek toplumun her kesimini ilgilendiren, hem güvenlik hem de kişisel mahremiyetin ön planda olduğu bir konuda ani kararlar alınarak hatalar yapıldığını sözlerine ekledi.

İnternette takip edilmeyi önlemek için çeşitli yollar var. Bunların hiçbiri kesin çözüm değil, ama hepsini bir arada kullanırsanız takip edilme şansınızı azaltırsınız. Uzmanlar özellikle güvenilir olan farklı bir DNS’e veya VPN’e geçmesini tavsiye ediyor.