85 yıldır Türk tarımının gelişimi için hizmet veriyor

Atatürk'ün direktif ve onayıyla 1926 yılında ''İktisat Vekaleti Patates ve Mısır Islah İstasyonu Şefliği'' adı altında, Adapazarı yöresinin toprak ve ekolojisini değerlendirmek, çiftçilere yeni teknikleri göstermek ve kaliteli tohumluk üretmek amacıyla kurulan istasyon, Türkiye'de mısır alanındaki çalışmalarda koordinatör enstitü olarak faaliyetlerine devam ediyor.

85 yıl içinde 8 kez isim değişikliği yapılan istasyon ''Patates ve Mısır Islah İstasyon Şefliği (1926–1928), Tohum Islah ve Deneme İstasyonu Müdürlüğü (1928–1951), Bölge Tohum Islah ve Deneme İstasyonu Müdürlüğü (1951–1964), Zirai Araştırma İstasyonu Müdürlüğü (1964–1971), Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (1971–1987), Mısır Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (1987–1995), Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (1995-2011) adlarıyla faaliyet gösterdi. Son olarak Mısır Araştırma İstasyonu adını alan kuruluşun müdürü Yavuz Ağı, araştırma çalışmalarında elde ettiği önemli bulgularla Atatürk'ün onayıyla kurulmuş olma onuruna erişen enstitünün, yeni ve önemli bulgularla yaşadığı onuru daima yücelterek devam ettireceğini söyledi.

İstasyonun araştırma konularıyla ilgili çalışmaları en üst düzeye ulaştırdığını ifade eden Ağı, ''Enstitümüz çok geniş bir materyal tabanına sahip gen havuzları oluşturarak, çok uluslu şirketlerle yarışabilecek çeşitler geliştirmiştir. Kuruluşumuzun görevleri mısır ıslahında ülkesel koordinasyonu sağlamak, proje hazırlamak, koordine etmek ve yürütmek, eğitim programları düzenlemek, biyolojik çeşitlilik ve genetik kaynaklar dahil, doğal kaynakların korunması, kullanılması ve değerlendirilmesi konularında ülkesel çalışmalara katılmak'' dedi.

Ağı, kurumda 1 müdür, 1 müdür yardımcısı, 11 ziraat yüksek mühendisi, 6 ziraat mühendisi, 2 tekniker, 12 memur ve 36 işçi olmak olmak üzere 69 personelin görev yaptığını anlattı. İstasyonun 186 dönümlük arazide faaliyet gösterdiğine dikkati çeken Ağı, ''Kuruluşumuz bugüne kadar buğday ıslahı, buğday yetiştirme tekniği, yulaf, patates, mısır, soya, lif keteni, yağ keteni, ayçiçeği, tütün, hayvan pancarı, mera ve yem bitkileri, fasulye, İngiliz çimi, domates, patlıcan, biber, kavun, kestane kabağı, çerezlik kabak, soğan, fındık ve kışlık kolza alanında yürüttüğü 106 projeyi sonuçlandırdı'' diye konuştu.
 

Dekara 700-100 kilogram buğday

Ağı, buğday ıslah çalışmalarının 80 yılı aşan bir geçmişe sahip olduğuna işaret ederek, melezleme çalışmalarıyla hız kazanan çeşit geliştirme çalışmalarının 1970'li yıllarda başlayan uluslararası materyal mübadelesi sayesinde hızla arttığını söyledi. Kuruluşun bugüne kadar 34 buğday çeşidi geliştirdiğine işaret eden Ağı, ''Mısır Araştırma İstasyonu Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan Marmara Bölgesi Serin İklim Tahılları Projesi, Doğu ve Güney Marmara ve Batı Karadeniz Bölgesi'nde yüksek verim ve kalitede, hastalıklara ve yatmaya dayanıklı, yetiştirme tekniği karakterleri yönünden daha üstün yeni çeşitler ve teknolojik paketler geliştirerek, bölge ve ülke ekonomisine katkıda bulunuyor'' diye konuştu.

Türkiye'de buğday verimini arttırmanın mümkün olduğunu belirten Ağı, ''Bölgemiz Türkiye buğday ekiliş alanının yüzde 7-8'ine sahip olup, bu alanla da yüzde 12-15'lik bir üretim gerçekleştirmekte. Uzun yıllar araştırmanın sonucu olarak geliştirilen Beşköprü ve Hanlı buğday çeşitlerimiz 2007 yılında tescil edildi. Söz konusu buğdaylarımız dekara ortalama 700-1000 kilogram arasında ürün vermekte'' dedi. Ağı, 2009-2010 üretim dönemi için yapılan sözleşme şartları doğrultusunda Adapazarı Pancar Ekicileri Kooperatifi (APEK) ve ülkedeki birçok firma tarafından çiftçilere tohum temini için söz konusu buğday çeşitlerinin üretimine başlandığını sözlerine ekledi.
 

Mısır ıslah çalışmaları

Türkiye'de yıllık 500 ile 550 bin hektarlık mısır ekim alanı bulunduğuna işaret eden Ağı, yıllık üretimin 2,3 milyon ton seviyelerinde olduğunu söyledi. Ülkenin mısır ihtiyacını karşılayacak üretimin henüz gerçekleştirilemediğine dikkati çeken Ağı, şöyle konuştu: ''Yıldan yıla değişmekle birlikte, ortalama yılda 1,2–1,3 ton ithalatımız mevcut. Mısır üretim miktarındaki problemin yanı sıra, melez mısır tohumculuk sektöründe de yabancı çeşitler ve sahipleri olan şirketler büyük paya sahip. 2000 yılında toplam 8 bin 107 ton melez mısır tohumluğunun 56 tonu kamu tarafından üretilen miktar olup, payı yüzde 0,7'dir. Faaliyetlerimiz verimliliği artırmaya yönelik uygun çeşitlerin geliştirilmesiyle beraber, ülkenin mısır genetik kaynaklarını zenginleştirebilecek, 'germplasm' oluşturma amaçlı çalışmaları içermekte. Dayanıklı hibrit çeşitlerin geliştirilmesi üretimdeki artışın temel unsurlarından birini teşkil etmekte. ARGE çalışmalarıyla ülkesel boyutta verim, üretim ve kalitenin sürdürülebilir bir şekilde iyileştirilmesine ve sonuç olarak üretici gelirlerini artırarak ülke ekonomisine katkıda bulunmak hedeflenmekte.''