ABD, Çin'le gerilen ilişkileri yumuşatmak istiyor

ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı James B. Steinberg ve Beyaz Saray Asya danışmanı Jeffrey Bader, bugün başlayacak ve 3 gün sürecek ziyaretleri sırasında, Washington yönetiminin Tayvan'a 6,4 milyar dolar değerinde silah satma kararı almasının ve Başkan Barack Obama'nın Tibet'in sürgündeki ruhani lideri Dalay Lama ile görüşmesinin yol açtığı sorunları gidermeye çalışacak.

İki taraf arasında Kuzey Kore ve İran nükleer sorunlarının da görüşülmesi bekleniyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Çin Gang "ziyaret teklifinin Amerikan tarafından geldiğini ve Çin'in de kabul ettiğini" belirtti. Çinli yetkili, ziyaret sırasında ikili ilişkilerin ele alınacağını söyledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın iki numaralı yetkilisi Steinberg, geçen yıl ABD-Çin ilişkilerini tanımlamak için "stratejik güvence" kavramını ortaya atmıştı. Steinberg, Washington'ın Çin'in küresel bir güç haline gelmesini olumlu karşılamasını önermiş ve Çin'in yükselişinin ABD ve kendi komşularının çıkarları için tehdit oluşturmayacağını ileri sürmüştü.

Bu arada, Çinli siyasi uzmanlaın çoğu, bu ziyaretin ikili ilişkileri iyileştireceği görüşünde.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi uzmanlarından Tao Vencao "ABD'nin ziyaret önerisinde bulunmasının sorunların ciddiyetini kavradıklarını ve ilişkileri mümkün olan en kısa sürede düzeltmek istediklerini gösterdiğini" savundu.

Tao, Şinhua haber ajansına verdiği demeçte, "Steinberg ve Bader'in Çin tarafıyla ikili ilişkileri rotasına tekrar sokmak için nasıl ortak çaba harcayacaklarını konuşacaklarını" söyledi. Tao, "Çin ve ABD'den biri olmadan diğerinin gelişemeyeceği" görüşünü dile getirerek, "iki tarafın her alanda işbirliği yapması gerektiğini" kaydetti.

Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden ABD uzmanı Fu Mengzi de, "Bir işi yapanın ne yaptığını anlaması önemlidir. ABD tarafı sorunları başlattı ve şimdi bazı adımlar atmalı" diye konuştu. Çinli uzman bu ziyaretin, iki tarafın yüz yüze diyalog yoluyla aralarındaki ilişkileri geliştirmek için elverişli ortam yaratmak istediğini gösterdiğini ifade etti.

Fu, "ikili ilişkilerdeki sorunlara ve görüş ayrılıklarına rağmen, Çin ve ABD'nin dünya platformunda birbirlerine ihtiyacı olduğuna" dikkati çekti. Fu, iki ülkenin işbirliği yapması gereken konular arasında ekonomik kriz, iklim değişikliği ve ticaretin serbestleşmesini saydı.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu Ulusal Savunma Üniversitesi'ne bağlı Strateji Araştırma Merkezi'nden Prof. Meng Şingçing de, "Tayvan'a silah satışı ve Dalay Lama ile görüşmenin" ikili ilişkilerde yol açtığı bütün zararlardan ABD tarafının sorumlu olduğunu ileri sürerek, "ABD'nin Çin'i diplomatik çabalarla yumuşatmaya çalışmasına rağmen, Çin'in sessiz kaldığı durumlarda azami yararı sağlamaya çalıştığını" belirtti.

Halk Üniversitesi ABD Çalışmaları Merkezi Müdürü Şi Yinhong ise, Amerikalı iki yetkilinin ziyaretinin gerilimin yumuşatılmasına önemli etki yapacağını düşünmüyor.

Şi Yinhong, Global Times gazetesine verdiği demeçte, "İki yetkili birçok bahane sıralayabilir, açıklama yapabilir. Ancak Çin-ABD ilişkilerine verdikleri zararı anlayacaklarını sanmıyorum. Bu ziyaret Çin ile ilişkileri geliştirmek için ABD'nin attığı çok küçük bir adım" değerlendirmesinde bulundu.

Şi, "Özür bile dileyeceklerini sanmıyorum, zira bunu ilk kez yapmıyorlar, ne de son olacak" diye konuştu ve tartışmaların ticari ve ekonomik konulara yoğunlaştığına işaret etti.