ABD'den Rusya’ya ağır tehdit

Rus parlamentosunun, Ukrayna’ya bağlı Kırım’da Rus askerlerinin görev yapmasına izin veren kararı, uluslararası arenada alarm zillerinin çalmasına
neden olurken ABD’den çok sert açıklamalar geldi. Ukrayna ordusu seferberlik ilan ederken ABD Başkanı Barack Obama Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefonda doksan dakika boyunca Ukrayna krizini görüştü ve Moskova’nın “toprak bütünlüğü ihlali”nde bulunduğunu söyledi. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry son gelişmelerin ardından Rusya’nın G8 üyeliğini riske attığı uyarısında bulunarak Putin’e “Büyük bedel ödersin” diye seslendi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Obama’nın, Rusya’nın, Birleşmiş Milletler (BM) sözleşmesi altındaki yükümlülükleri ve Ukrayna ile 1997 tarihli askeri üs anlaşmasının ihlali anlamına gelen ve Budapeşte Bildirisi ve Helsinki Nihai Senedi ile uyuşmayan, Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne yönelik açık ihlalinden duyduğu derin kaygıyı dile getirdiği kaydedildi. Açıklamada “ABD, Rusya’nın Ukrayna topraklarına yönelik askeri müdahalesini kınamaktadır” denilerek Rus güçlerinin üslerine geri dönerek tansiyonu azaltması ve Ukrayna’ya müdahaleden de uzak durması için Rusya’ya çağrı yapıldı. Obama’nın ayrıca,   Ukrayna’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü devam eden ihlalinin Rusya’nın uluslararası toplumdaki duruşunu da olumsuz yönde etkileyeceğini vurguladığı ifade edilen açıklamada, “ileriye dönük olarak, Rusya’nın uluslararası kanunları devam eden ihlali, daha büyük siyasi ve ekonomik izolasyonlara yol açacaktır” denildi. ABD Başkanı Obama, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Kanada Başbakanı Stephen Harper ile yaptığı telefon görüşmelerinde de Ukrayna’daki gelişmeleri konuştuğu belirtilerek üç liderin Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerektiğinde mutabık kaldıkları, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesine yönelik çok ciddi kaygılarını dile getirdikleri ifade edildi. John Kerry de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e seslenerek “Gelişmeler böyle devam ederse, Rusya’nın gelişmiş ülkelerden oluşan G8 grubuna üyeliğinin sürmeyebileceğini, haziran  ayında Rusya’nın Soçi kentinde yapılacak G8 toplantısının da gerçekleşmeyebileceğini” söyledi. Kerry, Putin’e hitaben, “Mal varlıklarının dondurulmasıyla, Amerikan iş dünyasının çekilmesiyle ve enkaza dönmekten daha kötüsüyle karşılaşabilirsin. Bunun büyük bedeli var. ABD birlik içinde, Rusya izole durumda” diye konuştu.

ABD Soçi’de yok

Rusya’nın askeri adımlarına karşılık olarak ABD’nin haziran ayında Soçi kentinde düzenlenmesi planlanan G8 zirvesi hazırlık görüşmelerine katılmayacağı duyuruldu. İngiltere ve Fransa’da dün yaptığı açıklamalarda söz konusu görüşmelere katılmayacağını bildirdi. Bu arada Kanada’nın, istişarelerde bulunmak üzere Moskova Büyükelçisi’ni geri çağırdığı açıklandı. Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu ile görüştüğü bildirilen ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel’in de durum değişmediği takdirde Rusya’nın bölgesel istikrarı tehlikeye atacağını, küresel alanda dışlanma tehdidiyle karşı karşıya kalacağını söylediği, Rus mevkidaşını Avrupa ve uluslararası güvenliğin tehdit altında olduğu konusunda uyardığı bildirildi.

NATO’dan da uyarı

NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen dün yaptığı açıklamada Rusya’nın Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmesi’ne aykırı hareket ettiğini belirterek bu ülkeden Ukrayna’daki askeri aktivitelerine ve tehditlerine son vermesini istedi. Ukrayna’daki gelişmeleri görüşmek üzere Brüksel’de özel bir kriz zirvesi düzenleneceğini belirten Rasmussen, Twitter üzerinden yazdığı mesajda, tüm NATO üyelerini özel bir oturum için Brüksel’e çağırdıklarını belirtti. Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının da yarın Brüksel’de toplanacağı bildirildi. Bulgaristan Dışişleri Bakanı Kristian Vigenin de Ukrayna’da yaşayan yaklaşık 250 bin Bulgar asıllı Ukrayna vatandaşı konusunda endişeli olduğunu açıkladı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise TRT1’e yaptığı açıklamada, “Ukrayna parçalanırsa bu sadece Ukrayna ile sınırlı kalmaz. Hemen etkisini Gürcistan’da, Gagauz bölgesinde Moldovya’da, Belarus’ta, her yerde kendini gösterir” diye konuştu.

Ukrayna alarma geçti

Ukrayna Milli Güvenlik ve Savunma Kurulu (MGSK) Sekreteri Andrey Parubiy dün yaptığı açıklamada, ülkesinde seferberlik ilan edildiğini bildirdi. Parubiy, Dışişleri Bakanlığı’nın, Budapeşte Memorandumu çerçevesinde garantör ülkelere, ülke güvenliğinin sağlanması ve istişarelerin yapılması için çağrıda bulunmakla görevlendirildiğini kaydetti. MGSK kararıyla ordunun da tam hazır duruma getirildiğini belirten Ukrayna, Rusya’yı Karadeniz donanmasının konuşlandırılmasına ilişkin anlaşmaya tam olarak uymaya ve Rus askerlerini konuşlandırıldığı yere geri çekmeye çağırdı. Kırım’ın başkenti Simferopol’daki (Akmescit) Ukrayna Deniz Kuvvetleri ve emniyet müdürlüğü yakınında Rus askerlerinin konuşlandığı ve gergin bekleyişin sürdüğü bildiriliyor. Deniz kuvvetleri binası önünde 100’e yakın Rusya yanlısı gösterici slogan atarken emniyet müdürlüğü binası yanında bir Rus askeri aracı bekliyor. Yaklaşık bin kişi olduğu bildirilen Rusya yanlısı silahlı bir grubun da Kırım’daki Ukrayna sınır muhafızlarını kuşattığı gelen haberler arasında. Bu arada Rusya’nın başkenti Moskova’da, Ukrayna’ya silahla müdahaleye karşı çıkan savaş karşıtlarının gösterisinde 352 kişi gözaltına alındı.