Afrobeat’in efsane ismi Tony Allen hayata veda etti

Ünlü müzisyen Brian Eno’nun “Belki de gelmiş geçmiş en iyi davulcu” olarak nitelediği Nijeryalı caz sanatçısı Tony Allen 79 yaşında açıklanmayan bir sebep yüzünden Paris’te hayata veda etti. Fela Kuti ile birlikte Afrobeat akımının kurucuları arasında yer alan Allen’ın menajeri “Ölüm sebebini tam olarak bilmiyoruz” derken koronavirüs kaynaklı bir hastalığı olmadığının altını çizdi ve ekledi: “Gayet sağlıklıydı. Bir anda oldu. Öğlen 1’de kendisiyle konuştun, iki saat sonra hastalanıp Pompidou hastanesine kaldırıldı ve orada da öldü.”

1960’lı ve 70’li yıllarda Fela Kuti’nin Africa ’70 adlı grubunun davulcusu ve müzik direktörü olan Tony Allen bu yıllarda Kuti ile birlikte batı Afrika müzik tarzlarını caz ve funk ile harmanlayarak Afrobeat adı verilen tarzı yarattı. Yaptıkları müzik Afrika’nın özgürlük mücadelesinin ifadesinde yerini buldu ve tüm kıtada Tony Allen ve Fela Kuti büyük birer sembole dönüştüler.  

Africa ’70 grubuyla birlikte 40 kadar albüm kaydeden Allejn ve Kuti’nin yolları 26 yıl sonunda ayrıldı. Allen bu ayrılığın sebepleri arasında Kuti’nin düzensizliğini ve ona olan borçlarını sayacaktı. Allen’in ayrılışının ardından onun bıraktığı boşluğu doldurmak için Kuti birçok davulcuyla çalışmayı deneyecekti.

DAVUL ÇALMAYI KENDİ KENDİNE ÖĞRENDİ

1940 yılında Lagos’ta dünyaya gelen Tony Allen Amerikalı caz devleri Art Blakey, Max Roach, Dizzy Gillespie ve Charlie Parker’dan etkilendi ve 18 yaşında kendi kendine davul çalmayı öğrendi. 60’lı yıllarda Lagos’ta müzisyen olarak hayatını kazanmak için farklı türleri de öğrenen Allen 1964’te Fela Kuti ile tanıştı.

Allen Afrobeat’i kendisinin icat etmediğini söylemekten hiç çekinmedi ama işin doğrusu Afrobeat’in belkemiği onun davul çalışıydı. 1997’de hayata veda eden fekla Kuti de “Tony Allen olmasaydı Afrobeat diye bir şey olmazdı” diyecekti. 1969’da Fela Kuti ile birlikte bir turne için ilk kez gittiği ABD’de caz davulcusu Frank Butler’ ile tanıştı ve onun tavsiyesiyle her gün yastıklarla çalışamaya başladı. Bagetlerin yastıklardan yaylanması Allen’ın deyişiyle çalışına “bir esneklik katıyordu”

Kendine has stilini Allen bir keresinde şöyle tarif etmişti: “Davullarımın şarkı söylemesini sağlamaya çalışıyorum ve onları bir orkestraya dönüştürüyorum. Davullarıma vurmam ben, onun yerine onları okşarım. Karınızı okşarsanız ondan güzel şeyler alırsınız, ama eğer döverseniz eminim size düşman olacaktır.”

1984 yılında Londra’ya taşınan Allen tam da 2000’lerle birlikte Paris’e yerleşti. 90’lı yılların sonlarına doğru kariyerinde yeni bir atılım yapan Tony Allen aralarında Damon Alborn, Jarvis Cocker, Sebastien Tellier, Charlotte Gainsbourg, Angelique Kidjo gibi isimlerle ortak projelere girişti. 

Türkiye’ye de gelerek konserler veren Tony Allen en son 2019’da Garanti Caz Yeşili konserleri kapsamında İstanbul’a gelmişti.