Ayrıcalıklı davranmayın

Her anne-babaya göre çocuğu “çok zeki” olsa da aslında üstün yetenekli çocukların sayısı çok değil. Nüfusun yüzde 2’sinin üstün yetenekli olduğu varsayılıyor. Bebeklikten itibaren gözlemlenen bazı özellikler, çocuğun üstün olup olmadığı konusunda bir fikir verebiliyor. Tüm Üstün Zekâlılar Derneği Genel Müdürü Tunahan Coşkun, yetenekli çocukların sahip olabileceği özellikleri sıraladı:

* Bebeklikten itibaren aşırı hareketlilik.

* Anne-babayı erken tanıma ve gülerek bunu belli etme.

* Hassas bir bünyeye sahip olma; etiket, battaniye gibi ürünlere reaksiyon gösterme.

* Erken konuşmaya başlama; örneğin yaşıtları iki kelimeli cümleleri iki yaşında söylerken onlar bir yaşında söyleyebilirler.

* Kendi başlarına okumayı öğrenebilir; ancak yazma konusunda bu kadar başarılı olamazlar çünkü kas gelişimleri aynı hızda devam etmez.

* Kelime hazneleri geniştir; kolay ezberleyip, ezberledikleri şeyleri hafızalarında uzun süre saklayabilirler.

* Karşısındaki kişilerin duygu ve düşüncelerini kolayca tahmin edebilirler.

* Liderlik yetenekleri üst düzeydedir.

* Rutin işlerden çabuk sıkılırlar ve işleri kendi bildikleri gibi yaparlar.

* Aşırı duygusal olabilirler.

* Kendilerinden daha büyük çocuklarla vakit geçirmek isterler.

* Kitaplara ve görme alanındaki nesnelere karşı aşırı ilgi duyarlar.

Tunahan Coşkun, bu özelliklerin bir kısmının normal zekâ düzeyine sahip çocuklarda da görülebildiğini, üstün zekâlı çocukların bu özelliklerin tamamına ya da bir kısmına sahip olabildiklerine dikkat çekerek, anne-babalara “Burada vermiş olduğumuz özelliklerin birçoğunu çocuklarınızda gözlemliyorsanız mutlaka bir uzmana danışarak çocuğunuz için yol haritasını oluşturun” önerisinde bulunuyor.

Farklı değiller

Anne babalara öneriler:

* Anne babalar öncelikle üstün zekâlı çocuklarının yaşıtlarından farklı olmadığını, sadece belirli özelliklerinin daha fazla geliştiğini kabul etmeliler.

* Normal zekâdaki çocukların sergilediği her davranışı üstün çocukların da gösterebileceği asla unutulmamalı.

* İhtiyaçlarını karşılayabilecek ortamlar oluşturmalı.

* Çocuğa dengeli bir yaşam alanı oluşturarak onu bütün yönlerden gelişebileceği etkinliklere dahil etmeli.

* Üstün çocukların en önemli özelliklerinden biri de meraktır. Bazen yetişkinler çocuklarının sorularını yanıtlamakta zorlanabilirler. Böyle durumlarda çocuğa karşı tepkisiz kalmak yerine, çocuklarının gereksinimini karşılayacak başka çözüm yolları bulmalılar.

* Çocuklara tutarlı bir disiplin uygulanmalı, üstünlükleri nedeniyle ayrıcalıklı davranılmamalı.