"Bağımsızlık için birlikte çalışmalıyız"

Konferans ve kongre çerçevesinde düzenlenen basın toplantısında sonuç bildirgesini okuyan eski PEN Türkiye Başkanı Tarık Günersel, ''ırkçılık, fanatiklik, baskı ve şiddetin insanlığın en önemli sorunları arasında olduğunu'' belirterek, 144 merkezde 16 bin üyesi olan Dünya Yazarlar Birliği PEN'in edebiyatın bütün dillerde gelişmesini ve ifade özgürlüğünü savunduğunu kaydetti.

Günersel, gerçekleştirdikleri Ural-Altay Dilleri Pen Merkezleri Konferansı'nda ''PEN-Demokrasi'' ile ''PEN-İletişim ve Yayıncılık'' konularını ele aldıklarını ve konferansa Azerbaycan, Finlandiya, Japonya, Kazakistan, Kore, Macaristan, Tataristan, Türkiye ve Uygur Pen temsilcilerinin yanı sıra henüz Pen merkezi olmayan Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan'dan da yazarların davet edildiğini aktardı.

Aynı zamanda gerçekleştirdikleri ilk Uygur PEN Genel Kurulu'nda başkanlığa Kaiser Özhun'un seçildiğini anlatan Günersel, ''Kıvançla duyurmak isteriz ki konferans yeni bir iletişim ve dayanışma ağına yol açmıştır. Bu iletişim ağının edebiyat ile ifade özgürlüğünün gelişmesine katkıda bulunmasını dileriz'' diye konuştu.

Uygur PEN Başkanı Kaiser Özhun da Ural Altay dağlarının arasında Türkçe'nin de aralarında bulunduğu Ural-Altay dillerinin konuşulmasının Türklere gurur verdiği, bu sebeple konferansı Türkiye'de yapmaya karar verdiklerini ifade etti. Özhun, Uygur PEN olarak bundan sonra barış ve edebiyat konularında ilerlemeyi hedeflediklerini söyledi.

Konferansın, Ural-Altay dillerini konuşan insanların bir araya gelmeleri anlamına geldiğini ifade eden Özhun, ''Ortak kültür, edebiyat ve ortak dilimiz olduğu gibi sorunlarımız da ortak'' diye konuştu.

Ural Altay bölgesinin 1900'lerin başından beri Marksist-Leninist ideolojilere sahip diktatörlükler tarafından yönetildiğini ifade eden Özhun, bu konuda Orta Avrupa ve Orta Asya'da uzun yıllar bağımsızlık mücadelesi verildiğini anlattı. Özhun, ''Geçen 20 yıl içinde devam eden bu yürüyüş yeterli değil. İnsanlık ve bağımsızlık için daha çok birlikte çalışmalıyız. Bu sebeple kendi hikayemizi anlatmak istiyoruz. Zorlukların üstesinden nasıl gelinebileceğini konuşmak istiyoruz. Bu politik bir sorun değil, edebi ve akademik bir sorundur'' diye konuştu.

''İfade özgürlüğüne aykırı''

Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde temmuz ayında meydana gelen olaylarla ilgili yüreğinin yandığını ifade eden Özhun, Çin devlet medyasının kontrolünde olan haberler sebebiyle gerçekte bu olaylarda neler yaşandığının bilinemediğini söyledi. Özhun, ''Bir Uygur olarak, 'Bu, ifade özgürlüğüne aykırıdır' diyorum. Adalet isteyen insanların başlattığı barışçı bir gösteri niçin ve nasıl şiddete dönüştü bilemiyoruz'' diye konuştu.

Uluslararası PEN Genel Sekreteri Eugene Schoulgin de tüm açılardan PEN ağını genişlettikleri için memnuniyet duyduklarını dile getirdi. Schoulgin, Orta Asya'da ifade özgürlüğü gibi bir sorun olduğunu belirterek, bir merkezden tüm problemlerin takip edilemeyeceği için PEN ağının bu ülkelere genişlemesinin çok önemli olduğunu belirtti.

Kırgız PEN Başkanı ve Orta Asya PEN Temsilcisi Dalmira Tilepbergenova da konferansla Ural-Altay dil ailesine üye bütün dillerin birbiriyle kaynaştığını ve uluslararası yazar topluluğu ile bütünleştiğini ifade etti. Tilepbergenova, bir sonraki konferansı Bişkek'te yapacaklarını kaydetti.

Toplantıya, ayrıca Japonya PEN Üyesi Takiyaki Hori ile Uluslararası PEN Bölgesel Programlar Direktörü Frank Geary de katıldı.