Bedelsiz el konulan taşınmazlarla ilgili düzenleme

CHP Grubu adına söz alan Manisa Milletvekili Şahin Mengü, tasarının yalnızca Plan ve Bütçe Komisyonunda ele alındığını ifade ederek, içeriği itibariyle Anayasa Komisyonunda da görüşülmesi gerektiğini savundu. Tasarıda, yıllar önce malları ''adeta gasp edilen'' insanların haklarının taksitle ödenmesinin de öngörüldüğünü iddia eden Mengü, bunun doğru bir düzenleme olmayacağı görüşünü dile getirdi.

BDP Muş Milletvekili Sırrı Sakık ise sınır ötesi operasyonlara değindi. Sakık, ''Yıllardır bu operasyonlar sorunları çözmedi. O zaman neden hala devam ettiriliyor'' dedi. Habur ve Kandil'deki kamplardan gelenleri önce serbest bırakan savcıların bu kez onları tutukladığını anlatan Sakık, ''neyin değiştiğini öğrenmek istediklerini'' ifade etti.

AKP Kocaeli Milletvekili Eyüp Ayar ise tasarıda, mülkiyet hakkına daha fazla özen gösterildiğini kaydetti. Mülkiyet hakkı korunurken, devletin de işlerinin yürümesi gerektiğini belirten Ayar, tasarıda bu dengenin de gözetilmeye çalışıldığını vurguladı. Kamulaştırma ile ilgili açılan davalarda, bilirkişi raporlarında suistimallerin yaşanabildiği uyarasında bulunan Ayar, getirilen düzenlemeyle bunu da önlemeye çalıştıklarını söyledi.

Soruları yanıtlayan Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir ise yatırımla ilgili bir kamulaştırma yapılırken, yurttaşın iskan talebi olması halinde iskan temin edilebileceğini söyledi. Demir, vatandaşın yer değişiminden dolayı herhangi bir zarara uğramamasının öngörüldüğünü ifade etti. Bakan Demir, yurttaşın, kamulaştırma ile ilgili açılan davaların sonucunda aldığı paranın mahkeme masrafını karşılamadığına yönelik soruya, açılan bu tür davaların bazılarında rayiç bedelin üzerinde ödeme olduğunu kaydetti.

Madde üzerine verilen değişiklik önergesi üzerine söz alan MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, tasarı hazırlanırken Anayasa Mahkemesi'nin bu kanunla ilgili iptal kararının gerekçesinin dikkate alınmadığını savundu. Taksitle ödeme yönteminin öngörülmesini eleştiren Vural, bunun vatandaşa karşı haksızlık olacağını belirtti.

CHP Zonguldak Milletvekili İhsan Köktürk, tasarının yalnızca Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşüldüğünü, ancak Adalet ve Anayasa komisyonlarında da ele alınması gerektiğini kaydetti. Köktürk, birden fazla komisyonda görüşülmesi gereken bir tasarının tek komisyonda görüşülmesinin İçtüzüğe de aykırı olduğu görüşünü savundu.

Konuşmaların ardından, tasarının, 9 Ekim 1956 ile 4 Kasım 1983 tarihleri arasında bedelsiz el konulan taşınmazlara tazminat ödenmesine ilişkin düzenlemeyi içeren maddesi kabul edildi.

Malik, 3 ay içinde tazminat davası açabilecek

TBMM Genel Kurulunda, 9 Ekim 1956-4 Kasım 1983 tarihleri arasında bedelsiz el konulan taşınmazlara tazminat ödenmesine ilişkin düzenleme içeren ''Kamulaştırma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'' kabul edildi. Yasaya göre, bu tarihler arasında bedelsiz olarak el konulan taşınmaz ile ilgili malikin tazminat talebinde bulunması durumunda öncelikle uzlaşma yoluna gidilmesi esas olacak. Uzlaşma, nakdi ödeme, idareye ait taşınmazın trampası, idareye ait taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak tanınması veya başka bir yerde imar hakkı kullandırılması şeklinde yapılabilecek. Uzlaşma görüşmeleri en geç 6 ay içerisinde sonuçlandırılacak. Uzlaşma halinde, uzlaşılan tazminat bedeli bütçe imkanları dahilinde sonraki yıllara da sarkacak şekilde taksitli olarak ödenebilecek. Taksitlendirme süresince yasal faiz de uygulanacak.

Uzlaşma sağlanamadığı takdirde, malik, 3 ay içinde tazminat davası açabilecek.
Kesinleşen mahkeme kararlarında belirtilen ödemelerde kullanılmak üzere ilgili idarelerin sermaye giderleri için öngörülen ödeneklerden yüzde 2 pay ayrılacak. Kesinleşen alacakların bu miktarı aşması durumunda ödemeler sonraki yıllara sarkacak şekilde taksitle yapılabilecek. Taksitlendirmede bütçe imkanları ve alacakların tutarı dikkate alınacak. Taksitlendirme süresince yasal faiz uygulanacak.

Yasanın yürürlüğe girmesinden önce tazmin talebiyle dava açanlar, yürürlükten itibaren 3 ay içerisinde uzlaşmaya gidip gitmeyeceklerini dilekçe ile bildirebilecek. Uzlaşma talebi üzerine, görüşmeler bitene kadar dava bekletilecek. Uzlaşmazlık halinde davaya devam edilecek. Ödenecek tazminatın tahsili nedeniyle idarelerin mal, hak ve alacakları haczedilemeyecek. TBMM Başkanvekili Nevzat Pakdil, tasarının kabul edilmesinden sonra birleşime bir süre ara verdi.