Besiciler endişeli

Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Üst Birliği (TKEÜMÜB) Başkanı Mustafa Demir, besicilerin yeni hayvan besiye almadığı için, sonbahardan itibaren kredi borçlarının ödenmesinde büyük sorunlar ortaya çıkacağını öne sürerken, ithal edilen besi hayvanlarından da, Türkiye'ye uyum sorunu nedeniyle, hesaplandığı gibi çok verimli sonuç alınmayacağını söyledi.

İthal hayvanlardan elde edilen etin ''ithal'' olduğu belirtilerek ayrıca satılmasını isteyen Demir, ''Tüketici o zaman yerli etlerin daha lezzetli olduğunu görecek'' dedi.

Türkiye'de kırmızı et piyasasında çok az alıcıya karşın, örgütlü olmayan çok sayıda satıcı bulunduğuna işaret eden Mustafa Demir, kasaplık hayvan ithalatının başlaması ile birlikte bir panik havası oluştuğunu, herkesin elindeki hayvanı satmaya çalıştığını söyledi.

EBK'nin, besici açısından sürdürülebilir fiyat olan kg başına 14,5 liralık alım fiyatını birkaç ay sürdürdükten sonra, alım fiyatını önce 13,5 liraya, sonra 12,5 liraya düşürdüğünü anlatan Mustafa Demir, şöyle devam etti:
''Aradaki fiyat farkı nedeniyle besicilerin ciddi kayıpları oluştu. Bu, besicilerin bir an önce elindeki hayvanı satarak piyasadan çıkmasına, hayvan pazarlarının işlevsiz kalmasına, küçük besicinin elindeki damızlık hayvanların elinde kalmasına neden oldu. Şu anda hayvan başına kiloda 2 lira zarar var. Bu zararın önlenmesi ve üretimin devamlılığı açısından, AB'de olduğu gibi erken kesim ve geç kesim primleri uygulamaya konulmalı. Eğer yeni besi hayvanı alamazsa, 9 ay sonra Türkiye, ithal ete bağımlı hale gelir. Besiciler sektörden çıktığı için, alınan kredilerin sonbaharda geri dönüşünde mutlaka büyük sorunlar yaşanacaktır. Kredilerin yeniden yapılandırılması gündeme gelmeli. Üretimin devamı açısından devlet, hububatta olduğu gibi ette de asgari alım, müdahale fiyatı belirlemeli. Karkas ette kg başına 1,5 lira veya bir hayvan için 450 lira prim verilmesini istiyoruz. Bunlar oluşturulmazsa, besici kredi batağına saplanarak, üretime devam edemez hale gelecek.''


"İthal hayvanlar hastalıklara karşı sigortalanmalı"

Türkiye'nin yarı kurak bir ülke, ot ve yem üretiminin yetersiz olduğuna işaret eden TKEÜMÜB Başkanı Mustafa Demir, Angus, Limuzin gibi ırkların ve kombine et ırklarının burada, doğal şartlarda ekonomik olarak yetiştirilmesinin mümkün olmadığını, besicinin yeme çok para harcamak durumunda kalacağını öne sürdü.

Demir, ''Avrupa'da, Avustralya'da yağış çok fazla, oradaki besici bu hayvanları ot ile besliyor. Burada yeterli ot ve yem bitkisi yok. Besici eti daha pahalıya mal edecek. İthal hayvanlar ortalama 700-800 kiloya ulaşıyor ama yerli hayvanların eti, ithal hayvanların etinden daha lezzetli. İthal hayvanlardan elde edilen et, ithal olduğu belirtilerek ayrı satılmalı. Tüketici o zaman yerli etin ne kadar lezzetli olduğunu görecek'' dedi.

İthal hayvanların, Türkiye'de yaygın olan şap, pastorella gibi hastalıklar açısından da dayanıksız ve risk altında olacağını anlatan Demir, sigorta şirketlerinin bu hastalıkları sigorta etmediğini belirterek, bu hayvanların zorunlu tarım sigortası kapsamında, devlet desteği ile sigortalatılmasını isterken, ''Aksi halde hayvan ölecektir ve besici daha da yoksullaşacaktır'' diye konuştu.

Doğrudan ithalat yerine, yerli ırklar ile ithal etçi ırkların döllenerek daha uyumlu ırkların elde edilmesini öneren Demir, böylece et veriminin yüzde 15-20 artacağını söyledi.

ABD'de besicilikte hormon kullanımının serbest olduğunu da hatırlatan Demir, ABD'den ithal edilecek hayvanlarda mutlaka hormon kullanılıp kullanılmadığının test edilmesini istedi.

EBK'nın ithal etmeyi planladığı besi hayvanlarına aşırı talep olmasını da değerlendiren Mustafa Demir, kilosu 7-8 liradan üreticiye verilmesi halinde, besicinin 12-13 liradan satarak kar edebileceğini kaydetti.

Demir, EBK'nın ithal edilecek hayvanları kura ile değil, her isteyene talebinin yüzde 20'si düzeyinde satmasını önerirken, böylece yerli besicilerin elindeki hayvanların satışının da sağlanmış olacağını, aksi takdirde yerli üreticinin bu etçi ırklarla rekabet edemeyeceğini belirtti.
Mustafa Demir, ithalatla ilgili uygulamaların ve politikaların değerlendirilmesi için bakanlığın, et ve süt üreticilerini de dahil ederek bir komisyon kurmasını önerdi.