Bilişim firmalarının yarısı işçi çıkarmayı gündemine aldı

Türkiye'de yazılım ve bilişim faaliyetlerini de içeren dijital sektör firmalarında, Covid-19 sürecinde tedarik aksamaları ve sipariş iptalleri yaşarken; şirket finansallarında bozulma ve işten çıkarmalar öngören sektör temsilcileri ücretlerin devlet tarafından desteklenmesi, vergi ötelemesi ve düşük faizli kredi beklentisinde.

Türkiye Bilişim Vakfı, TÜBİSAD VE TESİD'i bünyesinde bulunduran Dijital Türkiye Platformu'nun online toplantı ile açıkladığı "Covid-19'un Avrupa ve Türkiye'de Dijital Sektöre Etkileri" konulu araştırma raporunun Türkiye sonuçlarına göre, firmalar Çin'den tedariklerin yüzde 49'u, AB'den tedariklerin yüzde 46'sı ve Türkiye içi tedariklerin yüzde 46'sında aksama olduğunu belirtiyor.

Mevcut durumdan nasıl etkilendikleri ile ilgili olarak firmaların yüzde 63'ü müşterilerin durumunda belirsizlik olduğunu belirtirken; yüzde 57'si sipariş iptalleri yaşadığını, yüzde 40'ı ise yatırım kararını askıya aldığını ifade ediyor.

YÜZDE 51'İ FİRMASINDA İŞTEN ÇIKARMA ÖNGÖRÜYOR

Firmaların yüzde 71'i dijital endüstrinin diğer sektörlerden daha az etkilendiğini düşünmekle birlikte, yüzde 51'lik kısım kendi firmalarında işten çıkarma öngörüyor. Firmaların yüzde 97'si ülke genelinde işten çıkarmalar, yine yüzde 97'si GSMH'da azalma, yüzde 77'si ise şirket finansallarında bozulma bekliyor. Firmalar yüzde 65 oranında açıklanan desteklerden memnun olmakla birlikte, yüzde 66 oranında da devlet desteklerinin artması beklentisinde.

Araştırma sonuçlarına göre, katılımcılar yüzde 83 oranında ücretlerin devlet tarafından desteklenmesi, yüzde 74 oranında vergi ertelemesi, yüzde 74 oranında Covid-19'un mücbir sebep kapsamına alınması ve yüzde 52 oranında düşük faizli kredi talebinde bulunuyor. Firmaların Avrupa Birliği'nden de teşvik paketi, mevcut projelerdeki sorumlulukların ertelenmesi ve yaratıcı KOBİ'ler için özel yatırım planı gibi talepleri bulunuyor.

KDV VE SGK DESTEĞİ TALEBİ

TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Erman Karaca, "İlk olarak özellikle uzaktan çalışmayı destekleyecek bilgisayar, tablet ve benzeri donanım alımlarında, yazılım ve hizmetlerde yerli ve yabancı ayırmaksızın ÖTV ve KDV'nin yüzde 8'e idirilmesini öneriyoruz" dedi ve ekledi:

"Bilişim sektöründe yazılım ve hizmet alanında faaliyet gösteren firmalar açısından en önemli maliyet insan kaynağı için yapılan ödemeler. Birçoğu KOBİ olan bu firmaların mevcut istihdamını koruduğu sürece 3 ay boyunca SGK ve muhtasar alınmaması insan kaynağının korunmasI açısından çok yararlı olacaktır."    

Rapora göre firmalar yüzde 90'dan fazla oranda krizin daha kötüye gideceğini düşünürken, Türkiye ve dünyada reesyona gidiş öngörüyor. Sektör firmaları, Covid-19 sürecinde ilk alınan tedbirler olarak yüzde 94 oranında evden çalışmaya geçerken, yüzde 48'i çalışanları yıllık izne çıkarma yoluna gitti, yüzde 85'i ise kriz takımı oluşturdu.    

Digital Europe tarafından yaptırılan ve Türkiye’den de önemli ölçüde katılımın olduğu araştırma 17 Mart-16 Nisan tarihleri arasında gerçekleştirilirken, çalışmada 14 Avrupa ülkesinden toplam 650 firma yer aldı.

Covid-19'un Avrupa genelindeki dijital endüstriye etkilerine bakıldığında, Avrupa'daki firmaların yüzde 65'i müşterilerin siparişleri ertelediğini, yüzde 30'u ise müşterilerin siparişleri tamamen iptal ettiğini belirtti. Firmaların yüzde 52'si yatırım kararlarını ertelediklerini belirtirken, yüzde 23'ü üretim miktarının düştüğünü, yüzde 23'ü de personelin çalışamadığını söyledi.

Katılımcıların yüzde 77'si Covid-19 krizinden olumsuz mali etki öngörürken, yüzde 35'i bir miktar işten çıkarma bekliyor.

KIRILMANIN EN BÜYÜĞÜ

 TBV Başkanı Faruk "Özellikle köklü teknolojik atılımların belirsizleştirdiği bu geleceğin yaratacağı ortamlarda böyle bir ortak aklın paydaşı olmayı bizler gerçekten çok önemsiyoruz. Bakınız 4 ay gibi kısa bir sürede “geleceğin belirsizleşmesi” özellikle COVID-19 ortamında birincil bir şekilde ortaya çıktı ve bütün dünya hiç beklenmedik bir anda ağır bir travma yaşıyor. Geleceği belirsiz bir sağlık ortamıyla karşı karşıyayız… Ne kadar sürecek? Yoğunluğu ne kadar olacak? Sosyal etkileri ne olacak?.. Asıl önemlisi ekonomik etkileri ne olacak? TBV olarak zaten bizim temel hedefimiz teknolojik kırılımlara karşı gerek toplumsal, gerek kurumsal, gerekse bireysel davranışları hazırlamak olmuştur. Rahatlıkla söyleyebilirim ki “kırılımların en büyüğünü COVID-19 ile yaşadık" dedi.