BM toplantısı ve açıklamalar

BM Genel Kurulu için New York'ta bir araya gelen liderler, dünyaya küresel şok dalgaları gönderen mali krizin kontrol altına alınması konusunu da gündemlerine aldılar.

BM Genel Kurulun'da ilk konuşmayı yapan, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ''Küresel mali kriz, küresel enerji krizi ve küresel gıda krizi'' gibi dünyada pek çok sorunun yaşandığını, ama bunların başında ''küresel liderlik'' sorununun geldiğini belirtti.

Sorunların ancak güçlü bir küresel liderlikle çözüm yoluna girebileceğini belirten Ban, birlik çağrısında bulundu. Ban, dünyada bir kalkınma sorunu yaşandığını, bu kapsamda BM Binyıl Kalkınma Hedeflerinin gözden geçirildiği bu haftaki toplantıda üye ülkelerden cesur adım atmalarını beklediğini bildirdi.

Bu çerçevede 2010 yılında yine aynı hedeflerle ilgili olarak resmi bir zirve düzenlenmesi gerektiğini ifade eden Ban, küresel gıda krizinin devam ettiğini, BM'nin bu kriz dahil, dünyadaki sorunların çözümü için uğraştığını anlattı.

Ban, konuşmasında, BM'nin iyi niyet misyonundan söz ederek, çeşitli ülkelerde devam eden BM barış gücü harekatlarından örnekler verdi. Bu kapsamda Kıbrıs'a da atıfta bulunan Ban, "Uzun süredir bölünmüş adayı yeniden birleştirme konusunda gerçek bir fırsat var" dedi.

Mali kriz hakkında ise Ban, mali krizin dünyada yoksulluğu azaltma çabalarını ve BM Binyıl Kalkınma Hedeflerini tehlikeye attığına dikkati çekti. Ban, bu kapsamda tüm BM'ye üye devletlerden uluslararası mali piyasaların eski halini alabilmesi için inisiyatif almalarını isteyerek, ''İş ahlakında ve yönetiminde yeni bir anlayış bekliyoruz, mali piyasalara şu ana kadar gösterilen ve hiç eleştiri içermeyen inancın da artık değişmesi gerek'' dedi.

Genel Kurula son kez hitap eden ABD Başkanı George Bush, Rusya, İran ve Kuzey Kore ile gergin durum hakkındaki görüşlerinin yanı sıra uluslararası dünya pazarlarını istikrara kavuşturacak vaatlerde bulundu.

ABD Başkanı, mali krizin çözümü için yönetiminin ve Kongre'nin yeni bir strateji ile ilgili yasayı hızla geçirmek üzere birlikte çalıştığının garantisini verdi. Bush, sorunun çözümü için gereken sürede harekete geçeceklerinden emin olduğunu söyledi. Bush'un konuşmasının ana noktasını ise terörizme karşı uluslararası mücadelenin artırılması çağrısı oluşturdu.

BM Genel Sekreteri Ban Ki- mun,yaptığı konuşmada, dünyadaki tüm sorunların çözümü için bir ''küresel liderlik'' gerektiğini söyledi.

İran'ın açıklamaları

İran Cumhurbaşkan'ı, ''Büyük İran halkı kabadayılığa direnecek, haklarını savunacaktır'' dedi. İran ulusunun diyalogdan yana olduğunu belirten Ahmedinejad, ''ama yasa dışı taleplerini de kabul etmeyeceğiz'' diye konuştu. Ahmedinejad konuşmasında ABD ve İsrail'i eleştirdi.

''Amerikan imparatorluğu yolun sonuna geliyor'' iddiasını dile getiren Ahmedinejad, bu ülkede yapılacak başkanlık seçiminde iş başına gelecek liderin, ''ülkesinin dışına müdahale etmeyi bırakması gerektiğini'' söyledi. Ahmedinejad, İsrail'e ilişkin olarak da ''Siyonist rejim çöküşün tam eşiğinde'' ifadesini kullandı. Ahmedinejad, ''Günümüzde artık siyonist rejim çöküşün tam eşiğinde. Onlar için artık kendilerinin ve destekçilerinin açtıkları lağım çukurundan çıkış yolu kalmamıştır'' şeklinde konuştu. İran Cumhurbaşkanı, ''eli kanlı siyonistler, Avrupalıları ve Amerikalıları yönlendiriyor'' dedi.

Bu arada, İran'ın nükleer programına ilişkin yarın 6 ülkenin katılımıyla yapılması planlanan görüşmenin iptal edildiği, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından açıkladı.

Bakanlık sözcüsü Sean McCormack, Almanya ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi Rusya, ABD, İngiltere, Fransa ve Çin'in oluşturduğu altı ülkenin dışişleri bakanlarının toplantı yapmayacağını söyledi. 6 ülke, İran'ın askeri amaçlı olduğu düşündüğü nükleer programından vazgeçirmeye çalışıyor.

Brezilya'nın açıklamaları

BM Genel Kurulu'nda konuşan Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva da söz konusu mali krizden spekülatörleri sorumlu tuttu ve küresel bir çözüm bulunması çağrısını yaptı. Lula, krizin küresel doğasının çözümün de küresel olmasını gerektirdiğini belirtti.

Lula, konuşmasında ayrıca ABD Başkanı Bush'a yönelik, "Terörizm hakkında konuşmayı tercih etti. Şu anda en önemli şey olduğunu düşündüğüm ekonomik kriz hakkında konuşmasını bekliyordum" sözleriyle eleştiride bulundu.

Bolivya'nın açıklamaları

Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales, kendisine darbe yapmaya çalışmakla suçladığı muhalefete destek verdiği belirtilen ABD'yi, terörizm eylemlerini kınamamakla suçladı. Morales, BM Genel Kurulu'na hitabında, ülkesindeki olaylarla ilgili olarak "Güney Amerika'nın bu tip terörizm eylemlerini kınadığını, ancak ABD'nin kınamadığını" söyledi.
Evo Morales, konuşmasında ayrıca kapitalizmin "insanlığın düşmanı" olduğunu ifade etti.
Morales'in yardımcıları da, "Gezegeni, İnsanlığı ve Yaşamı Kurtarmak İçin 10 Emir" başlıklı kitapçığı dağıttılar.

Evo Morales, ayrıca gazetecilere yaptığı açıklamada, Mayıs ayında kurulan Güney Amerika Ulusları Birliği UNASUR'dan övgüyle söz etti. Morales, UNASUR'un tüm insanlık için bir umut olacağını ve merkezi Washington'da bulunan Amerikan Devletleri Örgütü OAS'ye alternatif sunacağını söyledi.

Bolivya'da bu ay başında düzenlenen Morales karşıtı eylemlerde göstericiler, yollara barikatlar kurmuş, büroları yağmalamış, sınır geçiş noktalarını kapatmış, doğal gaz boru hatlarını sabote etmişlerdi.

Fransa'nın açıklamaları

Fransa Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, 63. Dönem BM Genel Kurulu genel görüşmeleri için New York'ta bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Pakistan Devlet Başkan Asıf Ali Zerdari'nin ilk görüşmesinde, Sarkozy'nin, Zerdari'ye, Afganistan'ın yeniden barışa kavuşmasına katkıda bulunmak için Fransa ile Pakistan arasında yeni bir ortaklık önerisinde bulunduğu belirtildi.

Sarkozy'nin, Fransa'nın, Pakistan'la çok güçlü bir ortaklığa hazır olduğunu ve terörizmle mücadelede kendilerine yardımcı istikrarlı bir Pakistan olmaksızın Afganistan'da başarılı olunamayacağını söylediği kaydedildi. Zerdari'nin de terörizmle mücadeleyi öncelikli meseleleri yapma taahhüdünde bulunduğu belirtildi.

Açıklamada, Fransa'nın bu ortaklık önerisinin, ekonomi, silahlanma ve güvenlik gibi alanları kapsamasının planlandığı, Sarkozy'nin güvenlik konusunda da "terörizmle mücadelesinde" Pakistan'a yardım etme önerisinde bulunduğu kaydedildi.