Bu eziyet vicdanları yaralıyor: 'Yılda 400 at ölüyor'

İstanbul Adalar’da faytonda kullanılan atların dramı bitmiyor. Ticari amaç uğruna temmuz sıcağında dik yokuşlarda fayton çektirilen atlar, artan iş yükü nedeniyle ölümle burun buruna. Turistler uzun kuyrukta seferden dönecek faytonu beklerken, o seferlerde kullanılan atların ‘yaralı mesaisi’ yürek burkuyor. İstanbul Adalar’da ulaşım faytonlarla sağlanıyor. Resmi araçların dışında adaya motorlu araçların girişi yasak. Fayton Adalar ile bütünleşmiş bir ulaşım yöntemi ama turizm baskısı faytona koşulan atları ölüm yolculuğuna sürükleyebiliyor. Hayvanseverler, ağır koşullarda bulunan ve yetersiz beslenen atların kötü muameleye maruz bırakıldığı gerekçesiyle fayton ulaşımına tepki gösteriyor.
18 saat çalışıyorlar!

Fayton ulaşımının en yoğun olduğu Adalar’dan biri Büyükada. Adada toplam 226 adet fayton var. Her faytoncunun 5-6 atı var. Adada 1500 at bulunuyor. Türkiye’nin dört bir yanından getirilen atların önce kan örnekleri alınıp sağlık kontrolleri yapılıyor. Bulaşıcı hastalığı bulunmayan atlar, sağlık raporu almalarının ardından ada ulaşımı için çalıştırılmaya başlanıyor. Atların mesaisi çok erken başlıyor. Sabah 06.00’da başlayan fayton seferleri gece 00.00’a kadar sürüyor. Bu saatler içerisinde dinlendirilerek dönüşümlü olarak çalıştırılan atların en kısa mesafesi 7 kilometre. En uzun tur mesafesi ise 14 kilometre.

Bir gün boyunca çalışma koşullarını yerinde gözlemlediğimiz faytonlara yerli ve yabancı turistin ilgisi yoğun. Haftanın son iş günü olmasına rağmen Büyükada’da öğlen uzun fayton kuyruğuyla karşılaşıyoruz. Talebin karşılanması için atlar sürekli tur halinde.

Yaralarına rağmen

Milliyet'te yer alan habere göre tur boyunca adanın dik yokuşları yüzlerce kiloyu çekmek zorunda olan hayvanları zorluyor. Bir de buna bunaltıcı temmuz sıcağı eklenince atlar için yolculuk çok daha zorlaşıyor. Bazı hayvanlar, vücudunun çeşitli bölgelerinde beliren yaralarına rağmen turu tamamlamak zorunda. Yaraların boyalı merhemlerle sıvanmış olması dikkatimizi çekiyor.

Kan ter içinde!

Kaldırılmaları gündeme gelmesine rağmen adada faytona talep artmış. At sayısı ise bu oranda artmamış. Bu nedenle atların çok daha fazla çalıştırıldığını faytoncular da kabul ediyor. Yeni grup atların adaya sokulmaması nedeniyle faytonların iş yükünün arttığını kabul eden Faytoncular Odası Başkanı Hıdır Ünal, “Atlar yetersiz olduğu için durum böyle. Bin 500 atın yapması gereken işi bin 200 at yapıyor. Yani 4 tur atması gerekirken 5-6 tur yapıyor. Adaya sokulmamaları nedeniyle hem bekleyen atlar mağdur hem de yetersizlik nedeniyle fazla çalışmak zorunda kalan buradaki atlar mağdur” diyor.

‘Yılda 400 at canından oluyor’

Seçimlerden önce faytonların kaldırılacağının sözünün verildiğini belirten ‘Atlar Ölmesin Platformu’nun sözcüsü Elif Ertürk, Adalar’daki faytona koşulan atlarla ilgili şunları söyledi: “Adada atlar perişan halde, artık adanın kültürü, nostaljisi gibi bir durum kalmadı. O yüzden bir an önce kaldırılmasını istiyoruz. ‘Faytonların yerine başka araç olacak’ diye UKOME kararları alındı ama uygulamaya geçmedi. Kaldırılmaya karar verilse bile atlara ne olacak, bununla ilgili çalışma yapılması gerekiyor.”

‘Yeniden düzenlenmeli’

Ertürk, “Ruam hastalığından dolayı Ada’ya at girişi yasakken haziran ayında 209 at adaya sokuldu. Geri kalan 220 at iki ay boyunca Beykoz’da güneşin ve yağmurun altında perişan halde bekletildi. Bu atların sonları ne olacak? Yılda 400 at ölüyor. Bu bize verilen resmi rakam. Ormana bırakılan, bakımsızlıktan ve tedavi görememekten ölen atların sayısı buna dahil değil. Son beş yıldır adaya çok fazla turist gelmesinden dolayı atlar daha yoğun çalıştırılıyor. Adanın yolları atların koşmasına uygun değil. Ulaşımın doğaya dost bir şekilde yeniden düzenlenmesi lazım” dedi.