'Bu, kümese yeni kaz koyma projesidir'

İstanbul Vergi Dairesi Başkanı Mehmet Koç, bazı gazetecilerle bir araya geldiği sohbet toplantısında, İstanbul'da bazı semtler ve sitelerdeki kiraların yüksekliğine işaret ederek, kira geliri beyannameleriyle ilgili özellikle siteler üzerinde yoğunlaştıklarını söyledi. İstanbul'da kentin ve nüfusun büyüklüğünden dolayı daha fazla teknolojik çalışmak gerektiğini vurgulayan Koç, ''Kartal Samandıra'daki bir evin kira gelirine yoğunlaşmaktansa Uphill Court veya Avrupa Konutları gibi lüks sitelere daha fazla eğiliyoruz'' dedi.

Kira beyannameleriyle ilgili AYEDAŞ ve BEDAŞ gibi kurumlarla karşılıklı işbirlikleri yaptıklarının altını çizen Koç, bu konudaki çalışmalara ilişkin şunları kaydetti: ''Kira geliriyle ilgili bu yıl yeni bir uygulama başlattık. Kiracı ve ev sahibi olarak iki ayrı uygulama söz konusu... Kiracılara kiralarını bankadan yatırmaları, ev sahibine de 25 marta kadar kira gelirini beyan etmeleri yönünde cep telefonlarına mesaj gönderiyoruz. Kiracılara 'kiraladığınız evin kirasını lütfen bankadan ödeyin', ev sahibine de 'sitedeki daireniz için kira gelirinizi 25 Mart'a kadar beyan etmeyi unutmayın' diyoruz. 'Vergiye gönüllü uyum projesi kapsamına alınmış bulunmaktasınız' diyoruz. Burada hedefimiz 2009 yılı kira gelirini beyan edenler değil, bunun dışında kalanlar... Bu, bir bakıma '2009'u verirsin, geçmişle ilgili bir işlem yapmayacağım' anlamına da geliyor. Vermek istediğimiz mesaj; '2009'u beyan et, inceleme sepetinden çık...' Böylelikle incelemede hedef kitlemizi daraltmayı düşünüyoruz. İstanbul'da gayrimenkul sermaye iradı mükellefi bence minimum 500 bindir. Bizim 300 bin gayrimenkul sermaye iradı mükellefimiz var. Bunu 400 bine çıkarmayı hedefliyoruz. Dolayısıyla geri kalan 100 bini takip ediyoruz. Bu, kümese yeni kaz koyma projesidir. Gayrimenkulde beyan etmeyenleri tespit etme projesi... Hedefimiz 100 bin yeni mükellef. Biz bunu hedefleriz ancak 50 bin olur. Ben bunu da başarı kabul ederim.''

'2009 beyan edilmezse son 5 yıl incelenir'

Proje ile ne kadar vergi toplandığından ziyade bu kişilerin mükellefiyetini kavramanın birinci planda olduğunun altını çizen Koç, beyanname verilmemesi durumunda kayba uğratılan vergi tutarının cezayla tahsil edileceğini kaydetti. 2009 kira gelirini beyan etmeyen gayrimenkul sahibinin sadece 2009 yılını değil 2005'ten itibaren son 5 yılının da inceleneceğini ve kaçakçılık tespit edilmesi halinde suç duyurusunda bulunulacağını anlatan Koç, ''Bu şu demek; 'Ben senin herşeyini biliyorum. Beyannameni ver. Yoksa bizim için bir işleme kalmış. Ben yapmayayım, yaparsam cezalı yaparım. Gel kendini yap.' Mükellefin de bu durum karşısında 'benim cep telefonumu, e-mailimi bildiğine göre bir yanlış yapmamam gerekir' diye düşüneceğini sanıyorum'' şeklinde konuştu.

Kentte aylık 300 lira seviyesinde de, 3 bin lira seviyesinde de kiraların söz konusu olduğuna dikkati çeken Koç, kira geliri beyannameleriyle ilgili zaman aşımı konusunda ise şunları kaydetti: ''İki zaman aşımı var. Bir; mükellef 2005 yılında kira geliri elde etti. Ama beyan etmedi. Eğer ben bunu 2010 yılı sonuna kadar tespit edemezsem, bir daha tarhiyat yapamam, mükellef kurtulur. 31 Aralık 2010'a kadar tespit etmek durumundayım. Tespit edemezsem bitti. 2011 yılında 'vergini öde' diyemem. Ama 31 Aralık 2010'da tarhiyatı yaptım, raporu mükellefe tebliğ ettim. Artık o tebligattan itibaren zaman aşımı problemi kalktı. Mükellef ya mahkemeye gidecek, ya ödeyecek. Mahkeme bitinceye kadar problem yok. Ama mahkeme bittiği tarihten itibaren de 5 yıl içinde mükelleften bu parayı almam gerekiyor.''
 

'Gelecek yıl bir tuğla daha koyacağız'

İstanbul Vergi Dairesi Başkanı Mehmet Koç, çalışmaya ilişkin hazırlığı 6 aydır yaptıklarını belirterek, çalışmada evlere maliyeci gönderme uygulamalarının olmadığını, bunun İstanbul'da dolandırıcılık, adli vakalar gibi bazı problemlere neden olabileceğini söyledi.  Koç, ''Biz böyle şeylere neden olmak istemiyoruz. Biz zaten adamın herşeyini öğrenebiliyoruz, niye bir de eleman gönderelim?'' dedi. Geçmişte 150 dairesi olup hiç beyanname vermeyenlerin olduğuna ve bunların tespit edildiğine işaret eden Koç, ''Yeni çalışma bir çerçevedir. Bunun üzerinden yürürüz. Dolayısıyla bu bir tetik çekmek, harekete geçirmek, sinerji yaratmak olayıdır. Gelecek yıl biz bunun üzerine bir tuğla daha koyacağız. Bu işlerle ilgili yine bir elektronik projemiz var. Bu, ön çalışma gibi olacak. Buradan alacağımız bilgi, deneyim diğer çalışmalarımıza katkıda bulunacak'' şeklinde konuştu. Koç, ev sahibinin kendisinin beyanname vermemesi durumunda 2 bin 600 liralık istisnadan da yararlanamayacağını ifade ederek, ''Biz 12'de bir vergi talep ediyoruz. Yani bir aylık kira talep ediyoruz'' dedi.

'Geçen seneki vergi rekortmenleri arasında 2 naylon faturacı çıktı'

Bazı gazetecilerle gerçekleştirdiği sohbet toplantısında konuşan Koç, her yıl açıkladıkları vergi rekortmenleri listesini duyurmak için bir müddet daha beklemeyi öngördüklerini söyledi. Mehmet Koç, ''Geçen seneki vergi rekortmenleri arasında 2 naylon faturacı çıktı. Nayloncu olduğu halde biz adamı rekortmen ilan ettik. Listede aslında birde, ikide, üçte, dörtte problem yok. Ancak ikisi tamamen hayali çıktı. Enteresan bir şekilde hayali beyanname verip sonra ortadan kaybolanlar var. Yine beyanname verme müddeti 25 Mart'ta bitiyor. Bekleyeceğiz, elimizdeki dataları kontrol edeceğiz. Geçen seneki ve bu yılki sıralama değişebiliyor. Bu arada, rekortmenlere rekortmen olduklarını 'açıklayalım mı açıklamayalım mı' diye soruyoruz. Bir önceki yıl 'adımı açıklayın' diyen, bu yıl 'açıklamayın' diyebiliyor. Ancak son noktada ulaşamadıklarımıza, hukuki problem yaşamamak için 15 gün bekledikten sonra 'adının açıklanmasını istemiyor' şeklinde muamele yapıyoruz. Teyidini telefonla değil, tek tek hukuki olarak almak zorundayız'' dedi. Koç, listelerin tahsilata göre değil tahakkuk edilen vergiye göre yapıldığını, bu nedenle tahakkuktan sonraki süreçte ayrıntılı inceleme yapıldığını ifade etti.
 

'3 sıfır hatası çok yapılıyor'

Yeminli mali müşavirler tarafından 3 sıfır hatasının çok yapıldığına dikkati çeken Koç, ''Bunların çok sayıda mükellefi var. Bilanço başına bin TL koyuyor. Bunu başka mükellefte de kullanıyor, binle çarpma ve daha büyük rakamla karşılaşma durumu olabiliyor'' dedi. Geçen yıl rekortmenlere bir mektup gönderdiklerini ve bunu bu yıl da yapacaklarını anlatan Koç, ''Bu kişilere 'sen çok vergi ödedin, ayrıcalığın var. Senin için özel hat kurduk' diyoruz. Özel kalem müdürüne direkt ulaşıyorlar, işleri benim kontrolümde gidiyor. Her vergi dairesi itibariyle ilk 100... Günde ortalama 10-15 telefon geliyor. Onlara mükellef olduklarını hissettiriyoruz. Onore etme anlamında bir uygulama. Verimli olduğunu gördük, bu yıl da yapacağız'' diye konuştu.
 

'Rekortmenleri insanın ilk haftasında açıklamayı hedefliyoruz'

İstanbul'da 1 milyon 250 bin mükellef bulunduğuna değinen Koç, ''Nisan ayının ilk haftasında vergi rekortmenlerini açıklamamız ilk hedefimiz. İlk 10'a girenler hemen hemen her yıl aynı. Ama 11. adamı da ilan etmek durumundayız'' diye konuştu. Gelir ve kurumlar vergisinde ciddi teşvikler bulunduğunu hatırlatan Koç, dolayısıyla bir kişinin gelir veya kurumlar vergisi ödemiyor olmasının vergi ödemediği anlamına gelmediğini, kendileri için KDV'nin önemli olduğunu söyledi. Koç, vergi rekortmenleri listesinin kendi başına kişinin çok vergi ödediği veya az vergi ödediği anlamına da gelmeyeceğini kaydetti. Artık Maliye'de de teknolojiden çok fazla faydalanıldığını, elektronik defterin Maliye'nin iş yükünü hafiflettiğini vurgulayan Koç, ''Maliyeciler artık beyanname alıp dosyaya koyup, onu rafa yerleştirmiyor. Maliyeciler 'bu doğru mudur, var mıdır, yok mudur' diye kendilerine daha çok vakit yaratmaya başladılar. Vergi daireleri farklı bir noktaya geldi. 'Mükellefim var mı, faal mi, değil mi, ödemeleri var mı, yok mu' bunları daha yakından izler hale geldi'' şeklinde konuştu. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı olarak rakamları daha fazla internet ortamında paylaştıklarını dile getiren Koç, bundan sonra rakamları aylık olarak açıklayacaklarını ve internet ortamında faaliyet raporlarını da paylaşacaklarını bildirdi.
 

'Hayali ihracatla 6 milyon lira iade talep etti'

Mehmet Koç, naylon fatura sorununa ilişkin de ''6 yıldır buradayım. İstanbul'da ciddi hayali ihracat olayı yaşamadık. Olanları tespit ettik ve polisle işbirliği yaparak imha ettik. Bunun altında takip yatıyor. Bizim niyetimiz, hakkı olan iadeleri alsın. İadeler bazen gecikebiliyor. Ama ben 5 trilyonu kaptırdığımda bunu geri almak için çok uğraşıyorum'' diye konuştu. Bu konuda yaşadıkları bir sorunu anlatan Koç, şunları kaydetti: ''Bir vatandaşımız yurt dışından kumaş ithal ediyor. Bu kumaşı bornoz ve takım elbise yaparak ihraç ediyor. 'Bu kumaşı ithal ederken KDV ödedim, bunu ihraç ettim. Ödediğim KDV'yi bana iade edin' diyor. Vergi dairesi hem miktar yüksek, hem de aynı kumaştan bornoz ve takım elbise olabilir mi diye Gümrük Müdürlüğü'ne soruyor. 'Halkalı Vergi Dairesi'nden, Halkalı Tekstil İhtisas Gümrük Müdürlüğü'nden bu ithal edilmiş görünüyor. Bunun durumu nedir?' diye soruyor. Cevap şu; 'Ancak yapılan incelemede söz konusu beyannamelerin ... şirketi adına tescil olmadığı, beyannamelerin farklı firmalar adına düzenlendiği tespit edilmiştir. Ayrıca Halkalı Tekstil İhtisas Gümrük Müdürlüğü, 1 Mayıs 2006'ta faaliyetine son verildiğinden 2006 yılı Aralık ayında tescil edilen beyanname bulunmamaktadır. Mayıs ayında kapanan gümrükten Aralık ayında ithal edilmiş görünüyor.' Yani 'Mayıs'ta kapanan gümrükten Aralık'ta ithal ettim, ithalatta da vergi ödedim, ödediğim vergiyi bana iade edin' diyen mükellefimiz var. Bu rakam 6 milyon lira... Bu deli cesareti... Burada olay tek taraflı değil. Biz hem kamunun, hem mükellefin hakkını korumak durumundayız. Bununla ilgili kaçakçılık davası açıldı, iadeleri faiziyle ilgili geri alındı.'' Koç, kod sistemine ilişkin de ''Kodu kaldırdık, ama takip yöntemlerimiz devam ediyor. Mükelleflerin aldığı, verdiği faturalar takip ediliyor'' dedi. Uygulamada takibe alınan firmaların o tarihlerde görev yapanlar tarafından ''Şu firma olduğunda dikkat'' şeklinde ajandaya not düşüldüğünü belirten Koç, bu notun daha sonra excel tablolarda da yer aldığını söyledi.
 

'İstanbul'da geçen yıl 85 milyar lira vergi geliri tahsil edildi'

Vergi gelirlerine ilişin bilgi de veren Koç, Türkiye'nin 2008 yılı tahakkuk eden vergi tutarının 211 milyar 873 milyon 920 bin lira, tahsilat miktarının yüzde 89,65 ile 189 milyar 966 milyon 83 bin lira olduğunu, 2009 yılında ise tahakkuk miktarının 224 milyar 481 milyon 776 bin lira, tahsilatın da yüzde 87,44 oranla 196 milyar 289 milyon 913 bin lira olduğunu söyledi. İstanbul'da 2008 yılında tahakkuk eden vergi geliri toplamının 89 milyar 302 milyon 221 bin lira, tahsilatın yüzde 92,53 ile 82 milyar 633 milyon 436 bin lira olduğunu anımsatan Koç, 2009'da ise tahakkuk miktarının 94 milyar 391 milyon 781 bin lira, tahsilatın da yüzde 90,6'lık oran ile 85 milyar 534 milyon 742 bin lira olduğunu bildirdi.
Mehmet Koç, ''İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, geçen yıl tahakkuk ettirilen her 100 liranın 90 lirasını krize rağmen almış. Bu ciddi bir oran... Küçük illerde bu yüzde 60-70'lerde. Biz tahsilat oranı olarak ikinci sıradayız. Bizden önce Kocaeli var. Oranın önemli bölümü Tüpraş'tan kaynaklanıyor ve tahsilat oranı yüksek'' diye konuştu.

Tahsilat oranlarındaki artışın Türkiye'de yüzde 3,33, İstanbul'da 3,51 olduğuna işaret eden Koç, Türkiye'de gelir vergisi tahsilat toplamında İstanbul'un aldığı payın yüzde 42,28, kurumlar vergisi tahsilatında payının yüzde 55,48, KDV'den aldığı payın ise yüzde 41,17 olduğunu belirtti. Vergi türleri itibariyle tahsilatta da İstanbul'un Türkiye'deki payında yüzde 88,38 ile dayanıklı tüketim ve diğer mallara ilişkin ÖTV'nin ilk sırada yer aldığının altını çizen Koç, mükellef sayısında ise azalmanın söz konusu olduğunu, 2008'de 123 bin 723 olan mükellef sayısının 2009'da 117 bin 450'ye düştüğünü bildirdi.
 

'Attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değmeyebilir'

Yaygın ve yoğun vergi denetimi sonuçlarına göre, denetlenen mükellef sayısında 2009'da azalma olduğuna dikkati çeken Koç, 2008'de 275 bin 720 olan bu rakamın 2009'da 161 bin 261'e gerilediğini söyledi. İstanbul Vergi Dairesi Başkanı Koç, ''Bu, sokak denetimiyle ilgili... Biz 2009 yılında sokak denetimi yapmayı çok tercih etmedik. Aktivite olacak ki biraz orayı denetleyelim. Attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değmeyebilir. O elemanları daha farklı yerlerde değerlendirdik'' diye konuştu. Denetimlerin geniş yelpazede yapıldığını vurgulayan Koç, ''Vergi numarasıyla çember daralıyor. Araba alırken, ev alırken, kiralarken bir yerde takılıyor'' dedi. Gelen ihbarların değerlendirilmesi konusunda da bilgi veren Koç, 2009'da toplamda 14 bin 239 ihbar ve şikayet geldiğini, bunların 11 bin 589'unun değerlendirildiğini ifade etti. İnceleme sonuçlarına da değinen Koç, geçen yıl 20 milyar 595 milyon 111 bin 66 liralık matrah incelendiğini, kesilen ceza tutarının ise 1 milyar 811 milyon 323 bin 786 olduğunu belirtti. Mehmet Koç, tarhiyat sonrası uzlaşmada ise geçen yıl 37 bin 259 raporun uzlaşma talebine konu edildiğini, 35 bin 882 raporda ise uzlaşmanın vaki olduğunu bildirdi.
 

Vergi dairelerinde Maslak, mükellef sayısında Sarıgazi önde

İstanbul'da 2008-2009 yılları tahsilat rakamlarına göre vergi daireleri sıralamasında Maslak Vergi Dairesi'nin ilk sırada yer aldığını, bunu Boğaziçi, Nakil Vasıtaları, Anadolu, Beşiktaş, Marmara, Mecidiyeköy, Zincirlikuyu, Beyoğlu ve Dış Ticaret Vergi Dairelerinin izlediğini anlatan Koç, vergi dairesi bazında mükellef sayısında ise Sarıgazi Vergi Dairesi'nin birinci sırada bulunduğunu söyledi. Koç, Ataşehir'in de bağlı olduğu Sarıgazi'nin 44 bin 315 mükellef sayısıyla Türkiye'nin ilk 5-6 ili hariç diğer illerin mükelleflerinden daha fazla olduğunu, bu nedenle Sarıgazi'nin ikiye bölünebilecek duruma geldiğini ifade etti.