Bulgaristan ilk kez oy kullanacak

Vatandaşlar, "Yeni bir nükleer santral kurularak Bulgaristan'da nükleer enerji sektörü geliştirilsin mi?" sorusuna "evet" veya "hayır" yanıtını verecekler.

Maliyeti 14 milyon leva (7 milyon avro) olacak referandum için 6 milyon 949 bin kişi oy kullanabilecek.

Ülkede büyük bir bölümü okullarda olmak üzere 11 bin 600, yurt dışında ise Türkiye dahil 35 ülkede 44 oy kullanma yeri açılacak.

Yasaya göre, sonucun geçerli olabilmesi için, referandumda oy kullanacak seçmen sayısı, en az son parlamento seçiminde oy kullanan seçmenlerin sayısı kadar olmalı. Ülkede 2009 yılında son parlamento seçiminde 4,3 milyon vatandaş sandık başına gitmişti. Yasanın diğer bir maddesine göre de referanduma oy hakkına sahip vatandaşların en az yüzde 20'isin katılması durumunda, ağır basan karar, taslak şeklinde parlamentoya önerge olarak intikal edilecek ve milletvekilleri tarafından görüşülecek.
Oy verme süreci 27 Ocak Pazar gününü yerel saati ile 06.00'da başlayacak, sandıklar saat 19.00'da kapatılacak. Oy kullanma işlemin süresi en çok bir saat uzatılabilecek.

"X" işareti

Beyaz pusula kullanacak seçmenler tercih ettikleri cevap hanesinde "X" işareti yazacaklar. Kullanılabilecek diğer tüm işaretler pusulayı geçersiz kılacak.

Referandum gününde sandıkların kapatılmasına dek ülke genelinde alkol satış yasağı uygulanacak. Seçim yerlerinin büyük bir bölümünün okullarda bulunması nedeniyle 28 Ocak Pazartesi tatil olarak ilan edildi.

Adı referandum sorusunda geçmese de vatandaşlar ülkenin kuzeyinde Tuna Nehri sahilinde temeli atılıp, inşaatı parlamento kararı ile dondurulan Belene Nükleer Enerji Santral projesi konusunda fikir belirtecek. Rus teknoloji ile yapılması planlanan Belene Santrali'nin tahmini bedelinin 10 milyar avro civarında olabileceği tahmin ediliyor.

Politikacıların tercihi

Önceleri Belene Santrali'nden yana fikir belirten Başbakan Boyko Borisov, iki hafta önce seçmenlerini referandumda "hayır" oyu vermeye çağırmıştı. Borisov, dış yardımı olmadan santral projesinin ülke ekonomisinin kaldıramayacağı bir yük olacağını savunmuştu.

Ana muhalefet Bulgaristan Sosyalist Partisi (eski KP), kendi seçmenini referandumda "evet" demeye çağırırken, ırkçı ve aşırı milliyetçi ATAKA partisi de aynı çağrıda bulundu.

Nüfusu 7 milyon olan ülkede üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi, bir milyona yakın seçmenlerinin referandum konusundaki kararını kişisel tercihlerine bıraktı.

Bulgaristan'ın sahip olduğu, yine Tuna kıyısındaki Kozluduy Nükleer Enerji Santrali'ndeki 1000'er megavatlık iki reaktör ülkenin elektrik üretiminde yüzde 35 oranında katkı sağlıyor.

Bulgaristan'da diğer elektrik üretimi 35 termik ve 86 hidroelektrik santral tarafından sağlanıyor. Ürettiği elektrik fazlılığını ihraç eden Bulgaristan, 2011 yılında toplam 7735 givavat saatlik elektrik ihracat yapmıştı.

Geçmişteki referandumlar

Bulgaristan'da 1989 yılında sona eren komünizm döneminde 1946 yılında yapılan "cumhuriyet – monarşi" konulu referandumda halk, cumhuriyetten yana oy kullanmıştı. Referandum sonucunda ülkenin kraliyet ailesi sınır dışı edilmişti.

Ülkede 1971 yılında düzenlenen son referandumda devrik diktatör Todor Jivkov'un isteği üzerine 1968 yılında kabul edilen anayasa halk oylamasına sunulmuştu.