Büyüme rakamları açıklandı

TÜİK, üretim yöntemiyle hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) 2010 dördüncü çeyrek sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, büyüme hızı 2010 yılının son çeyreğinde yüzde 9,2 oldu. Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH tahmininde, 2010 yılının dördüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre gayri safi yurtiçi hasıla cari fiyatlarla 298 milyar 294 milyon lira (204 milyar 766 milyon dolar) düzeyinde gerçekleşti.

Büyüme hızı, geçen yıl ise sabit fiyatlarla yüzde 8,9 oldu. Geçen yıl gayri safi yurtiçi hasıla cari fiyatlarla 1 trilyon 105 milyar 101 milyon liraya (735 milyar 828 milyon dolar) çıktı.
2010 yılında, kişi başına milli gelir ise 10 bin 79 dolar oldu.

Öte yandan, takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, 2010 yılı dördüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,6'lık artış gösterdi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri de bir önceki döneme göre yüzde 3,6 arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üretim yöntemiyle hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.

Buna göre, kesintisiz 27 çeyrek büyümenin ardından 2008'in son çeyreğinde küresel krizin etkisiyle daralmaya geçen Türkiye ekonomisi, 2009'un üç çeyreğinde de küçülme gösterdi ve yılın son çeyreğinden itibaren de büyüme trendine girdi. 2009'un son çeyreğinde yüzde 5,9 büyüme gösteren ekonomi, 2010'nun ilk çeyreğinde yüzde 12, ikinci çeyreğinde yüzde 10,3, üçüncü çeyreğinde yüzde 5,2, dördüncü çeyreğinde de yüzde 9,2 büyüdü. Yıl tamamında büyüme oranı, yüzde 8,9 olarak belirlendi.

Kişi başına milli gelir

Türkiye'de geçen yıl kişi başına milli gelir, 10 bin 79 dolar (15 bin 138 lira) olarak hesaplandı. 2009 yılında, kişi başına düşen milli gelir 8 bin 590 dolar düzeyindeydi. Küresel kriz öncesi 2008 yılında rakam, 10 bin 440 dolar olarak belirlenmişti.

Öte yandan geçen yıl gayri safi yurtiçi hasıla, cari fiyatlarla 735 milyar 828 milyon dolara (1 trilyon 105 milyar 101 milyon lira) yükseldi. Söz konusu rakam, 2009 yılında 616,8 milyar dolar, 2008 yılında da 742,1 milyar dolar düzeyindeydi. Bu parametrelere göre, kriz öncesi döneme yaklaşıldığı dikkati çekti.
 

En fazla büyüme inşaat sektöründe

2009'da sektörel bazda sabit fiyatlarla en yüksek daralmanın gözlendiği inşaat sektörü, 2010'da baz etkisinin de belirleyiciliğiyle yüzde 17,1 büyüme gösterdi.

İlk sırayı alan inşaat sektörünü, yüzde 14,2 ile balıkçılık, yüzde 13,6 ile imalat sanayi, yüzde 13,3 ile toptan ve perakende ticaret izledi. 2010'da dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri yüzde 13, vergi-sübvansiyon yüzde 12,9 ulaştırma, depolama ve haberleşme sektörü yüzde 10,5 büyüdü.

2010'da daralma gösteren sektör bulunmadı. Ancak en küçük büyüme yüzde 0,3 ile oteller ve lokantalarda gözlendi. Kamu yönetimi-savunma, zorunlu sosyal güvenlik'te büyüme yüzde 0,5, eğitimde büyüme de yüzde 0,6'te kaldı.

Dördüncü çeyrek

Ekonominin yüzde 9,2 büyüme gösterdiği dördüncü çeyrekteki gelişmelere bakıldığında da ''sağlık işleri ve sosyal hizmetler'' ile ''oteller ve lokantalar'' sektörleri dışında tüm sektörlerde büyüme meydana geldi.

Son çeyrekte en fazla büyüme yüzde 18,4 ile balıkçılıkta kaydedildi. Bunu, yüzde 17,5 ile inşaat, yüzde 14,9 ile dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri, yüzde 13,3 ile vergi ve sübvansiyon, yüzde 13,1 ile toptan ve perakende ticaret izledi.

Sözkonusu dönemde imalat sanayi yüzde 11,3, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretim ve dağıtımı yüzde 6,5, ulaştırma, depolama ve haberleşme yüzde 12,9, mali aracı kuruluşların faaliyetleri yüzde 10,3 büyüme gösterdi.
 

TÜİK, büyüme rakamlarında revizyon yaptı

TÜİK, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da büyüme rakamlarını açıklarken, geriye dönük 7 çeyrek için revizyona gitti.

TÜİK'in daha önce açıkladığı 2009 ve 2010 büyüme rakamlarında yaptığı revizyona göre, 2009'un birinci döneminde yüzde 14,6 olarak açıklanan büyüme hızındaki daralma, yüzde 14,7'ye, ikinci dönemdeki daralma 7,6'dan yüzde 7,8'e, üçüncü dönemdeki daralma da yüzde 2,7'den yüzde 2,8'e çekildi.

2009'un son çeyreğine ilişkin yüzde 6 olarak açıklanan büyüme hızı da yüzde 5,9'a indirildi.

Bu çerçevede, 2009'da ekonomideki yıllık daralma yüzde 4,7'den yüzde 4,8'e çıktı.
2010 yılı birinci çeyrekte yüzde 11,8 olarak açıklanan büyüme hızı yüzde 12'ye, ikinci çeyrek büyüme oranı yüzde 10,2'den yüzde 10,3'e çıkarıldı. 2010'nun üçüncü çeyrek büyüme oranı yüzde 5,5'ten yüzde 5,2'ye düşürüldü.
 

Tablolar

TÜİK verilerine göre, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Sonuçları şöyle:
. Cari Sabit Cari Dolar
. Fiyatlarla Fiyatlarla Fiyatlarla Cinsinden
. GSYH Gelişme GSYH Gelişme
. (Milyon Hızı (Milyon Hızı
Dönem TL) (Yüzde) Dolar) (Yüzde)
------------- ------- ------ ------- --------
2008 1. dönem 215.846 7,3 180.019 35,3
2008 2. dönem 239.244 2,8 188.838 24,6
2008 3. dönem 262.905 1,2 217.086 20,9
2008 4. dönem 232.149 -6,2 155.848 -15,5

2008 Yıllık 950.144 1,1 741.792 14,3

2009 1. dönem 207.926 -14,7 125.955 -30,0
2009 2. dönem 228.572 -7,8 145.460 -23,0
2009 3. dönem 261.710 -2,8 173.946 -19,7
2009 4. dönem 254.350 5,9 171.343 9,4

2009 Yıllık 952.559 -4,8 616.703 -16,9

2010 1. dönem 241.578 12,0 160.132 27,1
2010 2. dönem 267.528 10,3 174.074 19,7
2010 3. dönem 297.701 5,2 196.856 13,2
2010 4. dönem 298.294 9,2 204.766 19,5

2010 Yıllık 1.105.101 8,9 735.828 19,3

TÜİK verilerine göre 2008, 2009 ve 2010 yılları ile 2010 dördüncü çeyreğine ilişkin üretim yöntemine göre sektörel gelişme hızları, sabit fiyatlarla şöyle oldu:

SEKTÖR 2008 2009 2010 2010 4.Çeyrek
---------- ------ ------- -------- -------------
Tarım 4,6 3,7 1,2 4,3
Balıkçılık -5,7 -0,3 14,2 18,4
Madencilik 5,4 -6,7 4,7 0,9
İmalat sanayi -0,1 -7,0 13,6 11,3
Elektrik-gaz 3,7 -3,4 7,3 6,5
İnşaat -8,1 -16,1 17,1 17,5
Ticaret -1,5 -10,2 13,3 13,1
Oteller-lokantalar -2,0 3,7 0,3 -0,9
Ulaştırma-Haberleşme 1,5 -7,0 10,5 12,9
Mali Kuruluşlar 9,1 8,5 7,2 10,3
Konut Sahipliği 2,3 2,9 1,9 1,2
Gayrimenkul Kiralama 6,7 4,5 7,6 4,5
Eğitim 1,2 2,0 0,6 0,9
Sağlık işleri ve
Sos.hizm. 3,3 3,2 1,1 -0,7
Eviçi Pers.Çalş.
Hanehalkları 5,6 2,3 5,4 2,8
Dolaylı Ölçülen
Mali Ara.Hizm. 8,4 9,7 13,0 14,9
Vergi Sübvansiyonlar -0,6 -8,1 12,9 13,3
GSYH(alıcı fiyatları) 0,7 -4,7 8,9 9,2