Can Çekişen Sağlık

Bazen yükselişe geçmek için dibe vurmanın gerekliliği savunulur. Ancak sağlıkta dibe vuruş buna benzemez. Yeniden yükselişe geçer mi bilinmez.

Türkiye’de dibe vurmak üzere olan alanların başında ‘sağlık’ geliyor. Her geçen gün artarak yaşanan sıkıntıların sonucu sistem artık tıkanma noktasında. Gerek hastaların gerekse sektör çalışanlarının feryatları gün geçtikçe daha da yükseliyor. Yıllardır süregelen sağlığı umursamaz politikalar sonucu ne hale gelindiği ortada.

Örneğin İstanbul’da son 30 yıldır çok az sayıda yeni hastane yapıldı. Yeterli hastane yapılmadığı gibi mevcut hastanelerde iyileştirme çalışmaları gerektiği gibi gerçekleştirilemedi. Oysa bu zaman diliminde İstanbul’un nüfusu 3 kat arttı.

İnsanlar kuyruklarda her gün mahvoluyor. Sabahın 3’ünde, 4’ünde, normalde 9’da başlayacak olan muayene için sıraya giriliyor. Bir MR çektirmek isteyen hastaya 1 yıl kadar sonrasına randevu veriliyor.

Bir doktorun net 6 saat yani 360 dakika çalıştığını kabul edersek... Günde 100 hasta başvurduğu takdirde kişi başına düşen süre 3.6 dakika yapar; ki buna hastaların muayene odasına girmesi, çıkması, derdini anlatması, soyunması, giyinmesi, reçetesinin yazılması dahil. Bu yüzden birçoğu o gün muayene olamadan geri dönüyor. Aciller dolu. Yoğun bakımlar dolu. Hastaneler arasında gidip gelen hastalar Allah’a emanet. Birçoğu imkânsızlıktan kaybediliyor.

Bütçeden sağlığa ayrılan payın en az yüzde 10’u bulması gerekirken 1923’te yüzde 2.1, 1970’te yüzde 3.08, 1990’da yüzde 4.2, 2002’de yüzde 2.6 olan oranın 1960 yılında -o da ancak- yüzde 5.7 ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmış olduğu dikkate alındığında, iyice hastalanan sağlığın yıllardır ölüme terk edilmişliğine rağmen yaşamak için verdiği olanca çabayı daha ne kadar sürdürebileceği merak konusu.

Bazen yükselişe geçmek için dibe vurmanın gerekliliği savunulur. Ancak sağlıkta dibe vuruş buna benzemez. Yeniden yükselişe geçer mi bilinmez. Ama yükselse dahi mutlaka dibe vuruşun neden olduğu sakatlıkları beraberinde getirir.

Hayatta en önemli şeydir insan sağlığı. Ülkemizde ise kolayca hiçe sayılan... Bir gün görev ve yetki sahiplerinin sağlığa sahip çıkmaları dileğiyle...