Depresyondan koruyan gen

Edinburgh Üniversitesi araştırmacıları, insanları bipolar bozukluktan koruyan bir gen varyantı saptadılar. PNAS dergisindeki araştırma yazısına göre bu gen varyantını taşıyanların, “manik depresyon” olarak adlandırılan psişik hastalığa yakalanma olasılıkları daha düşük. Söz konusu gen, glutamat reseptörünün bilgilerini taşıyor. Yani beyinde önemli bir uyarı maddesi olan glutamatın yapıtaşı. Araştırmacılar bu genin kısalmış bir varyantını bulmuşlar. İşte bu gen bipolar bozuklukların gelişimini önlemekte. Bu mutasyon ilginç bir şekilde, glutamat tanıma proteinin doğrudan kopyası olan gen alanının dışında kalıyor. Anlaşıldığı üzere kalıtım, yalnızca mRNA’yı yani protein sentezi bilgilerini taşıyan sekansta değişmiş. Araştırmacılar mutasyona uğramış bu mRNA’nın normal biçiminden çok daha dayanıklı olduğunu tahmin ediyorlar. Bu geni taşıyan hücre daha fazla mRNA üretiyor. Daha fazla mRNA ise, hücrede daha fazla glutamat tanıma proteininin üretilebildiği anlamına gelmekte. Bu da hücrelerdeki glutamatın çok daha etkili olduğunu gösteriyor.

Glutamat ve hücre duvarlarındaki tanıma reseptörleri birçok psişik hastalıkta rol oynamakta. Glutamat reseptörlerinin yetersizliğinde bipolar bozukluklar dışında, şizofreni, depresyon ve otizm gibi hastalıklar da gelişebilmekte. Fakat tek bir değişimin niçin bu kadar çeşitli etkiler yaptığı henüz bilinmiyor. Bipolar bozukluk Avrupa’da daha çok yetişkinlerde ve gençlerde görülmekte. Çocuklarda teşhis edilmesi zordur. Çünkü semptomlar yetişkinlerdekinden farklı ve daha çok dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu semptomlarına benzer.