'Doğalgaz tedarikinde sıkıntımız yok'

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ve Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) tarafından Abant'ta düzenlenen, ''Elektrik Dağıtım ve Perakende Satış Hizmetleri 5. Sektör Toplantısı'' öncesinde gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Yıldız, ülkede doğalgaz sıkıntısının yaşanıp yaşanmayacağı sorusuna, ''Son 42 yılın en soğuk yılını geçiriyoruz. Olumsuz hava şartlarına rağmen doğalgaz tedarikinde herhangi bir sıkıntımız bulunmamakta. Batı hattında, İran hattında zaman zaman düşüşler olacaktır. Bildiğiniz gibi son 3 gün içerisinde Avrupa'da 160'a yakın kişi soğuktan donarak öldü. Çok ciddi kış şartları var ve doğalgaz miktarlarında zaman zaman inişler görüyoruz. Ukrayna Bakanıyla konuştuk, Rusya ile konuştuk bunların tedariki sağlanıyor. Ben doğalgazla alakalı herhangi bir sıkıntı öngörmüyorum'' cevabını verdi.

Bir gazetecinin, Türkiye'nin İran'dan doğalgaz fiyatlarında indirim talebinde bulunmadığına dair İran yetkilileri tarafından yapılan açıklamayı değerlendirmesini istemesi üzerine de Bakan Yıldız, şunları kaydetti: ''Biz ülkemizi layıklı bir şekilde temsil etmeye gayret ediyoruz. Hele hele uluslararası ilişkilerde uluslararası arenada bir cümle söylüyorsak biz onu on defa düşünüp bir defa söyleriz. O açıdan yazılan yazıların, yapılan toplantıların, yürütülen müzakerelerin, toplantı tutanaklarını tabii ki biz piyasaya ibraz etmek durumunda değiliz. Ama bu saydıklarımın her birisi tek tek yapılmıştır. O açıdan her halde arkadaşımız bir boşta bulundu. Ondan dolayı bu cümleyi kullandı. Biz evrak ibrazına girmeyiz.''

'İran'la Türkiye'nin ilişkileri tahkimle sınırlandırılabilecek değildir'

Yıldız, doğalgaz fiyatlarına ilişkin bir soruya, doğalgaz fiyatlarının uluslararası arenada yer alan ve geçerli olan fiyatlar olduğunu belirtti. Türkiye'nin İran'la ilişkilerinin son derece sıcak, samimi ve ticarete dayalı ilişkiler olduğuna işaret eden Yıldız, ''İran'la Türkiye'nin ilişkileri tahkimle sınırlandırılabilecek değildir. Ama şunu da göz önüne almamız lazım. Doğalgaz fiyatları uluslararası arenada yer alan ve geçerli olan piyasası oluşturulan fiyatlardır. Bu durumda konu, uluslararası yargı ve uluslararası tahkimin karar vereceği konular arasına girmiş demektir. Tahkim süreci içerisinde uluslararası hakem heyetinin vereceği karar her iki ülkenin de kabul edeceği karar olacaktır'' ifadelerini kullandı.

Bu durumun iki ülke arasındaki ilişkilere zarar getirmeyeceğini belirten Bakan Yılmaz, şöyle konuştu: ''Ticari bir konudur. Ülkemin ve vatandaşlarımın hakkını ulusal arenada ve uluslararası arenada korumak durumundayım. Bunu ön plana almak durumundayım. Enerji ile alakalı ithal enerjiyle ilgili girdilerin ham petrol ve doğalgazın daha uygun fiyatlarla girmesini sağlamak benim sorumluluğum. Bu yüzden de süreci iki ülke olarak izleyeceğiz. İnanıyoruz ki, şu anda ülkemize bütün diğer ülkelerden daha yüksek fiyatla giren doğalgazın uygun ve makul bir şekilde girmesi gerektiğine inanıyoruz.''

Dağıtım şirketlerinin 13'ü özelleştirildi

Bakan Yıldız, Türkiye'de 21 elektrik dağıtım şirketinden 13'ünün özelleştirildiğini hatırlattı.
Özelleştirilen şirketlerin, toplam şirket sayısına göre yaklaşık yüzde 65, dağıtım bölgelerine göre ise yüzde 53'e karşılık geldiğini anlatan Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: ''En son yapmış olduğumuz dağıtım hizmetlerinin özelleşmesiyle alakalı ihale sürecini hep beraber takip ettik. Burada kamu üzerine düşeni yaptı. Tabi ki, teklif veren firmalardan da benzer şekilde davranmasını bekleriz. Her defasında verdiği teklife sahip çıkmak zorunda veya piyasanın gelişen şartlarında bunu tekrar değerlendirip o kararını vermek durumunda. Ancak geldiğimiz noktada, yalnızca elektrik dağıtım hizmetlerindeki teminata irat kaydeden miktarın neredeyse bir Dicle dağıtım bölgesine eşit olduğunu söylemeliyim. Yani bu bir sermaye; başlı başına bir dağıtım bölgesini satın alabilecek bir sermaye. O yüzden her birimizin mutlaka ilerleyen süreçte daha sorumlu davranması etik olacaktır.''

'Son 42 yılın en soğuk günlerini yaşadık'

Yıldız, elektrik dağıtımıyla ilgili değişim sürecinin çok yönlü olduğuna işaret ederek, önceden kamuya olan güven ve teslimiyetin, özel sektörde dağıtım şirketlerinin araştırılması ve yön tespitine tabi tutulmasına yöneldiğini anlattı.

Özel sektör firmaları arasındaki dengeyi koruyup kollamaları gerektiğine dikkati çeken Yıldız, şunları kaydetti: ''Şu anda yaşadığımız kış şartlarında, dağıtım şirketleriyle yürüttüğümüz hizmetlerin aslında bir test noktası olduğunu bilmemiz lazım. Tabi ki, bu testi iyi geçebilmemiz lazım. Meteorolojinin verilerine göre, son 42 yılda en soğuk günleri geçen hafta yaşadık. Önümüzdeki hafta içinde benzer bir hava tahmini var. Bizim bütün şartlara hazır olmamız lazım. Buradan çıkardığımız olumlu tavsiyeleri, mutlaka bu yapının içine koymamız lazım. Önceki yıllarda 40'a yakın olan problem başlıklarımızın bu toplantıda 8-10'a inmiş olması, iyileşmeyi gösteriyor. Gerekli çalışmalar yapıldı ama bu bir değişimdir. Problemler bitmez ama çözümü aranır. Her bir problemi mutlaka bu manada daha da iyileştirerek çözüme kavuşturmamız lazım.''

Yıldız, Özelleştirme İdaresinin, bundan sonra ihalesi yapılacak bölgelerle ihalesi iptal edilmiş bölgelere ilişkin sektör temsilcilerinin önerilerini alacağını sözlerine ekledi.

'Doğalgazla ilgili bir sıkıntı yok'

Yıldız, yurttaşlar ve sanayiciler tarafından öngörüleri ve tahminlerinin çok üzerinde, çok fazla miktarda doğalgaz tüketildiğini bildirdi. Bunun, olumsuz hava koşullarının son 42 yılın en uç noktasında seyretmesinden kaynaklandığına dikkati çeken Yıldız, ''Hava sıcaklığının eksi 32'leri, eksi 35'leri gördüğü yerler oluyor'' dedi.

Yıldız, bundan sonraki süreçte doğalgazla ilgili bir sıkıntı öngörmediğini dile getirerek, şöyle devam etti: ''Zaman zaman Rusya'dan aldığımız, İran'dan aldığımız gazın basıncında düşmeler olabiliyor. Ancak hem Rusya'nın hem Ukrayna'nın hem de İran'a, bu konuda göstermiş oldukları hassasiyetten dolayı teşekkür ediyoruz. Avrupa'da özellikle boru hattı boyunca Ukrayna, Rumanya, Bulgaristan, Polonya ve Çek Cumhuriyeti'nde çok ciddi soğuklarda var. Hatta Sibirya soğukları diye isimlendiriliyor. Bu hava koşulları, bu ülkelerden geçen doğalgazın tüketimini daha da artırıyor. O yüzden zaman zaman basınç düşmeleri yaşanabiliyor. Ancak vatandaşımıza sirayet edecek bir sıkıntının olmayacağı kanaatindeyim. Öngörülerimiz de bu yöndedir. Dün itibarıyla basınç çok fazla düştü, miktar da çok düştü. Bir kısım sektörlerde kısa süreli kesinti uygulamalarımız oldu ve tekrar kaldırıldı. Böyle 45 dakikalık, 1 saatlik bu tür uygulamalar oldu. Herhangi bir sektörde, sanayide veya konutta şu an itibariyle doğalgaz kesintisi söz konusu değildir.'' Yıldız, gündemlerinde doğalgaza zam konusunun bulunmadığını vurguladı.

'Hakem Heyeti vesilesiyle bu fiyatın indirilmesini talep etmekte haklıyız'

İran ile Türkiye arasındaki ilişkiler bir tahkim sürecine sığdırılamayacak kadar dostane ve köklü ilişkiler olduğunu vurgulayan Yıldız, ''O açıdan bu konuda her hangi bir sıkıntı yaşayacağımız kanaatinde değilim. Tabiki bu görüşe saygımız var ama takdir edersiniz ki biz de vatandaşlarımızın kullandığı temel girdilerden birisi olan doğalgazın fiyatının uluslararası arenalardan, uluslararası fiyatlardan daha yüksek oluşu gerekçesiyle indirimini talep etmekte haklıyız. Uluslararası Tahkim, Uluslararası Hakem Heyeti nasıl karar verirse bu süreci o şekliyle izleriz diye düşünüyorum. Bu manada görüşlere saygımız var. Ben de omuzlarımda hissettiğim sorumluluk gereği tabiki Hakem Heyeti vesilesiyle bu fiyatın indirilmesini talep etmekte haklıyız diye düşünüyoruz. Yoksa bizim ticaretimizde, ilişkilerimizde herhangi bir sıkıntıya uğramadan, bu manada kesintiye uğramadan devam edecektir'' dedi.

Doğalgaz anlamında İran'ın ihracatını yaptığı en önemli ülkenin Türkiye olduğunu anımsatan Bakan Yıldız, şöyle devam etti: ''Türkiye'nin de beş tane ithal ettiği ülkeden bir tanesi İrandır. O açıdan alışverişlerimiz devam eder. Ham petroller ile ilgili bildiğiniz gibi Türkiye ihtiyacının yüzde 40-50'sini hemen hemen İran'dan karşılıyor. Bununla alakalı ticaretimiz devam eder. Ticaret hacimlerimizle alakalı Sayın Başbakanımızın bize verdiği bir hedef var. Bu hedeflere ulaşmakla alakalı gayretlerimiz devam eder. Bu konuda her hangi bir sıkıntı yaşayacağımız kanaatinde değilim.''