Dünyada Geçen Hafta

Hariri suikastı Hizbullah’ın işi’

Eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri’nin 2005 yılında öldürüldüğü suikastın arkasında Hizbullah’ın bulunduğu iddia edildi. İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman, Alman Der Spiegel dergisinde çıkan haberlerin ardından, Hizbullah lideri Şeyh Hasan Nasrallah için uluslararası tutuklama emri çıkarılmasını istedi.Lübnan’daki Hizbullah örgütü ise iddiaları yalanladı. Açıklamada, haberlerin Lübnan’da 7 Haziran’da yapılacak seçimler öncesinde, Hizbullah’ı karalamaya yönelik olduğu belirtildi. Der Spiegel dergisi, 23 Mayıs tarihli sayısında, BM destekli uluslararası mahkemenin, suikastla ilgili soruşturmasında, Hariri dahil 23 kişiyi öldüren bombanın Hizbullah ile bağlantılı olduğunu gösteren önemli kanıtlar bulduğunu yazmıştı.

Tahran’da üçlü zirve

Pakistan Devlet Başkanı Asıf Ali Zerdari ve Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, “üçlü zirve” toplantısı kapsamında 24 Mayıs’ta Tahran’da İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’la bir araya geldi. Terörle mücadelenin ele alındığı zirvede, bölgesel işbirliği amaçlı bir anlaşma imzalandı. Uzun sınırları olan üç ülkenin, sınır güvenliğinin sağlanması için alınacak tedbirleri de ele aldıkları bildirildi. Ahmedinejad, toplantının başında yaptığı konuşmada, Afganistan’daki yabancı askerlerin varlığının bölgenin istikrarına olumlu katkı sağlamadığını söyledi.
 

Bağlılık yeminini etmeyene vatandaşlık yok

İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman’ın partisi İsrail Evimiz, tüm İsrail vatandaşlarının Yahudi Devleti’ne bağlılık yemini yapmalarını gerektirecek bir kanun tasarısını parlamentoya sunmaya hazırlanıyor. “Yahudi, Siyonist ve demokratik olan İsrail devletine, onun sembol ve değerlerine ve gerektiği müddetçe kanunla belirlendiği üzere askerlik ve benzeri görevleri yerine getireceğime yemin ederim” sözlerini içeren yemin, Arap vatandaşların haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle tepki topladı. Başbakan Binyamin Netanyahu’nun sağ kanat Likud Partisi’nin de tasarıya sıcak baktığı belirtiliyor.

Tasarı, Arapları askerliğe zorlama amaçlı olduğu gerekçesiyle de eleştiriliyor. Çünkü tasarı İçişleri Bakanlığı’na, vatandaşların askerlik görevini yapmayı reddetmesi durumunda, vatandaşlığı askıya alma yetkisi veriyor. İsrail’de nüfusun yaklaşık yüzde 20’sini oluşturan 1.2 milyon Arap askerlikten muaf tutuluyordu.

Öte yandan, İsrail ordusu, Gazzelileri havadan attığı bildirilerle, “İsrail ile Gazze arasındaki güvenlik çitlerine 300 metreden fazla yaklaşmamaları” konusunda uyararak, aksi takdirde operasyon yapılacağını duyurdu.
 

İran’la futbol diplomasisi

İran, ABD Futbol Federasyonu’ndan maç teklifi aldıklarını duyurdu. İran Futbol Federasyonu Başkanı Ali Keffaşiyan, ABD Futbol Federasyonu’ndan aldıkları dostluk maçı teklifini değerlendirdiklerini bildirdi. ABD milli futbol takımının, başkent Tahran’daki 100 bin kişilik Azadi Stadyumu’nda İran milli takımı ile dostluk maçı yapmak istediğini belirten Keffaşiyan, Amerikalıların maç için 10 Ekim ile 14 Kasım tarihlerini önerdiğini belirtti. Keffaşiyan, 2010 Dünya Kupası karşılaşmaları programına göre bir cevap vereceklerini de bildirdi.
 

Scientology yargılanıyor

Fransa’da faaliyet gösteren “Scientology kilisesi” tarikatı üyelerinin, organize dolandırıcılık suçlamasıyla yargılanmasına başlandı. Başkent Paris’teki mahkemede görülen ve tarikatın yedi yöneticisinin yargılandığı dava 17 Haziran’da sona erecek. Sanıklar, tarikat üyelerine, tedavi amaçlı olduğu iddia edilen, ancak gerçekte hiçbir faydası bulunmayan bazı ilaç ve cihazları satarak çıkar sağlamakla suçlanıyor. ABD’de Tom Cruise ve John Travolta gibi sinema oyuncularının da üyesi olduğu tarikat, Japonya, İspanya ve Kanada’da dini örgüt statüsüne sahip.

Sudan’da kabileler arasında çatışma: 244 ölü

Sudan'da kırsal bölgede yaşayan iki kabile arasında çıkan çatışmada 244 kişi öldü. Sudan İçişleri Bakanı İbrahim Mahmud Hamad, yaptığı açıklamada, Kordofan bölgesinde hafta başında çıkan çatışmada 75'i polis 244 kişinin öldüğünü söyledi. Çatışmada, Sudan’ın iki büyük Arap kabilesi Misseriya ve Rizeigat arasında meydana geldi.
 

Kuzey Kore meydan okuyor

Kuzey Kore 25 Mayıs’ta “yeraltında başarılı bir nükleer deneme” yaptığını duyurdu. İlerleyen günlerde ise bu denemeyi altı füze denemesi izledi. Rusya, Pyongyang’ın nükleer deneme yaptığını doğrulayarak bunun ABD’nin 1945’te Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki kentine attığı atom bombalarıyla yaklaşık eşit güçte olduğunu açıkladı.
Bunun üzerine, Güney Kore ve bu ülkedeki Amerikan askerlerinin alarm düzeyi artırıldı ve Güney Kore, ABD liderliğindeki Kitle İmha Silahlarının Yayılmasıyla Mücadele İçin Güvenlik Girişimi’ne (PSI) katıldı. Kuzey Kore ise Güney Kore’nin bu girşiminin kendisine karşı savaş ilanı olduğunu açıkladı. Kuzey Kore ordusundan yapılan açıklamada, Seul’ün PSI’ya katılma kararının ardından, Pyongyang’ın Kore Savaşı’nı sona erdiren 1953’teki ateşkes anlaşmasına artık bağlı olmadığı belirtildi.

Pyongyang’ın nükleer çıkışına birçok ülkeden tepki geldi. BM Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore'yi yaptığı son nükleer deneme nedeniyle kınarken, ABD Savunma Bakanı Robert Gates, nükleer silaha sahip bir Kuzey Kore’ye göz yummayacaklarını açıkladı.
İlk nükleer denemesini 2006’da yapan Kuzey Kore’nin hafta başında gerçekleştirdiği ikinci denemesinin ilkine göre yaklaşık 1 kiloton daha güçlü olduğu belirtiliyor. 1 kiloton yaklaşık 1000 ton TNT’nin yarattığı güce sahip.

 

Almanya’da ırkçılık kaygısı

Avrupa Konseyi’ne bağlı Irkçılık ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Konseyi (ECRI), 26 Mayıs’ta yayımladığı raporda Almanya ve Belçika’da ırkçılık, antisemitizm, Müslüman ve yabancı düşmanlığının kaygı verici ölçülerde arttığını duyurdu. Türklerin ve Müslümanların maruz kaldığı ayrımcılığa geniş yer verilen raporda, Alman hükümetinin çifte vatandaşlığı önleyen haksız uygulamalarına da dikkat çekildi. Bunun üzerine Almanya, çifte vatandaşlığın yeniden görüşülebileceği açıklamasında bulundu.
 

Fransa da Körfez’e yerleşti

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, 26 Mayıs’ta Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) başkenti Abu Dabi’de ülkesinin Körfez’deki ilk daimi askeri üssünün açılışını yaptı. Törene, BAE Başbakan Yardımcısı Şeyh bin Zayed el Nahyan da katıldı. Fransa üsle bölgedeki etkinliğini arttırmayı amaçlıyor. Askeri tesis Fransa’nın son yıllarda Afrika dışındaki en büyük yabancı üssü.
 

Taliban Svat’ın intikamını aldı

Pakistan’daki Taliban örgütü, Lahor kentinde 27 Mayıs’ta bir karakola ve istihbarat servisi binasına saldırı düzenledi. Saldırıda..... kişi öldü. Pakistan’daki Taliban lideri Beytullah Mesud’un yardımcısı, AP ajansına telefonla yaptığı açıklamada, “Hükümetin ABD’nin desteğiyle operasyonlarına devam etmesi halinde, hükümet binalarına yönelik saldırıları sürdüreceklerini” söyledi. Mesud’un yardımcısı saldırıyı “Pakistan ordusunun bir süredir Svat Vadisi’ne düzenlediği operasyonun intikamını almak için yaptıklarını” kaydetti. Öte yandan Pakistan ordusu, Svat Vadisi'nde Taliban militanlarına karşı sürdürdüğü mücadelede Vadi’nin merkezini ele geçirdiğini açıkladı.

İzlanda AB üyeliğine hazırlanıyor

Uzun yıllardır AB üyeliğine soğuk bakan İzlanda, yaşadığı ekonomik krizin ardından birliğe girmek için girişimlere başladı. AB Komisyonu, 320 bin nüfuslu bu ülkenin adaylığına ve katılımına “zihinsel olarak” hazır bulunduğunu kaydederek yeşil ışık yakarken, İzlanda'nın katılım müzakerelerinin 12 ay kadar sürebileceği, tek sorunun, İzlanda’nın balıkçılık sektöründeki himayeci tavrının değişmesi gereğinden kaynaklanabileceği, ancak bunun aşılacağı ifade ediliyor. İzlanda'da 1991'den beri iktidarda olan muhafazakarlar AB'ye katılmaya karşı çıkıyorlardı. Buna gerekçe olarak balıkçılık sektöründeki ulusal menfaatler öne sürülüyordu.
 

Hindistan ve Bangladeş’i Ayla kasırgası

Bangladeş ve Hindistan'ı hafta başında Ayla kasırgası ile sarsıldı. Kasırga nedeniyle 210’dan fazla kişi öldü. Sellerin etkili olduğu bölgelerde mahsur kalan milyonlarca kişiye ulaşılmaya çalışıldığını belirten yetkililer, yüzlerce kişinin kayıp olduğunu belirterek ölü sayısının artmasından endişe ediyor. Her iki ülkede milyonlarca kişinin yer değiştirmek zorunda kaldığı, bu kişilerin büyük bölümünün gıda sıkıntısı çektiği açıklandı.
 

İran’da camiye bombalı saldırı

İran’da 28 Mayıs’ta Sistan-Belucistan eyaletinin başkenti Zahidan’daki Emir el Müminin Camisi’ne akşam namazı sırasında bir bombalı saldırı düzenlendi.
Patlamada 25 kişi öldü, 125 kişi de yaralandı. İran yönetimi, saldırıdan sorumlu tuttuğu 3 kişiyi idam ederken, saldırıyı Pakistan’da üslenen Cundullah (Allah’ın Ordusu) adlı Sünni muhalif örgüt üstlendi. Saldırının ardından İran, saldırının arkasında, Pakistan sınırındaki Sünni grupları desteklemekle suçladığı ABD’nin olduğunu iddia etmiş, ABD bunu yalanlamıştı. El Kaide terör örgütüyle ilişkili olduğu belirtilen Cundullah örgütü, İran'daki Sünni azınlığın hakları için mücadele ettiğini öne sürüyor.
 

Obama ile Abbas ilk kez biraraya geldi

ABD Başkanı ile Filistin lideri 28 Mayıs’ta Washington'da ilk kez biraraya geldi. İsrail'den verdiği taahhütleri yerine getirmesini ve Filistin topraklarında Yahudi yerleşim birimlerinin genişletilmesini durdurmasını bir kez daha isteyen Obama, bir Filistin devletinin kurulmasından yana olduğunu yineledi.
 

İsrail’den ABD’ye rest

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ABD Başkanı Barack Obama’nın, Yahudi yerleşim birimleri inşasının tümüyle dondurulması yönündeki çağrısına rağmen Kudüs
ve Batı Şeria'daki yerleşim birimlerinin genişletileceğini söyledi. Netanyahu, "Yeni yerleşim birimleri inşa etmek niyetim yok. Ama doğal büyüme ihtiyaçlarını karşılamak
için inşaatın yasaklanması veya inşaatın tamamen durdurulması, adil bir talep değil" dedi.
 

Kıbrıs’taki BM Barış Gücü’ne ‘hayır’

BM Güvenlik Konseyi (BMGK), Kıbrıs'taki BM Barış Gücü'nün (UNFICYP) görev süresinin 6 aylığına uzatılmasını talep eden karar tasarısını, Türkiye’nin “hayır” oyuna rağmen kabul etti. Karar tasarısına karşı 14 ülke ''evet'' oyu kullandı. Öte yandan KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Kıbrıs'ta çözümün 2010 başında olabileceğini söyledi.

 

Evo Morales’ten bağımsızlık çağrısı

Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales, Amerikan yerlilerinden “ilkinden 200 sene sonra Amerika’nın ikinci ve nihai bağımsızlığını kendi elleriyle kazanmalarını” istedi. Peru’daki Titicaca gölü kıyısında düzenlenen Amerikan Yerlileri Zirvesi’ne mesaj yollayan sosyalist Morales, yerli halklarına “kendi kaderlerini kendi ellerine almalarını ve arzu ettikleri dünyayı kendi elleriyle kurmaları” çağrısında bulundu. Programı dolu olduğu için zirveye katılamayan Morales, zirvede okunan mesajında, “Şunu herkes bilsin ki, mücadelemiz bitmedi. Direnişten isyana, isyandan devrime gidiyoruz: İkinci ve nihai bağımsızlık vakti gelmiştir...” ifadesini kullandı. Amerikan kıtasının hep sömürüldüğünü hatırlatan Bolivyalı yerli lider, resmi tarihin Amerika’nın istilasını “Amerika’nın keşfi”, soykırımı ise “fetih” olarak takdim ettiğini belirtti ve “Bugün de zenginliklerimize serbest ticaret anlaşmalarıyla el atmanın adını entegrasyon koydular...” dedi. Bolivya, 1825’te İspanyollardan kazanılan bağımsızlık yolundaki ilk isyan hareketinin 200. yıl dönümünü kutluyor.

Chavez’den Obama’ya yeni kitap

Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, gelecek sefer karşılaştıklarında ABD Başkanı Barack Obama’ya, Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir İliç Lenin’in ünlü “Ne Yapmalı” adlı kitabını hediye edecek. Chavez “Merhaba Başkan” adlı televizyon programının yıl dönümü nedeniyle önceki gün yaptığı konuşmada, Obama'ya hediye ettiği kitabın Obama’nın okuyup okumadığının sorulması üzerine, “Bilemiyorum ama bir sonraki görüşmemizde Obama’ya Lenin’in ‘Ne Yapmalı’ isimli kitabını hediye edeceğim” diye konuştu. Lenin, ilk kez 1903'de yayımlanan kitabında, proletarya devriminde komünist partinin rolünü tartışıyor. Chavez, Nisan ayında ilk kez görüştüklerinde, Obama’ya Eduardo Galeano’nun “Latin Amerika'nın Kesik Damarları: Bir Kıtanın 500 Yıllık Yağması” adlı kitabını hediye etmişti.

(Derleyen: Berza Şimşek)