Dünya’nın çekirdeği orantısız mı?

Berkeley – Kaliforniya Üniversitesi’nde çalışan deprem bilimcilerin Nature Geoscience bülteninde yayımlanan yeni çalışmasına göre bu çekirdek, erimiş haldeki demirden yarım milyar yıldan uzun zaman önce donmaya başladıktan beri böyle.

Endonezya’daki Banda Denizi’nin altında, erimiş demir soğudukça oluşan demir kristalleriyle meydana gelen bu hızlı büyüme, çekirdeği orantısız hale getirmiş. Kütleçekimin bu yeni büyümeyi eşit şekilde dağıtması, çapı her yıl ortalama 1 milimetre artan küre biçimindeki bir iç çekirdeğin korunmasını sağlıyor.

Fakat bir tarafın daha fazla büyümesi, Dünya’nın Endonezya’nın altında bulunan dış çekirdeğinde veya manto tabakasında meydana gelen bir şeyin, iç çekirdekteki ısıyı Brezilya’nın altındaki diğer tarafa göre daha hızlı götürdüğünü düşündürüyor. Bir tarafın daha hızlı soğuması, bu taraftaki demirin daha hızlı kristalleşmesini ve iç çekirdeğin daha hızlı büyümesini sağlıyor.

Tüm bunlar, Dünya’nın manyetik alanı ve tarihine yönelik sonuçlar taşıyor; çünkü iç çekirdekten yayılan ısının yön verdiği dış çekirdekteki ısı aktarımı, dinamoya yön veriyor. Bugün bizi Güneş’ten gelen tehlikeli parçacıklardan koruyan manyetik alanı ise dinamo meydana getiriyor.

Berkeley Dünya ve Gezegen Bilimleri Yüksek Lisans Fakültesi’nde profesör ve Berkeley Sismolojik Laboratuvarı’nın müdürü olan Barbara Romanowicz, şunları söyledi:

"İç çekirdeğin yaşında, yarım milyar ila 1,5 milyar yıl arasında olmak üzere epey gevşek sınırlar sunuyoruz” diyor. “Bu sayede, katı iç çekirdek var olmadan önce manyetik alanın nasıl oluştuğuna yönelik tartışmalara yardımcı olabiliriz. Manyetik alanın halihazırda 3 milyar yıldır var olduğunu biliyoruz. Bu yüzden, o zamanlar dış çekirdekte meydana gelen ısı aktarımına başka süreçler yön vermiş olmalı."

İç çekirdeğin nispeten daha genç olması, Dünya tarihinin ilk zamanlarında sıvı çekirdeği kaynatan ısının bugün gördüğümüz demir kristalleşmesinden değil; demirden ayrılan hafif elementlerden geldiği anlamına gelebilir.

İç çekirdeğin eşit olmayan şekilde büyümesi, otuz yıllık bir gizemi açıklıyor: Çekirdekteki kristalleşmiş demir, Dünya’nın dönüş ekseni boyunca ve batıda doğuya göre daha fazla hizalanmış gibi görünüyor.

Kaynak: Popular Science