Ekonomide yılın olayları/ Şubat

Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, krizin Avrupa'da yarattığı etkiye ilişkin ''20 yılda biriktirdiğimizi, kriz 2 yılda götürdü'' değerlendirmesinde bulundu. Dünya Ticaret Örgütü Başkanı Pascal Lamy de küresel ticarette meydana gelen daralmanın 2009'da yüzde 12 ile rekor seviyeye ulaştığını bildirdi.

Türkiye'deki etkilerine ilişkin de Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) bu ay içinde açıkladığı kriz sürecinde 3 kişiden 1'inin borçlandığı tespiti dikkati çekti. Merkez Bankası verilerine göre de 2009'da kredi kartı borcunu ödemeyenlerin sayısı yaklaşık 2 kat artışla 672 bin 38 oldu. Ferdi borcunu ödemeyenlerde de 3 kat artış gözlendi, sayı 457 bin 947'ye ulaştı.
Borç krizindeki Yunanistan bu ay içinde önlemler paketini açıkladı. Pakette, yüksek ücret alan memurların maaşlarının dondurulması, 12 bin Avro'nun üzerindeki kazançlara yüzde 18-40 arasında vergi uygulanması gibi unsurlar yer aldı. AB devlet ve hükümet başkanları da Yunanistan'a yardım konusunda anlaşma sağladı.
Ekonomide 2010 yılının şubat ayında yaşanan bazı önemli gelişmeler şöyle:

1 Şubat:
-Japon kredi derecelendirme kuruluşu JCR, Türkiye'nin kredi notunu, BB(-)'den, BB'ye yükseltti.
-Fransız otomotiv üreticisi Peugeot-Citroen, Avrupa'da 100 bin aracı geri çağırdı.
-Borç kriziyle boğuşan Yunanistan'da, hükümetin bütçeyi düzeltme önlemlerini denetleyen AB Komisyonu, bu ülkeden ek önlemler talep edeceğini duyurdu.
-Doğan TV'nin yüzde 25'inin satışı sırasında ''yükümlülüklerini zamanında yerine getirmediği'' iddiasıyla vergi kaçakçılığı cezası kesilen Doğan Yayın Holding, açtığı davayı kazandı. Holding, 772,5 milyon liralık kısım için vergi cezasının iptaline karar verildiğini açıkladı.
-Rusya, Türkiye'den beyaz et ithalatı yasağını kaldırdı.

2 Şubat:
-Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Başkanlığına, bu görevi vekaleten yürüten Şakir Ercan Gül atandı.
-İş Bankası, The Banker Dergisinin ''Top 500 Banking Brands'' sıralamasında 91. sırada yer alarak, ilk 100'e giren tek Türk bankası oldu.
-Toyota Motors, kitlesel araç çağırmaların maliyetinin 2 milyar doları bulabileceği açıkladı.

3 Şubat:
–Çin'in, Irak'tan 8,5 milyar dolarlık alacağının yüzde 80'ini sileceği bildirildi.
-TÜİK'e göre, Ocak ayında TÜFE yüzde 1,85, ÜFE yüzde 0,58 arttı. Ocak ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 8,19, ÜFE'de yüzde 6,30 oldu.

4 Şubat:
-Merkez Bankası'nın verilerine göre, 2009 yılında bir önceki yıla göre kredi kartları borcunun ödemeyenlerin sayısı 351 bin 668'den 672 bin 38'e, ferdi kredi borcunu ödemeyenlerin sayısı da 154 bin 972'den 457 bin 947'ye çıktı. Kredi kartı borcunu ödemeyenlerin sayısı 2009 yılında bir önceki yıla göre yüzde 91,1, ferdi kredi borcunu ödemeyenlerin sayısı da yüzde 195,5 yükseldi.

5 Şubat:
-Toyota Üst Yöneticisi Ali Haydar Bozkurt, potansiyel gaz pedalı sorununa ilişkin Türkiye'de 2005-2009 yılları arasında satılmış yaklaşık 57 bin 301 bin modeli yarım saatliğine servise çağıracakları bildirdi.
-Danıştay, Doğan Yayın Holding'in 2004, 2005 ve 2006 yıllarına ait 862,4 milyon liralık ihtiyati haciz işlemlerinin durdurulmasına karar verdi.

Aydın Doğan, Doğan'daki görevini bıraktı

8 Şubat:
-Arçelik, Vestel ve Anadolu Efes, Deloitte'un her yıl halka açık şirket bilgilerine dayanarak tespit ettiği dünyanın en büyük 250 tüketici ürünü şirketi sıralamasına girdi.
-Sanayi üretim endeksi, 2009 Aralık'ta 2008'in aynı ayına göre yüzde 25,2, bir önceki aya göre yüzde 8,7 arttı.
-Hürriyet Gazetesi ve Matbaacılık A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Doğan'ın görevinden ayrılacağı, yerine Vuslat Doğan Sabancı'nın getirileceği bildirildi.

9 Şubat:
-Toyota, dünya genelinde 436 bin adet hibrid aracını fren sorunu nedeniyle geri çağırdı.
-Yunan hükümeti, Ekonomik İstikrar ve Kalkınma Programı çerçevesinde ülke ekonomisi ve bütçe açığı sorunlarına karşı önlemler paketini açıkladı. Pakette, yüksek ücret alan memurların maaşlarının dondurulması, 12 bin Avronun üzerindeki kazançlara yüzde 18-40 arasında vergi uygulanması gibi unsurlar yer alıyor.

10 Şubat:
-Japon otomobil üreticisi Honda, dünya genelinde 437 bin 763 aracını airbaglerinde problem olduğu gerekçesiyle geri çağıracağını açıkladı.

11 Şubat:
-Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, et fiyatlarındaki artışa ilişkin çalışma yapacaklarını, bu aşamada ithalatı düşünmediklerini bildirdi
-AB devlet ve hükümet başkanları, piyasalarda endişe yaratan Yunanistan'a yardım konusunda anlaştı.
-Alman otomobil üreticisi Volkswagen, Brezilya'da 193 bin 620 aracını tekerleklerinde problem olduğu gerekçesiyle geri çağıracağını açıkladı.
-Aydın Doğan, Petrol Ofisi A.Ş. (PO) Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Yönetim Kurulu üyeliğinden ayrıldı, yerine kızı Hanzade Doğan Boyner seçildi.
-Ödemeler dengesi. Türkiye'nin 2009 yılında cari açık, 2008 yılına göre yüzde 67 oranında düşüş göstererek 41 milyar 947 milyon dolardan 13 milyar 854 milyon dolara geriledi. Buna göre, 2009 Aralık ayında cari açık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 4,5 oranında artarak 3 milyar 78 milyon dolardan 3 milyar 217 milyon dolara yükseldi.

12 Şubat:
-Türkiye'ye 2009'da net uluslararası doğrudan yatırım girişi, önceki yıla göre yüzde 58,4 azalarak, 7 milyar 597 milyon dolara indi.

14 Şubat:
-Küresel krizle ilgili oldukça karamsar bir tablo çizen AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, ''20 yılda biriktirdiğimizi, kriz 2 yılda götürdü'' tespitinde bulundu.
Barroso, Avrupa'da geçen yıl kaydedilen yüzde 4 küçülmenin 1930'lardan bu yana en kötü ekonomik performans olduğu ve sanayi üretiminde görülen yüzde 20 gerilemenin 1990'lı yıllardaki seviyeye dönüş anlamına geldiğini belirtti.

15 Şubat:
-TÜİK, 2009 yılı Kasım dönemi için işsizlik oranını yüzde 13,1 olarak açıkladı. Ülkedeki işsiz sayısı önceki yılın aynı dönemine göre 3 milyon 270 bin kişiye yükseldi.

16 Şubat:
-Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarını değiştirmedi. Buna göre, gecelik faiz oranları, borçlanmada yüzde 6,50, borç vermede ise yüzde 9,00 olarak uygulanacak.
-Petrol Sanayi Derneği'nin raporuna göre 2009 itibariyle ilk kez oto LPG (otogaz) tüketimi, benzin tüketimini ton cinsinden geçti.

17 Şubat:
-Merkezi Yönetim Bütçesi Ocak ayında 3 milyar 121 milyon lira açık verdi. Ocak ayında bütçeden 22 milyar 646 milyon lira harcama yapıldı, bütçe gelirleri de 19 milyar 525 milyon lira oldu.
-Efes Türkiye Genel Müdürü Tuğrul Ağırbaş, son 4 yılda 17 bin satış noktasının ya kapandığını ya da bira satışından vazgeçtiğini belirtti.

18 Şubat:
-Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, 2009 yılında bir önce yıla göre yüzde 8,5 gerileyerek 128 milyar 210 milyon dolara indi.
-TÜİK verilerine göre, kriz sürecinde 3 kişiden 1'i borçlandı. Vatandaşın yüzde 60'ı ''daha ucuz ürün'' tüketmeye başladı.
-Van, Fırat, Çamlıbel ve Uludağ Elektrik Dağıtım bölgelerinin ihalelerinde, toplam 1 milyar 528 milyon 850 bin dolar teklif verildi.

19 Şubat:
-Amerikan Merkez Bankası (Fed), yüzde 0,50 olan reeskont faiz oranını 25 baz puan artırarak yüzde 0,75 yaptı. Böylece banka, finans krizi başladığından bu yana ilk kez, bankalara verdiği acil krediler için uyguladığı oranı artırmış oldu.
-Standard and Poor's Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu ''BB''ye yükseltti. Standard and Poor's'dan yapılan açıklamada, Türkiye'nin uzun vadeli yerel para birimi cinsinden kredi notunu ise ''BB ''ya yükseltti.
-Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, yılın ilk 6 ayında enflasyonun hedeflenenin üzerinde seyredebileceğini, ancak ikinci yarıda hedefe yaklaşılmasını beklediklerini belirtti.

20 Şubat:
-Kazakistan, Belarus ve Rusya, Avrasya Borsa Birliğini kurma kararı aldı.

22 Şubat:
-İmalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı Şubat ayında, geçen yılın aynı ayına göre 7,5 puan artarak, yüzde 67,8 oldu. Kapasite kullanım oranı, Ocak ayına göre ise değişim göstermedi.
-Merkez Bankası İktisadi Yönelim Anketi sonucuna göre, son üç aya yönelik değerlendirmelerde üretim hacminde artış diyenler lehine olan seyrin zayıflayarak devam ettiği gözlendi.
-Türkiye'nin merkezi yönetim borç stoku Ocak 2010 itibarıyla 447,8 milyar lira olarak gerçekleşti. Hazine Müsteşarlığı'nın yayınladığı merkezi yönetim brüt borç stoku verilerine göre, Ocak ayı sonu itibariyle iç borç stoku 335,9 milyar lira, dış borç stoku 111,9 milyar lira oldu.

Küresel ticarette yüzde 12 ile rekor gerileme

24 Şubat:
-Hyundai, ön kapıdaki kilit sorunu nedeniyle ABD'de, 2011 model Sonata sedanların satışını durdurdu.
-Dünya Ticaret Örgütü Başkanı Pascal Lamy, geçen yıl küresel ticaretin yüzde 12 ile rekor oranda gerilediğini bildirdi.
-IMF, Irak'a 3,6 milyar dolar kredi verilmesini onayladı.
-Türkiye'de Kasım ayında 35 bin 781 adet taşıt, Aralık ayında ise 48 bin 28 adet taşıt trafiğe kaydoldu. Trafikteki toplam araç sayısı 2009 yılında da 551 bin 305 adet arttı.

25 Şubat:
-Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, bir haftada 532 milyon dolar azalarak 67 milyar 357 milyon dolara indi. Merkez Bankasının brüt döviz rezervleri, 12 Şubat tarihi itibariyle 67 milyar 889 milyon dolar düzeyindeydi.

26 Şubat:
-Botaş Yönetim Kurulu Başkanlığına Fazıl Şenel atandı.
-Forbes Türkiye, ''En Zengin 100 Türk'' listesini açıkladı. Hüsnü Özyeğin, 3 milyar dolarlık servetiyle ''en zengin Türk'' unvanını korurken, listede ikinci sırada Mehmet Emin Karamehmet 2,9 milyar dolarlık, üçüncü sırada Şarık Tara 2,6 milyar dolarlık servetiyle yer aldı.
-İhracat bu yılın Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,3 azalarak 7 milyar 864 milyon dolar oldu. İthalat da Ocak'ta yüzde 23,9 oranında arttı ve 11 milyar 504 milyon dolar olarak gerçekleşti.