Facianın ön raporu 'kaza' değil 'cinayet' diyor

Soma'da 299 madenciyi kaybettiğimiz işçi katliamı sonrasında facianın nedenine ilişkin ilk tespitler yapıldı. Milliyet gazetesinden Arif Balkan'ın haberine göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan 3 müfettiş dün Soma’daki madende incelemelerde bulundu. Bu müfettişlerden birinin talebiyle bir A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı ve maden mühendisi 299 madencinin öldüğü galerilere girdi.

İŞTE İLK RAPOR

Müfettişlerin ilk incelemesi sonrası hazırladığı rapora göre, eğer madende yeteri kadar karbonmoksit ölçer cihaz yerleştirilmiş olsaydı, içten içe yanan kömürün saldığı gaz erkenden fark edilecek, yanan bölge demir ağ ve betonla kapatılacak, ağaç tahkimat alev almayacak, çökme meydana gelmeyecek ve 299 işçi hayatından olmayacaktı.

Raporda şu ifadeler yer aldı;

• Madende yeteri kadar karbonmoksit ölçer cihaz yok.
• Ana nakliyat galerisinde bağlar arası tahkimat (sağlamlaştırma) uygun değil.
• Bağlar arası tahkimat için gerekli hasır tel ve ankraj (göçüğe karşı kaya saplaması) çubuğu yok.
• Tavanda bolca ağaç malzeme kullanılmış.
• Galeri içerisindeki tavan taşının (kömür) içten içe yanmasından dolayı yanma tavandan bir iki metre yukarı ulaştı.
• Komple galeri boyunda meydana gelen bu olay sonucunda tavan, aniden boşalarak galeriyi doldurdu.(çökme).
• Yanma devam ettiği için galerinin hava yolu kapanmış, çıkan karbonmonoksit gazı ve Dumandan maden işçileri zehirlenmiştir.

UZMANLARDAN İLK YORUMLAR

TMMOB Maden Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Muhammed Yıldız, hazırlanan ilk rapora ilişkin açıklamalarda bulundu. Yıldız'ın yorumu, "Mekanize kazıya yani makinalı hidrolik sisteme geçilmeden önce her tarafta ahşap ağaç kullanılıyordu. Burada önemli olan tabi ki ahşap ağaç yanıcı ama ana yollarda ağaç dışında çelik bağ dediğimiz bağları kullanıyorlar. Bunların üzerine kamalar konuluyor. Bu madende 50 civarında karbonmonoksit ölçüm cihazı olduğunu biliyorum. Bunlar sensörlü, oralarda bir şey olduğunda sensör devreye giriyor ve oradaki sistemleri durduruyor. Burada siz özellikle bacaya doğru daha sıklıkla koymalısınız ya da yangın riski olan yerlere konmalı, ki daha doğru ölçüm yapsın. Hiçbir yanma tehlikesi olmayan ana kayanın içinde bir yere koymanız bir şey değiştirmez" şeklinde oldu.

İş güvenliği uzmanı Hasan Yanık ise rapor hakkında yaptığı yorumda, "İncelemeye göre bir madende yaşanabilecek en korkunç olaylardan biri olan ‘göçük’ yaşandığını görüyoruz. Karbonmonoksit ölçümleri kömür üretilen panoların girişinde, panoların içerisinde 200 -300 metre aralıkla olmalı. Erken uyarı monitör sistemiyle bu ölçümler izleniyor. Şimdi yapılması gereken erken uyarı kayıtlarını incelemektir" diye konuştu.

BİR SENSÖR 90 LİRA

Karbonmonoksit Gaz Alarm Dedektörünün fiyatı yaklaşık 90 TL civarında. Elde taşınabilen karbonmonoksit ölçüm cihazının ücreti ise yaklaşık 400 TL.