"Felaket önlenebilirdi"

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Murat Taşdemir, yaptığı yazılı açıklamada, Kütahya'daki gümüş madeninin siyanür barajında meydana gelen çökmenin ardından oda bünyesinde kurulan kriz masası tarafından açıklamaların halka zamanında ulaştırıldığı ve alınması gereken tedbirlerin Bakanlık ve Valilik görevlilerine iletildiği belirtildi.

Çevre Mühendisleri Odası'nda akademisyen ve konuyla ilgili uzmanlardan kriz masası oluşturulduğu ifade edilen açıklamada, bölgede incelemeler yapıldığı, bölgedeki yağış miktarı da dahil olmak üzere birçok verinin analiz edildiği, tesis etrafından alınan toprak ve su numunelerinin analizlerinin yapıldığına işaret edildi ve gerekli teknik çözümlerin yetkililerle paylaşıldığı belirtildi.

Çevre Mühendisleri Odası'nın kazaya sebep olan ihmallere dikkat çektiği, söz konusu ihmallerle ilgili gerekli tedbirlerin alınması gerektiği vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:

''Kütahya Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından Ekim 2010 tarihinde Eti Gümüş A.Ş'ye bir yazı gönderilmiş ve firmadan siyanür barajıyla ilgili alınması gereken önlemlerin belirlendiği bir rapor hazırlanmasını istemiştir. Firma Kütahya Valiliğine aradan 3 ay geçtikten sonra Ocak 2011 tarihinde cevap vermiş ve cevabında ODTÜ ile protokol yapıldığını ve Nisan ayının ilk haftasında ilgili raporu teslim edeceklerini bildirmiştir. ODTÜ hazırlaması gereken raporu Nisan 2011 tarihinde bitirmemiş, rapor kazadan 4 gün sonra yani 1,5 ay gecikmeli olarak tamamlanabilmiştir. Kütahya Valiliği barajın yıkılacağı ihtimali gördüğü tarihte işletmeyi durdursaydı ya da ODTÜ raporunu gecikme olmadan teslim etseydi ya da firma Kütahya Valiliğinin yazısına gerekli süre içerisinde cevap verip ilgili işlemleri yapsaydı bu felaketle karşılaşmayacaktık.

Bir başka ihmal ise 26 Mart 2010 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Gereği en geç 1 Nisan 2011 tarihine kadar firmanın atık depolama sahalarının iyileştirme planlarını Bakanlığa sunarak lisans alma yükümlülüklerini yerine getirmemiş olmasıdır. Eti Gümüş A.Ş'ye ait atık siyanür barajı lisanssızdır. İlgili yönetmelik gereği bu atık barajının 1 Nisan 2011 tarihinde lisans almaması halinde kapatılması gerekmekte iken firma çalışmalarına devam etmiştir. Eğer bu ihmal olmasaydı bu felaketi yaşamamış olabilirdik.
Firma Eti Gümüş A.Ş. 2009 yılında ÇED raporu onaylanan 5 numaralı havuzu aradan geçen 2 yıl içerisinde tamamlamış olsaydı bu felaket yaşanmamış olacaktır. Tüm bu ihmaller Çevre ve Orman Bakanlığının ve taşra teşkilatının yeterli denetim yapmamasından kaynaklanmaktadır. Bakanlığın ve taşra teşkilatının daha fazla çevre mühendisi istihdam etmesi gerekmektedir.

Bu ve buna benzer kazalar, çevreyle ilgili gerekli yatımların yapılmamasından ve tesislerin çevresel risklerinin yeterince denetlenmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu kapsamda çevresel risk denetimlerinin daha etkin sürdürülmesi için çevre mühendislerinin Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde daha fazla istihdam edilmesi gerekmektedir. Odamız tarafından bu konuda Çevre ve Orman Bakanlığı görevlilerine uyarılarda bulunulmuştur.''