'Feminist İncil'in yazarıydı

2007 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Doris Lessing önceki akşam 94 yaşında hayata veda etti. Çok farklı tarzlarda 50’den fazla roman yazmış olan Lessing, kadın sorunlarına her zaman derin bir ilgi göstermiş, bazı roman ve öykülerinde daha çok 20. yüzyılın toplumsal ve siyasal çalkantılarında rol oynayan kişileri işlemişti.

Babasının İngiliz subayı olarak İran’da görev yaptığı sırada doğan Lessing, daha sonra ailesiyle birlikte o günlerde adı Rodezya olan Zimbabwe’ye taşınmış, bu ülkede 25 yıl yaşadıktan sonra 1949’da İngiltere’ye yerleşmişti.

İlkgençlik yıllarında etkin bir komünist olan Lessing, 1950’da yayımlanan ilk kitabı “Türkü Söylüyor Otlar”da, Rodezya’da yaşayan çiftlik sahibi beyaz bir karı-kocayla Afrikalı hizmetçilerini konu almıştı.

1962’de yayımlandığında “feminist İncil” olarak nitelenen ve en karmaşık, ama en çok okunan romanı olan “Altın Defter”de, sanatı aracılığıyla yaşadığı çağla uzlaşmaya çalışan bir kadın yazarı konu edinen Lessing, 1970’lerin sonlarından başlayarak, “Argostaki Kanopus Arşivleri” adlı 5 romanlık dizisiyle bilimkurgu türüne yönelmişti.

Lessing, “İyi Bir Komşunun Günlüğü” (1983) ve “Yaşlılar Yapabilselerdi” (1984) adlı romanlarında, tanınmamış yazarların sorunlarını gözler önüne sermek için Jane Somers takma adını kullanmıştı.

2007’de 88 yaşındayken, elinde ağır torbalarla evinin önünde taksiden indiğinde kendisini muhabirler ve kameralarla kuşatılmış bulan Lessing, Nobel Edebiyat Ödülü’ne değer görülen en yaşlı yazar olduğunu öğrenir öğrenmez yalnızca “Aman Tanrım!” demekle yetinmiş; sonra da, “Ben 88 yaşındayım ve Nobel ölü yazarlara verilmiyor. O yüzden, sanırım, ben öbür dünyayı boylamadan ödülü bana vermek istediler” demişti.

Nobel’I kazanan 11. kadın yazar olan Lessing, o yılın favorisi Philip Roth’u geride bırakmıştı.

Nobel Edebiyat Ödülü sahibi, Güney Afrikalı yazar J. M. Coetzee, Lessing’I, “çağımızın hayal gücü en güçlü yazarlarından biri” olarak nitelemişti.