'Fikirler hapiste tutulamaz'

Aksoy, bu heykelden önce, aynı adı taşıyan ve Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’nca Küba’ya armağan edilen bir Nâzım heykeline daha imza atmıştı. Şiirlerle uzanan 20 metre uzunluğundaki “Nâzım Hikmet Mendireği” de yakın dönemde yapmak istediği bir başka “Nâzım” projesi. Tarık Akan’ın yönettiği “Mehmet Aksoy: Zamana Tanıklık Eden Bir Işık Avcısı” adlı belgeselin geliri ise Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı’na bağışlanacak.

Mehmet Aksoy, bugüne kadarki Nâzım heykelleri serüvenini anlattı.

- “Nâzım Hikmet Hapiste” heykelinizde nasıl bir ana fikirden yola çıktınız?

İki Nâzım heykelinde de anafikir özgürlük. Fikirlerin hapiste tutulamayacağını, ne hapishane duvarının ne de demir parmaklıkların şairin özgürlüğüne engel olamayacağını göstermek istedim. İçerik aynı olsa da iki farklı kompozisyon, biçim ve vurgu farkları var. Bu heykelde ‘duvar’ fikri daha baskın. Bu kocaman duvara bir de onu aşan bir şiir bandı eşlik ediyor.

- Şiir bandında Nâzım şiirlerinden bölümler görüyoruz...

Nâzım’ın imajları, metaforları, şiiri bana hep ilham verdi. İçeriğin biçimi, biçimin içeriği etkilemesi meselesini Nâzım’dan öğrendim. Bu çalışmamda yol gösteren “Mesele esir düşmekte değil/ Teslim olmamakta bütün mesele” dizelerinin olduğu şiirin tamamı yer alıyor.

- 70’li yıllarda da Nâzım heykeli yaptınız, zorluklar yaşadınız mı o süreçte?

Evet, bu üçüncü Nâzım heykelim. O zamanlar Berlin’de yaptığım heykeli Türkiye’ye getirirken sınırda tutuklanmıştık. 12 Eylül’de de heykelleri Türkiye’den kaçırdım.

- Türkiye’de özellikle açıkhava heykellerine uygulanan sansür ve tahrip üzerine neler söylersiniz?

Bu tür olayların çoğu ‘heykel cahilliği’ yüzünden oluyor. Heykel sosyal hayatımıza hâlâ girmedi. Parklarda, bahçelerde sanatsal değer taşıyan heykellerimiz çok az, daha çok sembolik heykeller var. Heykelin bir anlatım dili olduğunu, bir form üzerinden bir şey anlattığını hâlâ anlamadık. Heykel dünyada önde gelen sanatlardan biridir ama bizde koleksiyonerler, galericiler bile bu bilinçte değil.