Getiri iyi algı kötü

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde fonların iyi yönetilmediği, getirilerin müşteriyi tatmin etmediği algısına Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in de vaktiyle ‘fonlar iyi yönetilmiyor sistemdeki fonları başka şirketler yönetecek’ açıklaması şirketleri, müşteriye mümkün olan en fazla getiriyi sağlayacak yöntemler bulmaya itti. Hem kısa bir süre önce uygulamaya koydukları yatırım koçluğunu anlatan hem de sisteme ilişkin sorularımızı yanıtlayan Garanti Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Burak Ali Göçer’in verdiği bilgiye göre katılımcılar fonları ile ilgilenmiyor. Yılda altı kez değiştirme hakkından habersiz olmak bir yana bu hakkı bilenlerin de gerektiği kadar kullanmadıkları biliniyor. Katılımcının araçları takip eden ve birebir ilgilenen bir danışmana gereksinim duyduğunu bildiklerinin altını çizen Göçer uygulamayı şöyle özetledi: “Dijital çözümlere yöneldik. Çünkü, bizim 1.6 milyon katılımcı var. Onları gelişen duruma göre aynı anda teker teker aramak imkansız. Yatırım dünyasındaki en önemli trend Robo Advisory. Yani robot danışmanlık. Robo Danışmanlık matematiksel yaklaşımı, algoritmaları kullanarak piyasaları yorumluyor, örneğin fon dağılımlarına karar veriyor. Hem piyasalara bu gözle bakıyor, hem benzer kişilik özelliklerindeki kişilere göre, özellikle risk anlayışı ve yatırım vadesini göz önüne alarak öneri yapıyor. Bu arada bu hizmet bir robot insan işbirliği ile karar alıyor. Yani insan faktörü kararlarda olmaya devam ediyor. Amazon ve UBER’in de kullandığı sistem, kişiye sekiz soru soruyor. Ona göre kişilik özelliklerini ve beklentilerini belirliyor. Dijital hem anlık, hem kişiye özel sunum yapmayı mümkün hale getiriyor. Finansal Danışmanlık servisimin ismini “Fon Koçu” olarak belirleniyor. Sistem, katılımcıya hangi fonlara hangi ağırlıkta yatırım yapması gerektiğini öneriyor. Uygulama, dört yaş grubuna dört ayrı seçenek sunuyor.

Dalgalı dönemlerde şikâyet artıyor

Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) ekim itibarıyla katılımcı sayısının 6.84 milyona, fon büyüklüğünün devlet katkısıyla birlikte 73.5 milyar lirayı ulaşmış durumda. 

-Şikayetler kısa süreli ve piyasaların tepe takla olduğu dönemlerden kaynaklanıyor.

-Bireysel emeklilik katılımcılarının yüzde 69’u 45 yaşın altında. Yani önlerinde en az 11 sene var. Bu yüzden; 3-5 aylık getiriye göre genel bir yorum yapılması doğru değil. Önlerinde çok zaman olduğu için fon seçimlerinde daha cesur olunması gerektiği belirtiliyor.

-Bu sene de sektör olarak fon getirilerinin başarılı olduğu görülüyor. n Ekim sonu itibarıyla sektörün fon getirisi yüzde 12.5 ve enflasyondan arındırdırıldığında 10 ayda yüzde 2.7’lik bir reel getiri var.

-Son 10 yılda yüzde 124.6 enflasyona karşılık, bireysel emeklilik sisteminin yüzde 153 getirdiği görülüyor. n Sistemin başlangıcından bugüne yüzde 213 enflasyona karşılık, emeklilik fonlarının getirisi yüzde 412.

-Sistemin kuruluşundan beri hisse fonları yüzde 728 gibi oldukça yüksek bir getiri sağlamış