Görme engelliler hap yutamıyor

Görme engellilerin ilaçları doğru tanıyıp, kimseye ihtiyaç duymadan etkin kullanmalarını sağlayabilmek için yapılacak çalışmalarla ilgili Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü'nde 'doktora tezi' hazırlayan Eczacı Halil Tekiner, yaptığı açıklamada, ''bu çalışmadaki amacımız, görme engellilerin kullandıkları ilaçlar hakkında gerekli bilgileri edinerek, doğru ve etkin ilaç kullanımının sağlanmasıdır. Bu da ancak ilaç ambalajları üzerine görme engellilerin okuyabilecekleri kabartma yazı ile mümkün olabilecek'' dedi.

Ülkelerin, sağlık, hukuk, eğitim ve ekonomi alanlarındaki kalkınma göstergelerinde hem engelli nüfusa sunulan hizmetlerin ve bu hizmetlerin kalitesine bağlı olarak engelli yurttaşların sahip olduğu yaşam standardının, hem de ülke nüfusu içindeki okuma yazma bilmeyenlerin oranının önemli bir yer tuttuğunu vurgulayan Tekiner, şöyle devam etti:
''Bu araştırma ile, ülkemizdeki görme engelli ya da okuma yazma bilmeyen kişilerin ilaç kullanımında karşılaştıkları sorunlar, bu sorunların önlenmesi ve mevcut sistemin iyileştirilmesine yönelik olarak ilaç ambalajlarında Braille Alfabesi (kabartma yazı) ve piktogramların (resim yazı) kullanılabilirliği ve eczacıların bu alanda sağlayabilecekleri katkılar ele alınmaktadır.
Ülkemizde eczanelerde satılan 3 bin çeşidin üzerinde ilaç satılıyor, ancak bunlardan sadece 20 tanesinin üzerinde görme engelli vatandaşlarımızın okuyabilecekleri kabartma yazı bulunuyor. Bu yazı da sadece ilacın isminden ibaret.''
 

Konuşan ilaç kutuları

Türkiye'deki engellilerin önemli bir bölümünü görme engellilerin oluşturduğunu belirten Tekiner, ''ülkemizde 412 bin civarında görme engelli vatandaşımız bulunuyor. Kendi kendilerine yetebilirlik açısından ciddi sıkıntılar yaşayan toplumun bu özel grubu, sağlıklı bireylerin gözetim ve katkısına herkesten daha çok gereksinim duymaktadır. Bu özel grubu oluşturan vatandaşlarımızın, kimseye bağlı olmadan yaşamlarını devam ettirmelerinin yollarını bulmalıyız. İlaç konusunda yapacağımız uygulamalarla bunu başarabiliriz'' dedi.

Gelişmiş ülkelerin, görme engelli insanların kullanacakları ilaçlar için çeşitli çalışmalar yaptıklarını da kaydeden Tekiner, ABD'de ses kaydı yapabilen ilaç ambalajlarının geliştirildiğini ifade ederek, ''eczacı, görme engelli bir vatandaş geldiğinde, özel ambalajlı ilaç kutusunu alıyor ve ambalaj üzerinde bulunan düzenekteki düğmeye basarak vatandaşın ilacı nasıl kullanacağını anlatıyor. Vatandaş da ilacı kullanacağı zaman ambalajdaki düğmeye basarak eczacının ilaç kullanımıyla ilgili mesajını dinliyor'' diye konuştu.

ABD'de uygulanan bu yöntemin, ilaç maliyetlerini artırdığını ve pahalı bir sistem olduğunu belirten Tekiner, Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile diğer gelişmiş ülkelerde ise yaygın olarak ilaç ambalajlarına Braille Alfabesiyle (kabartma yazı) ilacın adının ve genel olarak kullanım şeklinin yazıldığını ifade etti.

Tekiner, ''Ülkemizde de böyle bir sistem geliştirilebilir ve görme engelli vatandaşlarımızın ilaçları tanımaları sağlanabilir. Böylece görme engelli vatandaşlarımızın ilaç kullanımında bile bir başkasına ihtiyaç duymamasını sağlayabiliriz'' dedi.

 

Okuma yazma bilmeyenler için piktogram

Tekiner, doktora tezinde görme engelliler için ilaç ambalajlarında kabartma yazısının kullanılmasını işlediğini, bununla birlikte okuma-yazması olmayan kişiler için de 'Piktogram'ın (resim yazı) incelendiğini kaydetti.

Dünyada yıllardır kullanılan ve büyük bir çoğunluk tarafından aynı anlamlar yüklenen resim ve sembollerin bulunduğunu ifade eden Tekiner, ''bu resim ve semboller, bütün dünyada yaygın olarak kullanılan ve hemen hemen herkes tarafından bilinen anlamları barındırmaktadır. Belirlenmiş 300 civarında piktogram (resim yazı) mevcut. Bunlar üzerinden bir araştırma yapacağız ve okuma yazma bilmeyenler için de ilaç ambalajlarında bu resim yazıları kullanacağız'' diye konuştu.

Resim yazıların bazı ülkelerde değişik şekillerde kullanıldığını da belirten Tekiner, ''örneğin, bir Avrupalı ya da Amerikalı kırmızı renkteki 'haç' işaretini görünce bunun bir sağlık tesisi anlamına geldiğini bilir. Ülkemizde de bize has sembolleri ilaç ambalajlarında kullanarak, okuma yazma bilmeyenlerin ilacı rahatça anlamalarını sağlamalıyız'' dedi.