Görüntüler izlendi: Pisi pisine...

Uludere'de 34 kişinin yaşamını yitirdiği olayı incelemek için kurulan Meclis Uludere Komisyonu saat 15.00'te toplandı. Bir uzman eşliğinde getirilen Heron görüntülerinin izlendiği toplantıya alt komisyon üyesi olmayan milletvekillerinin alınmayacağı söylendi. Toplantıya komisyon üyesi olmayan CHP İstanbul Milletvekili Binnaz Toprak gitmek istedi, ancak uyarı üzerine komisyon salonuna girmeden geri döndü.

Uludere komisyonu üyeleri görüntüleri izlerken BDP Grup Başkanvekili Hasip Kaplan komisyon salonuna gitti. Grup Başkanvekili ve Şırnak milletvekili olarak görüntüleri izleme hakkı olduğunu söyleyen Kaplan, İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı'na toplantıyı izlemek istediğine dair bir not gönderdi. Üstün aynı notun arkasına, "Komisyon üyesi dışındakilere kapalı. Üyeniz içeride" yazısıyla karşılık verdi. Komisyon toplantısına alınmamasına tepki gösteren Kaplan, Grup Başkanvekili olarak partiyi temsil ettiğini ve o görüntüleri izleme hakkı olduğunu söyledi. Komisyon üyesi olmayan AKP Milletvekilinin Heron görüntülerini izlediğini hatırlatan Kaplan, "Ne özelliği var? AKP milletvekili olması ona bir özellik ayrıcalık mı tanıyor? Bu görüntüleri Şırnak milletvekiline kapatmaları, benim üyemin orda olması nedeniyle bir grup başkanvekiline izin verilmemesi, İnsan Hakları Komisyonunun bunu yapması kabul edilebilir bir davranış olmamıştır" dedi. Komisyon'un Meclis'in komisyonu olduğunu belirten Kaplan, "AKP milletvekili nasıl izledi? Nasıl izin verildi, kim verdi" sorularına yanıt istediğini söyledi.

Görüntüleri izleyen AKP milletvekilinin İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nde çalışma arkadaşı olduğunu söyleyen Kaplan, "Burada beraber çalışmadan doğan hukuktan kaynaklanan bir arkadaşlık hukuku mu işliyor, yoksa Meclis içtüzüğü mü var? Hangi hukuk işliyor bunu anlayacağız" dedi.

CHP'li Gök: Pisi pisine öldüğünü rahat bir şekilde söyleyebilirim

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu bünyesinde oluşturulan Uludere alt komisyonu 34 kişinin hayatını kaybettiği hava operasyonuna gerekçe gösterilen Heron görüntülerini izledi. CHP Ankara Milletvekili Levent Gök, "Ciddi ihmalin olduğu açık şekilde ortadadır. Pisi pisine öldüklerini rahat bir şekilde söyleyebilirim. Çıplak gözle ayırt ettiğimiz bu görüntülerin askeri yönlerden de tespit edilmesi gerekirdi" dedi.

Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu üyeleri Heron görüntülerini izledikten sonra gazetecilerin sorularını yanıtladı. CHP Ankara Milletvekili Levent Gök, "Bugün izlediğimiz görüntüler ciddi ihmalin olduğunu gösteriyor. Çıplak gözle Türkiye hududundan Suriye hududuna binek hayvanı ve insan hareketi olduğunu tespit ettik. Bu insanlar bir mal alışverişi yaptıktan sonra tekrar geri döndüler. Şu anda üzüntülüyüz hepimiz. Arkadaşlarımızın pisi pisine öldüklerini size ifade edebilirim. Gerçekten tüylerimiz ürperdi. Çok ciddi bir yanlışlık olduğu ortada. Biz de bunu araştırmakla kendimizi görevli kılıyoruz. Sonuna kadar da gideceğiz" dedi.

Gök, komisyona görüntüleri izlerken yardımcı olmaları için uzmanların davet edildiğini belirterek, "Ama görüntüler çok net. Görüntülerde binek hayvan ve insan olduğu açık" diyerek uzmanların yardımına bu anlamda ihtiyaçlarının kalmadığını ifade etti.
Gök'e "terörist mi kaçakçı mı olduğu ayrımı yapılabiliyor mu?" diye soruldu. Gök, "binek hayvan ve insan olduğu ortada" dedi.

Gök, görüntülerin ne kadarını izledikleri sorusuna, hızlandırılmış halde izlediklerini, özellikle olayı yakından gösteren bölümleri tercih ettiklerini söyledi.

Görüntülerin İsrail yapımı, Batman'dan kalkan heronlar aracılığı ile elde edilen görüntüler olduğunu anlatan Gök, "Bu görüntüler Batman'a da Genelkurmay'a da gidiyor" dedi.

Gök ısrarlı sorular üzerine, "Ciddi ihmalin olduğu açık şekilde ortadadır. Pisi pisine öldüğünü rahat bir şekilde söyleyebilirim. Çıplak gözle ayırt ettiğimiz bu görüntülerin askeri yönlerden de tespit edilmesi gerekirdi" dedi.

Gök, "Sizi şaşırtan bir nokta oldu mu" sorusuna, "Bizi şaşırtan görüntülerin bu kadar net bir şekilde olması" yanıtını verdi.

"İstihbarat zafiyeti olduğu görülüyor"

İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyesi CHP Hatay Milletvekili Refik Eryılmaz da görüntülerde bir insan, canlı grubunun net olarak görüldüğünü, bir yerde toplanıp sınırı geçip, alışveriş yapıp geri döndüklerinin açık olarak görülebildiğini söyledi. Katırların açıkça göründüğünü, gidiş gelişlerde alışverişle ilgili bazı araçların da göründüğünü anlatan Eryılmaz, "Uzaktan çekilmiş net değil ama bir grup olduğu, katırların olduğu, insanların olduğu açık, bunda tereddüt yok. İki grup halinde aralarında 500-600 metre farkla hareket ediyorlar. Önce birinci grup sonra ikinci grup sınıra yakın bir yerde imha ediliyor. İki bombalama arasında 20-30 dakika var" dedi.

Eryılmaz'a teröristlerin de katırlarla giriş yaptığı yönündeki yorumlar hatırlatıldı. 5-6 değil çok kalabalık bir katır grubunun olduğunu anlatan Eryılmaz, uzmanlara, "PKK bu kadar katır kullanıyor mu, bu kadar kalabalık hareket ediliyor mu" diye de sorduklarını söyledi. Eryılmaz kanaatinin sorulması üzerine, "Bu konuda biraz araştırma yapılabilirdi. Tespit edilmelerinden saldırıya geçildiği zamana kadar 3.5 saat var. Bu geçen süreyi dikkate alınca 'farklı yerlerden istihbarat alınabilir miydi' sorgulanması gerek. Bu kadar sürede kaçakçı olup olmadığını tespit edememek orada bir istihbarat zafiyeti olduğunu gösteriyor" dedi.

"Köylüler ne anlattıysa Heron görüntüleri aynı"

CHP Sivas Milletvekili Malik Ecder Özdemir, Uludere'de 34 kişinin ölümüne neden olan olayın dakika dakika Heron görüntülerini anlattı. BDP Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü de, "Köylüler ne anlattıysa Heron görüntüleri aynı" dedi.

Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu toplantısı çıkışında basın mensuplarının sorularını yanıtlayan BDP Mersin Milletvekili Ertuğrul Kürkçü, Türkiye saati ile 15.59'da başlayıp 01.01'de biten görüntüleri izlediklerini belirterek, "Köy içinden görüntü yok, hepsi sınır ötesinde mal alışverişi görünüyor. Köylüler bize ne anlattıysa Heron görüntüleri de aynı. Onlara da teşekkür ediyoruz. Görüntüler sınır ötesinden" dedi.

CHP Sivas Milletvekili Malik Ecder Özdemir, "Bu görüntüyü düz, sıradan vatandaş olarak izleyen herkes, biz, hepimiz, o komisyondakilerin hemen hemen hepsi şuna kanaat getirdi ki; bunların kaçakçı oldukları çok net belli" dedi.

Dakika dakika Uludere

Özdemir'in görüntülere dayanarak olayın gelişimini şöyle anlattı:
"Önce Kuzey Irak'tan sekiz araç geliyor. Haftanin ile Kutalma derelerinin birleştiği vadide bu araçlar bekliyor. Yük getirdikleri belli. Daha sonra görüntünün ilerleyen saatinde Türkiye topraklarından o bölgeye doğru çok kalabalık bir grup hareket ediyor. Geliyorlar, orada uzunca bir süre bekliyorlar. Mallar yükleniyor katırlara. Sonra geldikleri güzergahtan Türkiye tarafına zaman zaman 2'şerli 3'erli gruplar halinde dönmeye başlıyorlar."

Özdemir olayın dakika dakika gelişimini ise şöyle anlattı:

17.20: Irak'tan Türkiye'ye doğru gelen dört araç görünüyor. Araçlar Haftanın ile Kutalma deresi arasındaki vadide toplanıyor.

18.25: Köyden gelen ilk kalabalık grup kaçakçıların buluşma noktasına doğru geliyorlar. Köylülerin ilk görüntüsü bu.

18.55: Üçüncü bir kalabalık insan grubu köylüler geliyor.

19.16: Malı alan ilk grup geldikleri güzergahtan yeniden Türkiye sınırına doğru dönmeye başlıyor.

19.40:  Türkiye'ye doğru gelen gruplar bir alanda toplanmaya başlıyorlar.

21.24: Sınıra yakın bir alanda bekliyorlar. Bu arada da demek ki topçuların atışları falan yapılıyor.

21.36: Heron bir lazer ışığı ile uçaklara nokta tarifi yapıyor.

21.36: İlk bomba atılıyor.

21.43: İkinci bomba atılıyor.

22.04: Üçüncü bomba atılıyor.

22.24: Arkadan gelen bir başka grup ayrıca bombalanıyor.

22.45: Köyden insanlar telaş içinde o tarafa yöneliyor

23.00: Köylüler olay yerine ulaşıyorlar.

"Komisyon üyelerinin soruları çerçevesinde yeniden yazılı bir rapor hazırlayacaklar"

Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Üstün, Uludere'de 34 kişinin hayatını kaybettiği hava operasyonunun gerekçeleri arasında gösterilen Heron görüntülerinin izlenmesiyle ilgili ANKA'nın sorularını yanıtladı. Alt komisyon kararı olarak bu görüntüleri izlediklerini belirten Üstün,

dedi.

"Büyük resme bakmak lazım"

İletişim Başkanlığı gibi çeşitli kurumlarla yazışmaların olduğunu anlatan Üstün, "Resmin tamamını görmeden bir yorum yapmak erken ve kamuoyunu yanıltıcı olur. Dinlediğiniz insanlara göre kanaatleriniz değişebiliyor. Deliller, görüntüler, belki bir daha çağırabiliriz. İhtimal dahilinde. Bu çerçevede büyük resme bakmak lazım. Bu görüntüler büyük resmi göstermiyor. Sonuç için bir kanaat de oluşturmuyor. Başladığımız noktadan ilerdeyiz ama daha alacağımız mesafe var" dedi.

Hareketlilik Irak'tan başlıyor

Komisyonun çalışmasının 1.5-2 ay içinde tamamlanmasını istediklerini anlatan Üstün "Ama bir pencere bir başka pencere daha açıyor. Oralardan da bilgi almak icap edebiliyor. Sürecin uzaması bir şeyi ihmal ettiğimizden değil, aksine titiz çalışma yürüttüğümüzden dolayıdır. O bakımdan ben kamuoyunu bu manada biraz daha sabırlı olmasını tavsiye ediyorum" dedi. Komisyon üyelerine de 'işin esasına göre açıklama yapmayın' dediklerini aktaran Üstün, "Bir kişinin şahsi görüşü komisyonu bağlamaz. İşin esasına göre değerlendirme kamuoyunu yanıltıcı olur, komisyon çalışmalarına da gölge düşürür" dedi.

Üstün, görüntüleri izledikten sonra nasıl bir kanaate ulaştığına yönelik soruyu ise şöyle yanıtladı:
"Görüntüler zaman zaman siyah bir leke gibi. Ama hareketlenme olduğu zaman bunun bir insan hareketi olduğunu veya canlı hayvan hareketi olduğunu anlıyorsunuz. Ancak çok kümeleştikleri zaman tek bir leke gibi duruyor. Araç hareketleri vardı. Onların araç olduğunu anlıyorsunuz. Hareketlilik Irak'ın kuzeyindeki topraklardan başlıyor. Görüntü çekimi ise Türkiye topraklarından başlayarak devam ediyor. İlk canlı görüntüsü ise Irak'ın kuzeyinden yakalanıyor. Türkiye sınırına yaklaşık 5 kilometre mesafeden yakalanıyor. Onun için bunları şu anki çıplak gözle yorumlamak, şöyle böyle oldu demek yanıltıcı olur."

"MİT'e de yazı gönderildi mi?"

Görüntülerdeki insanların terörist mi kaçakçı mı olduğunu söylemek için erken olduğunu ifade eden Üstün, görüntülerin komisyon üyelerine ne kazandırdığı sorusuna ise şu yanıtı verdi:
"Köylülerin farklı iddiaları vardı, askerlerin farklı iddiaları vardı. Bir o netleşti. Onun dışında başlangıç noktasının neresinin olduğunu net şekilde gördük. Bombalama sırası ve sonrasında hareket tarzlarını gördük. Bunları izlemesek eksik kalırdı. Bilginin üstüne bilgi koyduk. Ama bunu seyrettik her şey bitti değil. O zaman komisyonu dağıtmak lazım. Şu aydınlandı, diyemeyiz. Diğer bilgileri de alıp bir sonuca varacağız. Önemli olan Meclis'in sağlıklı çalışma yürütüyor olması ve kurumların buna yardımcı olması."

Üstün, Uludere olayındaki MİT istihbaratı tartışması sonrası "MİT'e de yazı gönderildi mi?" sorusuna da, "Alt komisyonda karar alındı, 'istihbarat var mı, nereden' diye. Bakacağız, bunlarla ilgili de adım atılacak. Birçok yazışmamız var" yanıtı verdi.