Güneş gözlüğü ve bilinmesi gerekenler

Soru: Güneş gözlüğü alırken nelere dikkat etmek gerekir?

Yanıt: Amerikan Hastanesi, Göz Kliniği Şefi Doç. Dr. Osman Oram

Güneş gözlükleri günümüzde genellikle güneş ışınlarının göz kamaştırıcı etkisinden korunmak için, ya da şık bir aksesuar olarak kullanılıyor. Ancak güneş gözlüklerinin çok daha önemli olan asıl görevi, gözleri güneşin yaydığı ultraviyole ya da diğer ismiyle morötesi ışınların göze verebileceği hasarlardan ve neden olabileceği ciddi göz hastalıklarından korumaktır.

Camların ultraviyole ışınlarını blokaj derecesi: Güneş gözlüğü alınırken dikkat edilmesi gereken en önemli özellik camların ultraviyole ışınlarını blokaj derecesidir.

Normalde her gözlük camı ultraviyoleyi değişik oranlarda bloke edebilmekle birlikte, etkili ultraviyole blokajı için özel kaplamalar kullanılması gerekiyor. Güneş gözlüğünün UVA ve UVB blokaj derecelerine bakılmalı, % 99’un üzerinde UV blokajı yapabilen camlar seçilmeli; hatta % 100 blokaj oranı tercih edilmelidir. Güneş gözlüklerinde kullanılan aynalı kaplamalar göze gelen ışık miktarını düşürmekle birlikte ultraviyole blokaj oranını etkilemez.

Cam rengi ve koyuluğu: Güneş gözlüğü seçiminde bir diğer önemli faktör cam rengi ve koyuluğudur. Camın renginin ve koyuluğunun ultraviyole blokaj derecesiyle herhangi bir ilişkisi olmamasına ve seçimin kişisel zevke bağlı olmasına karşın, her cam renginin farklı özellikleri vardır.

Yeşil ve gri renkli camlar: Görüntü kontrastını etkilemez ve renk bozulmasına neden olmaz.

Kahverengi camlar: Kontrastı ve derinlik hissini artırırken bir miktar renk bozulmasına neden olur.

Mavi renk camlar: Karda en iyi görmeyi sağlarken, diğer renklerde bozulmaya yol açar.

Kırmızı ve pembe renkli camlar: Bilgisayarda en iyi görmeyi sağlarken, yine renk bozulmalarına yol açarlar.

Amber renkli camlar: Göze zararlı olabileceği iddia edilen mavi renkli ışınları bloke eden ve uzaktaki cisimlerin daha net görülebilmesini sağlayan bu camlar özellikle pilotlar, kayakçılar ve gemiciler tarafından tercih edilir.

Yukarıdan aşağıya rengi açılan gradyent şeklindeki camlar: Özellikle otomobil kullanırken rahatsız edici yansımaları engellemeleri nedeniyle tercih edilebilir.

Fotokromik veya kolormatik camlar: Işık miktarına göre rengi açılıp koyulaşabilir. İç ve dış ortamlarda kullanılabilmeleri nedeniyle avantajlıdır. Bu camların yüksek ultraviyole blokajına sahip olanları güneş gözlüğü olarak kullanılabilmekle birlikte özellikle ışıklı ortamdan karanlık ortama geçildiğinde cam renginin açılmasının zaman alabildiği akılda tutulmalıdır.

Polarize camlar: Özellikle su ya da kar yüzeyinden yansıyan ışınları etkili olarak azalttıkları için özellikle denizde, kayakta ve otomobil kullanırken tercih edilir. Polarize cam özelliğinin normalde ultraviyole blokajıyla ilişkisi olmamakla birlikte hem polarize olan hem de etkili ultraviyole blokajı yapabilen camlar mevcuttur.