Hafter ateşkese mecbur kaldı: Libya'daki yeni sürecin kodları

Libya'da Pazartesi günü yürürlüğe girmesi beklenen ateşkes, Hafter milislerinin, Libya Ordusuna karşı giriştikleri harekatta yenilgiye uğrayarak, Libya'nın batısındaki son kaleleri sayılan, Trablus'un 100 km güneydoğusundaki Tarhuna kentinden çekilmelerinin hemen ardından geldi. Tarhuna yenilgisiyle birlikte Hafter, başkent Trablus'u ele geçirmek amacıyla başlattığı harekatı sona erdirmek için başlatılan siyasi girişimi kabul etti.

Ateşkes kararı, Cumartesi günü Kahire'de Halife Hafter, Mısır Cumhurbaşkanı Abdül Fettah El-Sisi ve Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih'in katıldığı bir törenle duyuruldu.

LİBYA HÜKÜMETİ ATEŞKESİ HENÜZ KABUL ETMEDİ

Bloomberg'in haberine göre, BM destekli Libya Hükümetinin (UMH), Pazartesi günü başlayacağı söylenen ateşkesi kabul edip etmeyeceği henüz belli değil. Türkiye tarafından en geniş olanaklarla desteklenen UMH, her ne kadar BM sponsorluğunda devam eden ateşkes görüşmelerine bağlı olduğunu teyit etse de, Libya Ordusu tarafından verilen mesajlarda, ülkenin merkezindeki Hafter'e ait Juffra üssünü ele geçirmek için harekatın devam edeceği belirtiliyor.

Hafter, Ocak ayında Rusya'nın ev sahipliğinde gerçekleşen bir toplantıda, ateşkes anlaşması imzalamayı reddetmiş ve tarafların barış çabalarını boşa çıkarmıştı. Ancak batıdaki son kalesi olan Tarhuna'yı, Türkiye tarafından desteklenen Libya hükümet güçlerine bırakmak zorunda kalmasıyla birlikte ateşkese razı olmak durumunda kaldı ve müttefiki Tobruk merkezli Akile Salih'in önerdiği siyasi inisiyatifi kabul etmekten başka seçeneği kalmadı.

GİRİŞİM NELERİ KAPSIYOR?

Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, geçen ay Hafter'in Libya'nın doğusunda kontrolü tamamen ele geçirme girişimine karşı çıkmış ve ikili arasında derin bir çatlak oluşmuştu. Mısır, geçen hafta, aralarında bir anlaşmaya aracılık ederek taraflar arasında mutabakat sağlanmasına yardımcı olmuştu.

Salih’in siyasi çözümü, Başbakan Fayiz el-Serrac’ın başkanlık ettiği, Libya’nın doğu, batı ve güneyinden temsilcilerin katılacağı Trablus merkezli bir başkanlık konseyini içeriyor. Hafter'in de Cumartesi günü, ateşkes kararının ardından bütün kurumlarıyla birlikte 'birleşik bir Libya' çağrısında bulunması dikkat çekiyor.

Arap ve Avrupalı diplomatlar ise Libya'nın batısında Türkiye ve doğusunda ise Rusya hakim olmak üzere iki kuvvet tarafından bölüşüleceği fikrini dillendiriyor. Rusya'nın son dönemde Hafter yerine Akile Salih'i tercih etmeye başlaması da dikkat çeken bir başka gelişme.

PETROL ÜRETİMİ YENİDEN BAŞLAYABİLİR

Uzmanlara göre, ateşkesin devreye girmesiyle birlikte Afrika'nın en geniş petrol rezervlerine ev sahipliği yapan Libya'da üretim yeniden başlayabilir. Hafter güçlerinin Ocak ayı ortasında ülkenin doğusundaki tesislerde üretimi yavaşlatmasının ardından günlük 1 milyon varilden fazla kesinti yaşandığı biliniyor. Bloomberg'e göre, Libya’nın en büyük petrol sahası Sharara'ya giden boru hattını kontrol eden kilit bir valf Cuma günü yeniden açıldı. Faaliyetlerin ne zaman başlayacağı ise belirsiz.